2015 Yılında Kaldıraç Oranları Asgari Düzeyin Altına İnen Bankalar, 6 Ay İçinde Asgari Oranlara...

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), kaldıraç etkisiyle bankaların maruz kalmaları muhtemel risklere karşı konsolide ve konsolide olmayan bazda yeterli sermaye bulundurmalarının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenledi. Buna göre 1 Ocak 2015 itibarıyla kaldıraç oranı ile konsolide kaldıraç oranından herhangi birinin asgari oranın altına düşmesi halinde, hesaplama döneminden itibaren 6 ayı geçmemek üzere Kurul tarafından belirlenecek süre içerisinde asgari oranlara uyum sağlanması zorunlu olacak. 1 Ocak 2014 itibarıyla asgari oranların sağlanamaması halinde, bankalar bu durumun nedenlerini, söz konusu durumun giderilmesine ilişkin alınması planlanan önlemler ile birlikte kaldıraç ve konsolide kaldıraç oranı bildirim tablolarının Kurum'a gönderilme süresi içinde bildirilmesi zorunda olacak.

BDDK, Bankaların Kaldıraç Düzeyinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmeliğin amacı, kaldıraç etkisiyle bankaların maruz kalmaları muhtemel risklere karşı konsolide ve konsolide olmayan bazda yeterli sermaye bulundurmalarının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemeyi amaçlıyor. Yönetmeliğe göre "kaldıraç oranı" 1 Ocak 2014 itibarıyla ana sermayenin toplam risk tutarına bölünmesi suretiyle, "konsolide kaldıraç oranı", konsolide ana sermayenin, konsolide toplam risk tutarına bölünmesi suretiyle hesaplanacak. 1 Ocak 2015 itibarıyla ise aylık olarak hesaplanan kaldıraç oranı ve konsolide kaldıraç oranının Mart, Haziran, Eylül ve Aralık dönemleri itibarıyla üç aylık basit aritmetik ortalamasının asgari yüzde üç olarak tutturulması ve idame ettirilmesi gerekecek.

-TOPLAM RİSK TUTARININ HESAPLANMASI-

1 Ocak 2014 itibarıyla "toplam risk tutarı" bilanço içi varlıkların, bilanço dışı işlemlerin, türev finansal araçlar ile kredi türevlerinin ve menkul kıymet veya emtia teminatlı finansman işlemlerinin risk tutarlarının toplamından oluşacak. Bilanço içi varlıkların risk tutarları, Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarlarından, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca ayrılmış özel karşılıkların düşülmesi suretiyle hesaplanacak. Ana sermayeden indirilen varlıklar için risk tutarı hesaplanmayacak.

-BİLANÇO DIŞI İŞLEMLERİN RİSK TUTARININ HESAPLANMASI-

Bilanço dışı işlemlerin risk tutarları hesaplanırken, Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarlarının Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca ayrılmış özel karşılıklar düşüldükten sonraki değerleri dikkate alınacak. Bilanço dışı işlemlerden, banka tarafından herhangi bir şarta veya ihbara bağlı olmaksızın istenildiğinde cayılabilen taahhütlere yüzde 10, diğer işlemlere yüzde 100 krediye dönüştürme oranı uygulanarak risk tutarları hesaplanacak. Türev finansal araçlar ve bankanın koruma alıcısı olduğu kredi türevlerinin risk tutarları, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin ekinde belirtilen gerçeğe uygun değerine göre değerleme yöntemi kullanılarak hesaplanacak.

-BANKANIN KORUMA SATICISI OLDUĞU KREDİLERİN RİSK TUTARLARI-

Bankanın koruma satıcısı olduğu kredi türevlerinin risk tutarları, korumaya konu olan referans varlığın gerçeğe uygun değerine kredi türevinin yenileme maliyetinin eklenmesi suretiyle hesaplanacak. Koruma satıcısı bir bankanın aynı zamanda koruma alıcısı olduğu durumlarda, koruma alıcısı ve satıcısı olunan kredi türevlerine konu referans varlıkların borçluları ve varlıkların ödeme öncelikleri aynı ve koruma alıcısı olunan kredi türevinin vadesi koruma satıcısı olunan kredi türevine eşit veya daha uzun ise korumaya konu olan referans varlıkların gerçeğe uygun değerleri netleştirilecek. Koruma satıcısı olunan kredi türevinin risk tutarı, korumaya konu referans varlıkların netleştirilememiş kısımlarının gerçeğe uygun değerlerine, kredi türevinin yenileme maliyeti ve netleştirilmiş kısımlar üzerinden hesaplanacak potansiyel kredi riski tutarı eklenerek hesaplanacak.

-NOMİNAL DEĞER KULLANILACAK DURUMLAR-

Referans varlığın gerçeğe uygun değerinin nominal değerinden küçük olması halinde nominal değer kullanılacak. Bankanın kendi nam ve hesabına gerçekleştirdiği menkul kıymet veya emtia teminatlı finansman işlemlerinin risk tutarı verilen nakit, menkul kıymet veya emtianın Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarının, alınan nakit, menkul kıymet veya emtianın Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarından fazla olan kısmı olacak. Bankanın, gerçekleştirilmesine aracılık ederek takasının tamamlanmasını taahhüt ettiği menkul kıymet veya emtia teminatlı finansman işlemlerinin risk tutarı, müşterinin, karşı tarafın verdiği nakit veya menkul kıymet veya emtianın Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarının müşterinin veya karşı tarafın aldığı nakit, menkul kıymet veya emtianın Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarından fazla olan kısmı olacak. Risk tutarları hesaplanırken, kredi risk azaltımı teknikleri kullanılamayacak ve krediler ile mevduat netleştirilmeyecek.

-BİLDİRİM DÖNEMİ VE FARKLILAŞTIRMA YETKİSİ-

Kaldıraç oranına ve konsolide kaldıraç oranına ilişkin tablolar hesaplama dönemini izleyen 30 gün içinde Kurum'a gönderilecek. Kurul, bankaların iç sistemleri, aktif ve mali yapıları dikkate alınarak farklı bir kaldıraç oranı ile konsolide kaldıraç oranının belirlenmesini, banka bazında ayrı oranların uygulanmasını ve hesaplama ve gönderilme dönemlerinin farklılaştırılmasını kararlaştırabilecek.

-ORANSAL SINIRLARA UYUMSUZLUK-

1 Ocak 2015 itibarıyla kaldıraç oranı ile konsolide kaldıraç oranından herhangi birinin asgari oranın altına düşmesi halinde, hesaplama döneminden itibaren 6 ayı geçmemek üzere Kurul tarafından belirlenecek süre içerisinde asgari oranlara uyum sağlanması zorunlu olacak.

1 Ocak 2014 itibarıyla asgari oranların sağlanamaması halinde, bankalar bu durumun nedenlerini, söz konusu durumun giderilmesine ilişkin alınması planlanan önlemler ile birlikte tabloların Kurum'a gönderilme süresi içinde bildirmek zorunda olacak. Yapılacak incelemelerde, bu Yönetmelikle düzenlenen asgari oranların tutturulmasına yönelik fiktif işlem yapıldığının tespit edilmesi halinde, bu işlemlere karşılık gelen tutarlar geriye yönelik olarak düzeltilmek suretiyle ilgili döneme ilişkin asgari oranlar yeniden hesaplanacak.