Karekodlu Çek" Piyasaya Güven Getirecek

AYŞE ŞENSOY - Karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırılmasının ardından artabilecek sahte çek kullanımının önüne geçmek için 6 ay önce uygulanmaya başlanan "karekodlu çek" sistemi ile piyasaya güven ve disiplin getirilmesi amaçlanıyor.

Türkiye'de yaklaşık iki yıl önce karşılıksız çekte hapis cezasının kaldırılmasından sonra Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Bankalar Birliği (TBB), Kredi Kayıt Bürosu (KKB) ve ilgili kamu kurumları koordinesinde, 6 ay önce Türkiye ve dünyada bir ilk olan "karekodlu çek" uygulaması başlatıldı.

Sisteme göre çek alan kişi, karekod uygulamasıyla, çek veren kişinin tüm finansal geçmişini görüp, ona göre kabul ediyor. Karekod okuyucu kullanarak keşidecinin TCKN/VKN bilgisi, çekin banka kodu, şube kodu, çek sıra numarası, hesap numarası ve opsiyonel olarak çekin seri numarası gibi bilgilere ulaşılabiliyor.

Sistem, çekin güvenilirliği hakkında kısa zamanda fikir sahibi olmanın yanı sıra, yapılan kimlik teyidi ile çek sahtekarlığı riskinin azaltılmasına imkan sağlıyor.

"Uygulama henüz istenilen yaygınlıkta değil"

TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve Konya Ticaret Odası Başkanı Selçuk Öztürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de iki yıl önce "ekonomik suça ekonomik ceza" prensibi gereği karşılıksız çeklerdeki hapis cezasının kaldırıldığını söyledi.

Söz konusu kararın büyük bir tartışmayı beraberinde getirdiğini ve piyasanın çeklerin güvenilirliğini sorgulamaya başladığını dile getiren Öztürk, bunun üzerine KKB sisteminin uygulamaya konulduğunu belirtti.

Bu sistemin uygulama pratiğinin zorluğundan dolayı yeni bir çalışmaya gidildiğini aktaran Öztürk, şöyle devam etti:

"Yaklaşık 6 ay önce karekodlu çek uygulamasına geçildi. Çekte bir numara var ve bu çeki alan kişi oradaki kodla yine Kredi Kayıt Bürosu üzerinden, çeki yazan firmanın geçmişe yönelik çek karnesini, risklerini ve ödeme durumunu görebiliyor. Bu sayede o çeki kabul edip etmeme konusunda daha hızlı hareket edebiliyor. Yani çeklerin itibari değerini artırmaya yönelik bir uygulama. Uygulama yeni başladığı için piyasada yavaş yavaş yaygınlaşıyor. Şu anda henüz istenilen yaygınlıkta değil, bir kaç yıl içinde hızlı bir şekilde yaygınlaşacağını düşünüyorum. Bu uygulama sayesinde çeki alan kişi, çok basit bir şekilde karşıdaki firmanın güvenilirliğini araştırabiliyor. Karekodlu çek uygulaması, sahte çek uygulamasını bitirirken, piyasada 'hatır çeki' diye tanımlanan yanlış kullanımları da engelleyecek. Bu uygulamada karşılıksız çıkma oranı, normal çeke göre daha düşük olacak. Normal çeklere göre piyasa güvenilirliğini yüzde 80-90 artıracak."

Öztürk, şimdilik bu sistemin zorunlu olmadığını, fakat zaman içerisinde bunun bir zorunluluk haline geleceğini düşündüğünü ifade etti.