Milyarlarca Liralık Yatırım İptal

Sadece bazı kesimlere yapıldığı öne sürülen yoğun vergi denetimleri ve izlemeler, işadamlarının yatırımlarından vazgeçmesine yol açıyor. Bir yandan yabancı yatırım azalırken ve Türk işadamları yatırım için yurtdışını tercih ederken, diğer yandan teşvikli yatırımlarda da düşüş gözleniyor. Geçen ekim ayında, daha önce düzenlenen yatırım teşvik belgelerinden 1.035'i iptal edildi. İptal edilen belgelerde öngörülen yatırım tutarı 4,1 milyar liranın üzerinde. Ekimde düzenlenen yeni yatırım teşvik belgesi sayısı ise 293.

YATIRIMLAR DÜŞTÜ

Teşvik belgeleriyle öngörülen sabit yatırım tutarı, Gümrük Vergisi muafiyetinden vergi indirimine, Gelir Vergisi stopajı yardımına ve sigorta primi işveren hissesi desteğine kadar pek çok imkâna rağmen geçen yılın altına düştü. Tutar 2013'ün ilk 10 ayında 64,8 milyar lira iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 29 geriledi ve 46,1 milyar lirada kaldı. Bu rakam 2012'nin ilk 10 aylık döneminde 39,6 milyar lira olmuştu. Ocak-ekim döneminde düzenlenen teşvik belgeleriyle öngörülen istihdam 2013 rakamlarına göre 143 bin 552 iken, bu yıl 108 bin 566'da kaldı. Ekime ait istatistiklere göre 293 yeni yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Düzenlenen belgelerdeki yatırım tutarı ise 3,7 milyar lira. Aynı ayda, iptal edilen belge sayısı ise 1.035. İptal edilen belgelerde öngörülen yatırım tutarı 4,1 milyar liranın üzerinde. İptal edilen yatırım teşvik belgeleri istihdam sayısı 35 bin 684 kişi olarak açıklanırken, düzenlenen teşvik belgelerinde bu rakam 11 bin 659'da kaldı.

TEŞVİK BELGELERİNDE BÜYÜK DÜŞÜŞ

Düzenlenen teşvik belgeleriyle ilgili ocak-ekim dönemine ait sayılarda da büyük düşüş var. Belge adedi 2013'ün Ocak-Ekim döneminde 3 bin 942 iken, bu yılın aynı döneminde 3 bin 313'e düştü. 2014 yılı Ocak-Ekim döneminde düzenlenen 3 bin 313 adet belgenin 2 bin 139 adedi komple yeni yatırım, 873 adedi tevsi, 301 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşuyor. Bu dönemde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 46,1 milyar liralık toplam sabit yatırım tutarının 32,6 milyar lirası komple yeni yatırım, 10,1 milyar lirası tevsi ve 3,4 milyar lirası ise diğer mahiyetlerdeki yatırımlar.

'MAKUL ŞÜPHE YASASI YATIRIMI VURACAK'

Turgut Özal Üniversitesi İktisat Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ramazan Taş, yatırım teşvik belgelerindeki bu değişimin temelinde yatırım ortamının zehirlenmesinin yattığını söyledi. 'Makul şüphe' yasasıyla birlikte yatırımlarla ilgili kötü gidişatın daha da netleşeceğini belirten Taş, "4,5 milyar dolarlık bir çıkış var ilk 10 ayda. Yani artık Türkiye yatırım yapılabilir bir ülke olmaktan çıkıyor. Çünkü özgürlük, mülkiyet hakları büyük bir darbe almış. Dolayısıyla yatırımcılar, yatırımlarını bir an önce realize edip yurtdışına çıkmak istiyorlar. Yeni bir yatırım yapmak yeni bir risk almak istemiyorlar. Dolayısıyla hem teşvik belgesi başvurularının hem de gerçekleşen yatırımlarda büyük bir düşüş olması normal." dedi. Orta Vadeli Program'da özel yatırımların yüzde 2,1 azalmasının beklendiğini de hatırlatan Taş, "Yatırım düştükçe büyüme hızı daha da azalacak. Büyüme hızı yüzde 1,7'nin de azalacağı anlamına gelir." kiye konuştu.

"HÜKÜMET SORUMLU"

Hükümetin günah keçisini bulduğunu ve olumsuz şeyi 'paralele' bağladığını belirten Ramazan Taş, şöyle konuştu: "İktidar demek, Hz. Ömer'in ifadesiyle, 'Nil kenarındaki kuzuyu kurt kapsa ben sorumluyum' demektir. Hükümet her şeyi paralele bağlayınca kendini sıfır sorumlu hissediyor. Bu da iktidarın gücünü zayıflatıyor. Ekonomiyi, uluslararası ilişkileri kontrol edemiyor. Burada bir paradoks var. Sorumluluktan kaçtıkça, sorumluluğu başkasına attıkça ekonomik kontrol gücünüzü, sosyal kontrol gücünüzü kaybediyorsunuz."