İhracat 2008'de Rekor Kırdı

İhracat küresel krizin etkisiyle 2008’in son aylarında ivme kaybetse de, yılı rekorla kapatmayı başardı.

TİM verilerine göre yüzde 127.5 milyar dolara ulaşan ihracatı, Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen 4 milyar dolar daha fazla ilan etti. Tüzmen, aradaki fark için "işlenmemiş altın"ı adres gösterdi.

İHRACATTA yılı 125 milyar dolarla kapatmayı hedefleyen Türkiye, bunu da aşmayı başardı. Küresel kriz nedeniyle son iki aydır ivme kaybeden ihracat, aralık ayındaki düşüşe karşın yılı rekorla kapattı. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) 127.5 milyar dolar olarak duyurduğu 2008 yılı ihracatını, Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen 131.5 milyar dolar olarak açıkladı. Aradaki bu 4 milyar dolarlık farkı Tüzmen, işlenmemiş altınla açıkladı.

Yıllık artış yüzde 20

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin, Devlet Başkanı Kürşad Tüzmen ile birlikte düzenlediği toplantıda açıkladığı, verilere göre, 2007 Aralık ayında 9 milyar 480 milyon dolar olan ihracat kaydı, Aralık 2008’de yüzde 25 azalarak 7 milyar 110 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu düşüşe karşın yılın tamamında önceki yıla göre yüzde 20.3 artış meydana geldi. Böylece 127.5 milyar dolar olarak gerçekleşen ihracatın, 110.6 milyar dolarını sanayi ürünleri, 13.5 milyar dolarını tarım ürünleri, 3.2 milyar dolarını madencilik ürünleri oluşturdu.

28 ülkeye

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, 19 sektörün 2008’i 1 milyar doların üzerinde ihracatla kapattığını, ülkeler bazında da 28 ülkeye 1 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştirildiğini açıkladı. Bu kadar sıkıntının içinde ihracatçının rekorlar kıracak şekilde artışa imza attığını belirten Büyükekşi, şunları söyledi: "Hedefimiz 2007 sonunda 107 milyar dolar olan ihracatımızı 2008’de 125 milyar dolara çıkarmaktı. Bu hedefimizi tamamladık, üzerine çıktık. İhracatta ekim sonrasında yaşanan gerilemeye rağmen Türkiye, ihracat artışını yüzde 20’nin altına düşürmedi."

Aradaki fark neden

Tüzmen, rakamlar arasındaki farkı ihracatçı birliklerinin kayıtlarına girmeyen ihracat kalemlerinden kaynaklandığını söyledi. İşlenmemiş altın ihracatı, gemilere ve uçaklara verilen akaryakıt ile kumanya satışlarında, ihracatçı birliklerine kayıt yaptırılmıyor. Bu nedenle, ihracatçı birlikleri kayıt rakamları, TÜİK’in açıklamasına göre daha düşük olabiliyor. Ayrıca birlik rakamları da gerçekleşmeyi değil, kaydı gösterdiği, ihracat ilerleyen aşamalarda yapıldığı için, kayıt rakamları, aylık ihracat gerçekleşmesinin seyri hakkında önemli bir gösterge olarak kabul ediliyor.

13 milyar dolar destek

2009’da Balkanlar, Latin Amerika ve Kuzey Afrika’nın ihracatta ağırlık verilecek ülkeler olduğunu kaydeden Tüzmen, "İhracatçıya 2009’da 13 milyar dolar destek sağlanması hedefleniyor. 1.8 milyar dolar kısa vadeli kredi verilecek" dedi.

İthalat 200 milyar doları aştı

KÜRŞAD Tüzmen’in açıkladığı verilere göre, ithalat 2008 yılının tamamında 201.4 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.Bu yıl ise ihracatta daralma bekleyen Tüzmen, 2009’e ilişkin şu tahminlerini, "İhracatın 109 milyar dolar, ithalat da 151 milyar dolar olmasını bekliyorum. İhracatın 2010’da yeniden artış trendine girecek ve 2011’de gerçek düzelme yaşanacaktır" sözleriyle paylaştı. Tüzmen, "2003-2008 döneminde Türk Lirası aşırı değerlenmeseydi cari denge gelişimi çok farklı olurdu" derken, bunu şöyle açıkladı: "2007 itibariyle dış ticaret açığı 54 milyar dolar daha düşük yani 62.8 milyar dolar yerine 8.8 milyar dolar olurdu. TL’nin reel değerini koruması 2008 için bize ihracatta 33.6 milyar dolar ek gelir sağlar, ithalatın 30 milyar dolar daha düşük olmasına yol açardı. Dış ticaret açığı sadece 6 milyar doların biraz üzerinde olur. Türkiye cari açık sorunu yaşamaz, cari fazla verirdi."

Kriz olmasa 136 milyar dolar olurdu

TÜİK bilgileri ve ihracatçı birlikleri verileri birlikte değerlendirildiğinde Türkiye’nin ihracatının 2008’de yüzde 22.6 artışla 131.5 milyar dolara ulaştığını açıklayan Kürşad Tüzmen, "Kriz olmasaydı ihracat 136 milyar düzeyine çıkacaktı" dedi.

İhracat şampiyonu otomotiv

TİM verilerine göre, 2008’de en fazla ihracat yapan sektör 24.7 milyar dolarla otomotiv ve yan sanayi oldu.

Bunu 19.3 milyar dolarla demir çelik, 15.7 milyar dolarla da hazır giyim ve konfeksiyon sektörü izledi. En fazla ihracat yapan sektör ise yüzde 70.6’lık artışla demir çelik oldu.

Toplam ihracatta yüzde 86.8’lik paya ulaşan sanayi sektörleri ise 2008’de bir önceki yıla göre yüzde 20.4 artış yakalayarak 110.6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi.

Tarım sektörlerinin ihracatı ise geçen yıla göre yüzde 19.4 artışla 13.5 milyar dolar oldu.

Madencilik sektörü de 2008’i yüzde 19.9 artışla 3.2 milyar dolar ihracatla tamamladı.