Kredi Derecelendirme Kuruluşu S-P'den Katılım Bankacılığı İçin Çarpıcı Rapor

Kredi derecelendirmesi ve kredi riski konusunda dünyanın önde gelen kuruluşlarından Standard - Poor's'un hazırladığı "Türk Katılım Bankacılığının Büyüme İvmesini Devam Ettirmesi İçin Taze Sermayeye İhtiyacı Var" başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda Türk katılım bankalarının risk analizi de yapılarak "2008 ve 2012 yılları arasında istisnai bir büyüme sergileyen Türk katılım bankaları orta vadede piyasa paylarını daha da artırmaya kararlı görünüyorlar. Ancak Standard-Poor's Ratings Services, yurtiçi tasarruf birikiminin durgun seyretmesi ve diğer bankalar ile olan rekabetin yoğunlaşmasının, sektöre taze sermaye ve fonlama gelmediği sürece bu sektörün ilerlemesini sınırlayacağını düşünmektedir. Konvansiyonel bankalarla ve belki de piyasaya yeni dâhil olacak katılımcı bankalarla yoğun rekabet görmekteyiz. Bu da, gelecekteki büyüme için fonlama desteğinin devamını ve taze sermayenin gelmesini zaruri kılmaktadır" denildi.

-"HÜKÜMET DESTEKLİYOR"-

S-P'nin raporunda, Hükümetin katılım bankacılığının gelişmiş piyasalara oranla daha az doygunluğa ulaşmış olan Türk bankacılık sektöründe daha geniş bir pay sahibi olması için gerekli adımları atmaya devam edeceği görüşü ifade edilerek,"Örneğin bu yıl hükümet, kamu bankaları için yeni katılım bankacılık iştirakleri kurulması niyetine sahip olduğunu ilan etmiştir. Piyasaya yeni girecek katılım bankaları, aralarında yabancıların sahip olduğu bankalar da olan mevcut bankalarla rekabete de girse, hükümetin bu hamlesinin halen küçük olan katılım bankacılık sektörünün uzun vadede toplam piyasa payını artıracağını düşünmekteyiz. Buna rağmen mevcut katılım bankalarının önümüzdeki dönemde büyüme ivmelerini yalnızca sermaye tabanlarını ve rekabet gücünü artırarak devam ettirebileceklerini düşünüyoruz. Bu hızlı büyüme evrelerinde kredi kalitesinin muhafaza edilebilmesi, bizim görüşümüze göre sektörün karşı karşıya olduğu bir diğer zorluktur. Türk bankacılık sistemi için baz senaryomuz, sorunlu krediler oranında hafif bir bozulmayı zaten dikkate almaktadır. Sorunlu krediler oranı, halen tek haneli düşük rakamlarda seyretmektedir. Ama ekonominin sıkıntılı bir döneme girmesi durumunda katılım bankalarının konvansiyonel mevduat bankalarına oranla daha fazla duyarlılık göstereceği fikrindeyiz" denildi.

-"İLAVE SERMAYE İHTİYACI OLACAK "-

Raporda, sektördeki dört Türk katılım bankasının büyümesinde birçok faktörün etkili olduğu belirtilerek şu görüşler ifade edildi: " Sektördeki dört Türk katılım bankasının büyümesinde birçok faktör etken oldu. Bu faktörlerin en önemlilerinden birisi, yerel mercilerin bu sektörü son yıllarda daha fazla desteklemeleridir. Türk Hazinesi,

ilk getiri endeksli bonoyu (revenue-indexed bond) 2009 yılında, ilk sukuku da 2012 yılında çıkardı. Bunun sonucu olarak sadece yasal mevzuat altyapısı gelişmekle kalmadı, aynı zamanda katılım bankaları için yeni yatırım sahaları açıldı. Bunun paralelinde geçtiğimiz üç yıl içinde katılım bankaları da kendi sukuklarını ihraç ettiler. Aktifleri devamlı büyümekte olan bankaların sermaye yeterliliği oranlarını muhafaza etmelerinde etken olan Tier 2 sukuklar da bunların arasındadır. Bu gelişmeler hem Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) bünyesindeki güçlü mali yapısı bulunan ülkelerden sektöre daha fazla fonlama gelmesini sağladı, hem de katılım bankalarının portföylerini çeşitlendirmelerine imkân tanıdı. Geçtiğimiz dört yıl içinde bankaların şube ağı genişledi, bu da mevduatta 2 puanlık, varlıklarda ise 1,5 puanlık piyasa payı artışı oluşmasına yardımcı oldu. Sektörün aktifler açışından şu anki piyasa payı yüzde 5,4'tür. Ancak, sektörün piyasa payını daha da artırabilmesi için ilave sermaye ihtiyacı olacağını düşünüyoruz."

-AKTİF KALİTESİ ÖNEMLİ-

Bankaların hızlı büyüme oranları ve inşaat sektörünün katılım bankalarının kredi portföylerindeki göreceli olarak yüksek payı, aktif kalitesinin muhtemel bir ekonomik durgunluğa karşı olan hassasiyetini artırdığına dikkat çekilen raporda şu yorum yer verildi: "Bizim görüşümüze göre katılım bankalarının orta vadede yumuşak karnı, aktiflerinin kalitesidir. Bunun en önemli sebepleri katılım bankalarının çok hızlı büyümüş bir kredi portföyleri olması ve konvansiyonel bankalara oranla inşaat endüstrisi kredi risklerinin daha yüksek olmasıdır. Geçtiğimiz dört yılda gerçekleşen hızlı büyümenin, Türk bankacılık sisteminin ekonomik durgunluğa karşı olan hassasiyetini artırdığını ve bu dönemde çok daha fazla kredi büyümesi gerçekleştiren katılım bankalarının bu nedenle konvansiyonel bankalara göre daha fazla riske maruz olduğunu düşünüyoruz".

-"YABANCI ORTAKLIĞI REKABET AVANTAJI SAĞLAYABİLİR"-

Türk katılım bankalarının yabancı sahiplerinin yardımıyla sektöre yeni girecek olan bankaların getireceği rekabete karşı direnebileceklerine inanıldığı belirtilen S-P rporunda şu değerlendirmelere yer verildi: " Son zamanlardaki hızlı kredi artışı ve bankaların yüksek büyüme hedeflerini göz önüne alırsak, sektörün önümüzdeki 12-18 ay içerisinde Tier 2 ihraçlardan yaratmış olduğu sermaye fazlalığını tüketeceğini düşünüyoruz. Bu sebeple de sektörün piyasa payını daha fazla artırması taze sermaye gelmesine bağlı olacaktır. Türk katılım bankalarını diğer bankalardan ayıran önemli bir unsur, katılım bankaları hisselerinin daha yüksek oranla yabancıların elinde bulunmasıdır. Sektördeki dört katılım bankasından üçünün ağırlıklı sahipleri Körfez bankalarıdır. Dolayısıyla, sektörün varlıklarının yüzde 70'i yabancı sahiplerinin kontrolündedir. Konvansiyonel bankalarda bu oran yüzde 15'tir, Türk ve yabancı kuruluşlara ait iki büyük bankanın da varlıkları dâhil edilirse oran yüzde 37'dir. Katılım bankalarındaki bu farklılığın Türk bankacılık ortamının geleceğinde değişikliklere yol açacağını düşünüyoruz. Yabancı sahiplerinin verdiği destekle katılım bankaları sermayelerini güçlendirebilir ve piyasa paylarını büyütmek için gerekli esnekliğe kavuşabilirler."