Mısır'daki Darbenin Yolu, Kanal İstanbul'dan Geçiyor"

YUNUS EGE - ENES DURAN - Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Fen- Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebubekir Sofuoğlu, "Batılı güçler, Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin 2016 yılında aynı şartlarla devam etmesi için Başbakan'ı iktidardan indirmek istiyor" dedi.

Sofuoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kanal İstanbul Projesi'nin Türkiye Cumhuriyeti'nde bu zamana kadar yapılması planlanan en önemli yatırım olduğunu belirterek, 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin Türkiye'nin belini büken maddeler içerdiğini ve Türkiye'nin bu anlaşmayı 2016 yılında değiştirmek için yeniden masaya oturacağını söyledi.

Sözleşmenin her 20 yılda güncellendiğini hatırlatan Sofuoğlu, "Montrö Boğazlar Sözleşmesi'yle Batılı devletler, 1936 yılında elde ettiği kazanımların devamlı olması için maddeler üzerinde birtakım düzenlemeler istemişti. Taraflar, her 20 yılda bir maddeleri gözden geçirmek ve anlaşmayı güncellemek için bir araya geliyor" ifadesini kullandı.

Sofuoğlu, 1936'da imzalanan anlaşmayla uluslararası ticaret yapan ülkelerin boğazlardan ücretsiz faydalandığını anımsatan Sofuoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Şimdi Montrö Sözleşmesi, 2016 yılında yeniden tarafların gündemine gelecek ve Batılı güçler, bu noktada elde ettiği kazanımların devamını istediğinden ellerinden geleni yapmaktan kaçınmayacaktır. Mursi, Süveyş Kanalı geçişlerinde Türkiye'nin çıkarlarını koruyacak adımlar atacaktı. Mursi'nin indirilmesiyle iktidara gelen Sisi hükumeti, Süveyş Kanalı geçişlerinde Türkiye'nin aleyhinde karar alacağından Mısır'da darbenin yapılması kaçınılmaz bir sonuçtu ve bunu başardılar. Mursi'ye yapılanlar, bugün Başbakan Recep Tayip Erdoğan ve hükumetine yapılıyor."

Kanal İstanbul Projesi

Kanal İstanbul Projesi'nin hayata geçirilmesiyle Türkiye'nin kazanacağı ekonomik kalkınmanın önemine değinen Sofuoğlu, Türkiye'nin Montrö Boğazlar Sözleşmesi'yle İstanbul ve Çanakkale boğazlarında tek başına karar veremediğine dikkati çekti.

Sofuoğlu,"Osmanlı Devleti'nin ekonomisinin zayıflamasının en önemli sebeplerinden birisi de ticaret yollarının değişmesiyle gelir kayıplarına uğramasıdır. Maalesef günümüzde de devam eden anlaşma hükümleri, Türkiye'nin sırtına bindirilmiş ağır yüktür. Bu bağlamda düşünecek olursak yeni boğazın Türkiye'ye kazandıracaklarını daha iyi analiz edebiliriz. Ayrıca Kanal İstanbul Projesi, bu zamana kadar yapılması planlanan en büyük yatırımdır" değerlendirmesinde bulundu.

Sofuoğlu, Montrö Anlaşması'yla ticari gemilerin boğaz geçişinde ücret ödemeden yol aldıklarını ve Türkiye'nin sadece ekonomik gelirlerden mahrum kalmadığını, bunun yanında boğazın güvenliğini de istediği gibi kontrol edemediğini belirtti.

Mısır'daki darbenin en önemli gerekçelerinden birinin Türkiye ile Mısır'ın yakınlaşması olduğunu iddia eden Sofuoğlu, şunları kaydetti:

"Kanal İstanbul üzerinden Karadeniz'e kıyısı bulunan ülkeler başta olmak üzere (Rusya, Gürcistan, Bulgaristan, Romanya, Ukrayna) ticaret yapılacaktır. Bunun tersi de mümkün. Yani Karadeniz'e kıyısı olan bu 5 ülkeden diğer ülkelere ticaret yapılacaktır. Türkiye, sadece bu 5 ülke üzerinden 6 milyar dolar civarında ticari gelir elde edecektir. Bu ticaret yolu üzerinden bir de Süveyş Kanalı ve Mısır'ın ticari etkinliğini de düşünecek olursak, uluslararası ticaret yollarında nasıl gelir elde edeceğimiz ayan beyan ortadadır. Mısır ile Türkiye'nin yakınlaşması, Kanal İstanbul ve Süveyş Kanalı'nın birbiriyle koordineli çalışması, Türkiye ve Mısır'ın dünya deniz ticaretine yön vermesi anlamına geliyor."

"Türkiye, Kanal İstanbul ile boğaz ticaretine kendi şartlarını koyacak" diyen Sofuoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:

"Gemi trafiği ve İstanbul nüfusunu da düşünecek olursak, İstanbul Boğazı ciddi güvenlik kaygıları oluşturmaktadır. Yapılacak yeni boğaz geçişi bütün bu sorunları ortadan kaldıracaktır. En önemli kazanım ise gemi geçişlerinde zaman kaybı ortadan kalkacaktır. Bu sayede eğer Kanal İstanbul, hayata geçirilirse muhtemelen birçok ticaret gemisi bu kanalı kullanarak, boğaz trafiği ve bürokrasi trafiğine yakalanmamış olacak, mallarını en hızlı şekilde ulaşılması gereken yere götürebilecektir. Zamandan kazanan tüccarlar bu sayede yeni kanalı kullanmak durumunda kalacaktır." - Sakarya