Sokaklar Yüzde 50 Tasarrufla Aydınlatılacak

ESMA KÜÇÜKŞAHİN - Erciyes Üniversitesi'nce (ERÜ) geliştirilen "güç ayarlama cihazı" projesiyle sokak lambaları kısılarak aydınlatmada yüzde 50'ye varan enerji tasarrufu sağlanabiliyor.

Kayseri ve Civarı Elektrik Türk AŞ (KCETAŞ) tarafından kentin bir mahallesinde uygulanmaya başlanan cihaz, insan yoğunluğunun azaldığı saatlerde istenilen zamanda devreye girip ışık şiddetini yüzde 50 kısarak gereksiz elektrik tüketiminin önüne geçiyor.

Cihaz, mevcut sokak armatürünü değiştirmeye gerek kalmadan, kolay montajla çok düşük maliyete uygulanabiliyor.

Projeyi, öğrencisi Emre Aydın ile geliştiren ERÜ Kayseri Meslek Yüksekokulu Elektronik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Özsoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Resmi Gazete'de sokak aydınlatmasında tasarruf tedbiri alınacağına dair gördükleri yönetmelik değişikliğinin ardından böyle bir proje hazırlamaya karar verdiklerini söyledi.

Sokak aydınlatmasının toplam enerji tüketiminin yüzde 3'ünden fazlasını oluşturduğunu anlatan Özsoy, "Projeyi hazırlarken sokak aydınlatmasının son derece karışık olduğunu gördük. Çünkü armatür çeşitleri çok fazla. Tasarruf mümkün ancak bazı lambaların özellikle sodyum buharlı lambaların dim (ışığı kısma) edilmesinde bir problem olduğunu gördük. Bu problemin üstesinden geldik. Armatürler kadar lamba çeşitleri ve güçleri de çok çeşitli. Bunlardan en çok kullanılanı sodyum buharlı lambalar. Bu lambayı tam kafamızdaki gibi yüzde 50 tasarruf sağlayacak şekilde dim ettik. Bu neticeyi hem tüm lamba çeşitlerini hem de tüm güçteki lambaları kısan bir cihaza dönüştürebilir miyiz diye uğraştık ve yaptık. Elimizdeki cihaz piyasada kullanılan armatürlerin hepsine uygun." diye konuştu.

"Maliyeti, armatürün içindeki ampul kadar bile değil"

Özsoy, bu tür dim yapan cihazların bulunduğunu, bazı şirketlerin bunların üzerinde çalıştığını ancak maliyetlerinin çok fazla olduğunu dile getirdi.

Ürettikleri güç ayarlama cihazının en önemli özelliğinin düşük maliyeti olduğunu ifade eden Özsoy, şunları kaydetti:

"Diğer ürünlerle kıyasladığımız zaman cihaz son derece ucuz. Armatürlerin içindeki lambanın fiyatı bile kadar değil. Bununla beraber cihazın her direğe çok kolay montajının yapılması, direklerde büyük değişikliklere gidilmeden, direği, armatürü değiştirmeden yapılabilmesi de son derece önemli. Mevcut armatürlere küçük bir katkıyla bu cihazı takarak büyük tasarruflara ulaşmamız mümkün." ifadelerini kullandı.

KCETAŞ'ın, kendilerine ürünü denemeleri için bir sokağı tahsis ettiğini belirten Prof. Dr. Özsoy, şöyle devam etti:

"Altı aydır ürün çok başarılı şekilde istenilen saatte devreye giriyor, istenilen saatte devre dışı kalıyor ve yüzde 50 tasarruf sağlıyor. Örneğin, akşam saatlerinde hava kararınca devreye giriyor. Tam performansta yanıyor, elektrik harcıyor. Örneğin yaz akşamları 23.00'te, kış akşamları ise 22.00 civarında cihaz devreye giriyor, sabaha kadar istenilen oranda tasarrufla çalışıyor. 6 aydır hem yaz hem de kış performansını gördük, herhangi bir problem yok şu an için."

Özsoy, cihazın, sokak aydınlatmasının olduğu her yerde kullanılabileceğini ifade edere, "Sokak aydınlatmasının elektrik tüketimindeki payının yüzde 3'e, bunun da milyarlarca dolara karşılık geldiğini düşünürsek tasarrufun önemi çok fazla." değerlendirmesini yaptı.

Özsoy, ERÜ ve Erciyes Teknopark'taki test süreçleri başarıyla tamamlanan, akredite laboratuvarlardan performansı onaylanan ürünün patent işlemlerinin devam ettiğini, lisanslama yapılacak noktaya ulaşıldığını kaydetti.