İnan: Üretici Kooperatifleri Dalgalanmalara Çözüm Olabilir

Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakkı İnan, Türkiye'de, tarım sektörünün önemli sorunlardan birinin, ürün fiyatlarındaki arza bağlı dalgalanmalar olduğunu belirtti.

Üretim fazla olduğunda, piyasaya müdahale edilmediği takdirde fiyatlarda düşüş yaşanabildiğini ifade eden İnan, "Yurt genelinde üretim bol olduğunda, çiftçi çok fazla ürün ürettiği halde eline çok düşük para geçebilir hatta maliyetlerini karşılamadığı için ürünü tarlada, bahçede bırakabilir. Bunun örneklerini Türkiye'de çok görüyoruz. Tersine, ürün az olduğu zaman fiyatlar çok yükselir, bu sefer de tüketiciler bundan zarar görür" diye konuştu.

Hakkı İnan, ürün fiyatlarındaki dalgalanmaların önüne geçmek için piyasaya müdahale edilmesi gerektiğini vurguladı.

Devlet ürün fiyatlarına müdahale etmek istemiyorsa devreye üretici örgütlerinin girmesi gerektiğini dile getiren İnan, şu bilgileri verdi:

"Ürün fiyatlarındaki dalgalanmalar, üretici ve çiftçi kooperatiflerinin uluslararası kooperatifçilik ilkeleriyle çalışarak, piyasaya müdahalesiyle çözüme kavuşabilir. Çiftçi ve tarım kooperatiflerinin, uluslararası kooperatifçilik ilkelerine uygun çalışması gerekiyor. Yani özerk, bağımsız, demokratik yönetim ilkesi uygulanmış olacak. Yani dışarıdan bir müdahale olmayacak bu kooperatiflere. Türkiye'de örnekleri var ama bunların etkin, uluslararası kooperatifçilik ilkelerine göre çalıştığını söyleyemem. Türkiye'de çeşitli kooperatifler var, örneğin Trakya'da Trakya Birlik var, Karadeniz'de Karadeniz Birlik var. Bunların bir araya gelip merkez birlik kurması lazım."

"TÜRKİYE TARIMSAL ÜRETİMİNİ BİRKAÇ KAT ARTTIRABİLİR"

NKÜ Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Hakkı İnan, Türkiye'nin tarımsal potansiyelinin çok fazla olduğunu, iklim ve toprak koşullarının pek çok ürünün en kaliteli şekilde üretilmesine imkan sağladığını söyledi.

Bu duruma rağmen üretimde azalma yaşandığını ifade eden İnan şöyle konuştu:

"Bugünkü üretimimizin birkaç kat üzerine çıkarabiliriz. Bakıyoruz, tam tersine üretimde azalma var. En kötüsü de Türkiye artık tarım ürünü ihraç eden ülke konumundan çıktı, tarım ürünü ithal eden bir ülke konumuna geldi. 1980'li yıllarda övünürdük ve 'Türkiye dünyada kendine yeten 7 ülkeden biri' derdik. O zamanlar Türkiye'nin ithal ettiği tarım ürünleri çok sınırlıydı. Şimdi pirinci, mercimeği, buğdayı da ithal ediyoruz. Yani temel gıda ürünlerinin neredeyse tamamını ithal ediyoruz. Oysa bunu tam tersine çevirmek, ihracatımızın ithalatın üstüne çıkması, hatta birkaç katına çıkması gerekir."