Çevreci Filtreyle Baca Gazından Gübre Üretilecek

TÜBİTAK destekli projeyle zararlı gazların çevreye yayılmasını engelleyen filtre geliştirildi. Gazları tutarak doğaya salınmasını engelleyen sistem, gazı işleyerek gübre haline getiriyor.

Sanayici Nihat Güçlü, 7 ay çalıştığı Afşin Elbistan Kömür Santrali'nin çevreye ve insanlara verdiği zararı gördükten sonra proje ekibi ile Türkiye'nin ilk yüzde yüz yerli kükürtdioksit, azotoksitler ile karbonmonoksit/karbondioksit gazlarını azaltan 'Baca Gazı Arıtma Filtresi'ni üretti. Kükürtdioksit gazının yüzde 98, azotoksit gazının yüzde 70 ve karbonmonoksit/karbondioksit gazlarının yüzde 70 oranında salınımını engelleyen ilk cihazı geliştirdiklerini söyleyen Nihat Güçlü, sistemin prototip üretimini yaptıklarını ve patent aldıklarını belirtti. Filtre üretiminin dünyada belli başlı bazı ülkeler tarafından geliştirildiğini dile getiren Güçlü, projenin Türkiye'deki santrallerde kullanılması için ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile birlikte TÜBİTAK KAMAG projesi başlatılması kararı aldıklarını dile getirdi.

TEYDEB desteğiyle geliştirilen filtre sistemi hakkında bilgi veren proje yürütücü Selami Bekmezci ise, projelerinin Türkiye'de bu alanda yapılan ilk çalışma olduğunu belirtti. Bekmezci, "Biz projeyle havayı kirleten maddeleri tek ünitede yeni ve yerli bir sistemle atık bırakmadan arıtmayı hedefledik. Bizim için çevrenin korunması önemli bir konuydu. Mevcut sistemlerde her gün binlerce ton baca gazı arıtım atığının alçı taşı balçığı halinde atık depolama alanına nakledilmesi ile yüzlerce hektar arazi kullanılmaz hale geliyor. Biz sistemle arıtım maliyetlerini düşürdük ve arıtılan maddelerden de katma değere sahip ürün elde ettik. Sistemle doğaya salınan karbonoksit gazlarının 2050 yılı AB kriterlerinin tamamı tutuluyor. Beş yüzün üzerinde yaptığımız testlerde bu oranı yüzde 94-96 seviyelerinde tuttuğumuzu kanıtladık" dedi.

"TÜRKİYE'DE MALİYETLER ONDA BİRİNE DÜŞECEK"

Filtre sisteminin uygulanmasına yönelik bilgi de veren Bekmezci, "Ortalama 100-150 milyon dolara yapılan bir arıtma sisteminin maliyetinin geri kazanılması eski yöntemlerde mümkün değil. Ancak bu sistemle yatırım maliyetleri de sistemlerin kapasitesine göre geri kazanılabilecek. Oluşan baca gazı, ıslak yıkama kulesinde mineralli kimyasalımız ile yıkamaya tabi tutuluyor. Reaksiyon sonucu oluşan arıtım atığı sistemin alt kısmından sıvı gübre olarak alınıyor. Baca sistemini yanan kömüre ve çıkan gaza göre yaptık. Cihazda püskürtme ve skada sistemlerini de kullandık" ifadesini kullandı.

ARITILAN GAZLARDAN GÜBRE ÜRETİLİYOR

Türkiye'de kullanılan mevcut arıtma sistemlerinde binlerce ton baca gazı arıtım atığının oluştuğunu dile getiren Bekmezci, TEYDEB desteğiyle geliştirdikleri sistemle baca gazı atığının gübreye dönüştürüldüğünü dile getirdi. Bekmezci, kendi yaptıkları testlerde gübrenin bitkiler için oldukça faydalı olduğunu tespit ettiklerini ancak bilimsel sonuçlar alabilmek için Tarım, Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı ile de TAGEM projesi başlattıklarını kaydetti.

Projenin geliştirilmesi için yapılan çalışmalar hakkında ise Proje Koordinatörü Halil Kazaz bilgi verdi. Kazaz, en büyük amaçlarının sistemi Türkiye'de endüstriyel alanda kullanmak olduğunu ve bu amaçla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile KAMAG projesine başladıklarını söyledi. Kazaz, "Filtre sistemini Türkiye'de kamu ve özel sektörde ihtiyaç duyulan alanlarda kullanmak istiyoruz. Böylece hem çevreyi korumak hem de mevcut sistemler için harcanan çok yüksek meblağları engellemek istiyoruz. Sistemi kömür ve petrol kullanan başta termik santraller olmak üzere asfalt üretim tesisleri, toplu konut ısıtma sistemleri, gemiler, demir-çelik sektörü gibi pek çok alanda kullanabiliriz. Kullanacağımız yerlerden elde edilecek gübre ile de tarımda rekabetin daha iyi şartlarda oluşması sağlanmış olacak. Bu sistem ile termik santraller hakkındaki olumsuz tepkiler de azalmış olacak" dedi. - ANKARA