Akaryakıt Kaçakçılığına Mobil Çözüm

Akaryakıt kaçakçılığıyla mücadelede kullanılan ulusal marker denetimleri artık gezici ölçüm cihazları ile yerinde ve hızlı bir şekilde yapılacak. TÜBİTAK'ın ulusal marker referans cihazını gezici hale getirdiği "Gezici Ulusal Marker Referans Cihazı (GUMREF)" isimli araç ile kaçak akaryakıtın yanı sıra akaryakıt içine karıştırılan madeni yağ da anında tespit edilecek.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) tarafından Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) için ulusal marker geliştiriliyor. Akaryakıt şirketlerine dağıtılan ve kimyasal bir işaret olarak bilinen ulusal marker, kaçakçılığın ve vergi kaybının önlenmesi, uygunsuz akaryakıttan dolayı araçların zarar görmemesi amacıyla 7 yıldır kullanılıyor.

UME laboratuvarlarında tamamen yerli imkanlarla geliştirilen ulusal marker denetimlerinde, şimdi yeni bir dönem başladı.

Bugüne kadar yapılan operasyonlarda ele geçirilen akaryakıtın kaçak olup olmadığı, ulusal marker cihazlarının bulunduğu bölge referans laboratuvarlarındaki incelemeler sonucu anlaşılıyordu ve zaman kaybına neden olunuyordu. TÜBİTAK, bu kaybı önlemek için saha denetimlerinin referans cihazla yapılması ve ölçüm sonuçlarının hızlı ve yerinde alınabilmesi amacıyla ulusal marker referans cihazı gezici hale getirildi.

TÜBİTAK UME ve ZİVAK teknoloji firmasının işbirliğiyle geliştirilen GUMREF ile akaryakıt kaçakçılarına göz açtırılmayacak.

- Türkiye'de tasarlandı, yazılımını Türk mühendisler yaptı

Tamamen Türkiye'de tasarlanan ve yazılımı Türk mühendisler tarafından geliştirilen GUMREF'den iki adet üretildi. Dünyada ilk kez ulusal marker denetimini gezici hale getiren araçların biri, TÜBİTAK UME tarafından araştırma amaçlı kullanılacak. Diğer araç ise EPDK'nın kullanımına sunuldu. Talep doğrultusunda yeni GUMREF'ler devreye alınacak.

Araçta Türkiye'nin ilk yerli yazılımına sahip "LC-MS/MC cihazı" bulunuyor. Projenin gizliliği açısından yazılım kodları TÜBİTAK tarafından kontrol ediliyor ve istendiğinde yazılım kilitlenebiliyor.

GUMREF, ölçüme başlamadan numune hazırlığını kendisi yapıyor. Kullanıcı sadece numuneyi tanımlayan bilgileri sisteme tanıtıyor. Numune hazırlama sistemi de tamamen Türkiye'de geliştirildi. GUMREF, hareket halindeyken kendini şarj edebiliyor ve bu şarj 4 saat boyunca denetlemeler sırasında kullanılıyor. Ölçüm alanı kamera ile kayıt altına alınıyor.

-Sorun anında tespit edilecek, ceza anında kesilecek

GUMREF ile sahada yapılan bir ölçüm için ulusal marker seviyesi hızlı bir şekilde tespit edilecek. Bekleme süresi olmayacağı için ticari faaliyete devam veya durdurma kararı denetleme anında verilebilecek. Bu da işgücü ve sermaye kaybına sebep olmayacak ve ticaretin devamlılığına katkıda bulunacak.

Denetimler, EPDK tarafından belirlenecek güzergahlarda gerçekleştirilecek ve en ufak bir sorun bile anında tespit edilecek. GUMREF, ulusal marker ölçümlerinin yanı sıra akaryakıt içine madeni yağ veya hafif ürün karıştırılması durumlarını da tespit edebilecek.

-Ulusal markerin formülü sürekli güncelleniyor

Kimyasal ve biyolojik sistem içeren ulusal marker, bin litre akaryakıtın içine 8 mililitre olarak ilave ediliyor ve formülasyonu sürekli güncellenerek taklit edilebilme imkanı ortadan kaldırılıyor.

Ulusal markerin takip edilebilmesi amacıyla dünyada ilk olarak her firma için özel olarak "DNA şifresi" geliştiriliyor.

Akaryakıtların ulusal marker seviyesi İçişleri Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı denetim ekipleri tarafından kontrol ediliyor. Sonuçlar ise anında EPDK ve TÜBİTAK'taki izleme merkezlerine iletiliyor.

EPDK'nın belirlediği yeterli şart ve seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıtların satışı geçici olarak durdurularak, numunelerin sahiplerine idari para cezası uygulanıyor. -