Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, ocak ayına ilişkin öncü göstergelerin, olumsuz hava koşullarının taze meyve-sebze fiyatları üzerindeki etkisi sonucunda gıda grubu yıllık enflasyonunun yüksek düzeyini koruyacağına işaret ettiği belirtildi.

Kurul'un 21 Ocak 2014 tarihli toplantısına ilişkin yayımladığı 28 Ocak 2014 tarihli toplantı özetinde, aralık ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,46 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 7,40'a yükseldiği hatırlatıldı.

Özete göre, bu gelişmede enerji fiyatları belirleyici oldu ve diğer ana grupların yıllık enflasyon artışına katkısında belirgin bir değişiklik gözlenmedi. Temel enflasyon göstergeleri ise kasım ayından sonra bu dönemde de aşağı yönlü bir seyir izledi.

Gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 9,67'ye geriledi. Aralık ayında işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 12,88 ile yatay bir seyir izledi ve taze meyve-sebze dışında kalan ürünlerde genele yayılan fiyat artışları dikkati çekti. İşlenmiş gıda fiyatları ise bu dönemde ekmek ve tahıllar grubu kaynaklı olarak yüzde 0,73 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 7,11'e geriledi. Ocak ayına ilişkin öncü göstergeler, olumsuz hava koşullarının taze meyve-sebze fiyatları üzerindeki etkisi sonucunda gıda grubu yıllık enflasyonunun yüksek düzeyini koruyacağına işaret ediyor.

Aralık ayında enerji fiyatları yüzde 2,35 oranında artarken; bu gelişme büyük ölçüde LPG ve tüp gaz fiyatlarındaki sert yükselişten kaynaklandı. Ayrıca son dönemde Türk lirasındaki değer kaybının etkisiyle benzin ve motorin fiyatlarında da artışlar gözlendi. Bu doğrultuda enerji grubu yıllık enflasyonu yüzde 5,15'e yükselmekle birlikte son dört yılın en düşük yıl sonu seviyesinde gerçekleşti. Aralık ayında hizmet fiyatları yüzde 0,39 oranında arttı ve grup yıllık enflasyonu yüzde 7,98 oldu.

Kurul, yıl genelinde enerji enflasyonundaki olumlu seyre karşın ücret artışları ve iç talepteki toparlanmanın hizmet enflasyonunun yüksek seyrinde etkili olduğu değerlendirmesinde bulundu. Bununla birlikte, son dönemde mevsimsellikten arındırılmış verilerin grup enflasyonu ana eğiliminde yavaşlamaya işaret ettiği not edildi.

Öte yandan, gerek giyim fiyatlarının düşüş yönlü katkısı gerekse Türk lirasındaki değer kaybı etkilerinin zayıflamasıyla birlikte temel mal grubu yıllık enflasyonu aralık ayında yüzde 6,20'ye geriledi. Mevsimsellikten arındırılmış veriler de grup enflasyonundaki ana eğilimin aşağı yönlü olduğunu gösterdi.

Aralık ayının ikinci yarısından itibaren Türk lirasının yeniden değer kaybı eğilimine girmesi ve ocak ayındaki otomobillere yönelik vergi ayarlamaları, temel mal grubunda enflasyon görünümünü olumsuz etkileyecek. Nitekim öncü göstergeler son dönemde başta otomobil olmak üzere dayanıklı mal fiyatlarında belirgin bir artışa işaret etti. Ocak ayında temel enflasyon göstergelerinde kayda değer bir yükseliş gözlenebileceğine dikkat çekilerek gıda fiyatlarındaki olumsuz seyrin de etkisiyle kısa vadede enflasyonun yüzde 5 hedefinin belirgin olarak üzerinde seyredeceği not edildi.

"Son dönemde risk priminde ve döviz kurlarında gözlenen artış 2014 ilk çeyreğinde özel kesim talebini sınırlayabilir"

Son dönemde açıklanan veriler yılın dördüncü çeyreğinde nihai yurt içi talebin ılımlı toparlanma eğilimini sürdürdüğüne işaret etti. Ekim ayında gerileyen sanayi üretim endeksi Kasım ayında artarak bu azalışı telafi etti. Son aylarda bayram etkilerinden dolayı mevsimsellikten arındırılmış sanayi üretiminde sert dalgalanmalar gözlenmiş olsa da genel olarak bakıldığında sanayi üretim endeksinin ılımlı bir artış sergilediği görüldü. eğilimin 2012 yılı başından itibaren görülen ortalama büyüme oranına oldukça yakın olduğu not edildi.

