Yer altı sularına kontrollü tüketim şartı

Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü, yer altı sularının korunması amacıyla kuyulara yönelik su tahsislerine kontrollü izin verirken, ülkedeki 18 milyar metreküplük kapasitenin 16,62 milyar metreküplük kısmının kullanımı uygun bulundu.

AA muhabirinin, DSİ'den edindiği bilgiye göre, Türkiye'de kullanılabilir yer üstü ve yer altı su potansiyeli yıllık toplam 112 milyar metreküpü buluyor. Bu potansiyelin 57 milyar metreküpü kullanılıyor. Suyun 44 milyar metreküpünden tarım sektöründe, 13 milyar metreküpünden içme-kullanma suyu olarak yararlanılıyor. DSİ, gelecek yıllarda su sıkıntısı çekilmemesi için arzın artırılması ve talebin kısıtlanmasına yönelik çalışmalar yürütüyor.

Türkiye'de tarımsal sulamada kullanılan su miktarının makul seviyelere çekilmesi amaçlanırken, bu kapsamda modern sulama sistemlerine geçiş yapıldı. 2000'li yılların başında tarımsal sulamada yüzde 6 olan modern sulama sistemlerinin oranı yüzde 28'e yükseltildi. Bu oran inşaatı devam eden projelerle yüzde 94'e ulaşacak.

Su kaynaklarının korunması kapsamında yeraltı suları da büyük önem taşıyor. Yeraltı suları, kendini yenilemeye fırsat bulamadan pompalarla çekilerek tüketilirken, bu kaynaklara yönelik koruma önlemleri de artırıldı.

Kuyulara ölçüm sistemi

Yer altı sularının korunması amacıyla kuyulardan çekilen veya çekilecek suyun ölçülmesi için düzenleme yapıldı. İlk aşamada Konya ve Ergene havzalarındaki tüm kuyular ile ülke genelinde sanayi amaçlı tüm kuyulara ölçüm sistemi kurulması zorunluluğu getirildi.

Türkiye'de 18 milyar metreküplük yeraltı suyu işletme rezervi bulunurken, bunun 16,62 milyar metreküpü tahsis edilmiş durumda bulunuyor.

Bu tahsisin 11,21 milyar metreküplük kısmı tarımsal sulama (bireysel sulamalar, kamu ve kooperatifler), 1,49 milyar metreküplük kısmı sanayi suyu, 3,92 milyar metreküplük kısmı içme-kullanma suyu olarak ayrıldı.

2019 yılı sonu itibarıyla 38 bin 71 içme-kullanma, 17 bin 904 sanayi, 313 bin 79 sulama maksatlı kuyular olmak üzere, toplam 369 bin 54 belgeli kuyu bulunuyor.

DSİ tarafından yeraltı sularının korunması için çok sayıda önlem uygulamaya konuldu. Buna göre, havza bazlı sektörel su tahsis planları hayata geçirilirken, emniyetli rezerve ulaşılan alt havza veya kütlelerde yeni tahsisler yapılmıyor. Yeraltı su deposunun durumuna bağlı olarak tahsislerin azaltılması veya artırılması yetkisi gerektiğinde kullanılıyor. Kaçak kuyu tespitinde idari para cezası uygulanıyor ve gerektiğinde kuyu kapatılıyor. Belgeli kuyu sahiplerinin belge şartlarına riayet etmemesi durumunda da gerekli yaptırımlar uygulanıyor. Bireysel kullanıcı ve kooperatiflere yönelik sulama suyu tahsislerinde damlama veya yağmurlama sulama modüllerine göre tahsis yapılıyor. Açık sistem sulama yapan kooperatiflerin sulama sistemleri modernize edilerek kapalı sisteme dönüştürülüyor.