Yılın son çeyreğinde özel tüketim talebindeki ılımlı seyir devam etti. Tüketim malları üretimi ekim-kasım döneminde bir önceki çeyreğe kıyasla azalırken ithalatı artış gösterdi. Dördüncü çeyrek genelinde otomobil satışları bir önceki çeyrek ortalamasına göre artış kaydetti. Otomobil ve hafif ticari araç satışlarının toplamı incelendiğinde ise son çeyrekte araç satışlarının yataya yakın bir seyir izlediği görüldü. Beyaz eşya satışları son çeyrekte bir önceki çeyreğe göre gerilemesine karşın yüksek düzeyini korudu.

Yatırım talebine ilişkin göstergeler son çeyrekte göreli olarak olumlu bir seyir izliyor. Sermaye malları üretimi ekim-kasım döneminde bir önceki çeyreğe göre sınırlı da olsa artış kaydetti. Ana eğilime ilişkin göstergelerden taşıt hariç sermaye malları üretimi toplam sermaye mallarına kıyasla daha yüksek oranlı bir artış gösterdi. Benzer şekilde, sermaye malları ithalatında da artış görüldü. İktisadi Yönelim Anketinde yer alan sabit sermaye yatırım harcama beklentisi, son dört ay üst üste artış gösterdi ve dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğin üzerinde gerçekleşti.

Son çeyreğe ilişkin anket göstergeleri iktisadi faaliyetteki toparlanmanın sürdüğüne işaret etti. Nitekim İktisadi Yönelim Anketi (İYA) göstergelerinden son üç aydaki üretim sorusu ile PMI genel endeksi üçüncü çeyrek ortalamalarının üzerinde gerçekleşti. İYA gelecek üç ay sipariş beklentileri hem iç piyasa hem de ihracat piyasası kaynaklı olmak üzere belirgin şekilde

arttı.

Yakın dönem verileri ihracatın ılımlı büyüme eğilimini koruduğunu gösterdi. Altın dışlanarak oluşturulan altın hariç ihracat miktar endeksi ekim-kasım döneminde bir önceki çeyrek ortalamasına kıyasla arttı. PMI göstergeleri küresel ölçekte bir toparlanmaya işaret ederken dünya ithalat talebinde bir canlanma gözlendi. İhracatta önemli bir paya sahip olan ana ticaret ortağı Avro bölgesinin toparlanması ve küresel büyüme görünüme ilişkin olumlu sinyaller önümüzdeki dönemde net ihracatın büyümeye pozitif katkı yapabileceğine işaret etti.

Kurul, son dönemde risk priminde ve döviz kurlarında gözlenen artışın 2014 yılı ilk çeyreğinde özel kesim talebini sınırlayabileceğini ifade etti.

Özette, "Ocak ayının ilk on beş günlük verisinden derlenen CBNC-e tüketici güven ön endeksi tüketicilerin mevcut durum algısında ve geleceğe yönelik beklentilerinde bir bozulmaya işaret etmektedir. Bununla birlikte, dış talepte beklenen toparlanmanın toplam talepteki yavaşlamayı sınırlayacağı belirtilmiştir. Bu çerçevede, önümüzdeki dönemde büyümenin kompozisyonunun hem enflasyondaki hem de cari dengedeki düşüşü destekleyeceği öngörülmüştür" ifadelerine de yer verildi.

Özete göre, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranları 2013 yılı Ekim döneminde tarım dışı istihdamdaki artışın etkisiyle gerileme kaydetti. Her ne kadar işsizlikte süregelen artış eğilim duraksama gösterse de bu dönemde gözlenen tarım dışı istihdam artışı belirli sektörlerle sınırlı oldu. Sanayi sektöründe istihdam zayıf seyrini sürdürürken, tarım dışı istihdamdaki artış inşaat ve hizmet sektörlerinden kaynaklandı.

İşgücü piyasalarına ilişkin öncü göstergeler istihdamın kasım ve aralık aylarında ılımlı artış gösterebileceği sinyalini verdi. Küresel ekonomiye dair süregelen belirsizlikler ve yurtiçi siyasi gelişmeler önümüzdeki dönemde yatırım ve istihdam artışını sınırlayabilecek unsurlar olarak değerlendirildi.

- İstanbul