"Yılın Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı"

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, The Banker

tarafından "Avrupa'da ve dünyada Yılın Merkez Bankası Başkanı" seçildi.

1928 yılında kurulan ve küresel finans piyasaları tarafından yakından takip

edilen The Banker Dergisi, Başçı'nın "Yılın Merkez Bankası Başkanı" ödüllerinin

2012'de ekonomik türbülansında ülkelerinin ekonomilerini başarıyla yöneten

yetkililere verildiğini vurguladı.

The Banker, Başçı'nın "Dünyada ve Avrupa'da Yılın Merkez Bankası Başkanı"

olarak seçilmesine gerekçe olarak şu ifadeleri kullandı:

"Uluslararası Para Fonu (IMF), ABD ve Avrupa'daki çok düşük faiz oranları

ve bunun sonucu olarak gelişmekte olan piyasa varlıklarına akın eden sermaye

nedeniyle, uzun yıllardır muhalefet ettiği sermaye kontrolleriyle ilgili duruşunu

2012 yılı Aralık ayında değiştirdi. 2011 yılında Çin'den sonra dünyanın ikinci en

hızlı büyüyen ekonomisi olan ve bunu kambiyo kontrolü olmaksızın başaran Türkiye

bu sıcak paranın geldiği önemli istikametlerden biri oldu. Bu durum Türk Lirası

üzerinde değerlenme baskısı oluşturuyordu ama Erdem Başçı, IMF'nin bu çarpıcı

politika değişikliği karşısında para politikasında bir değişikliğe gitmeye gerek

görmedi. Çünkü; Erdem Başçı, (Özenle tasarlanmış makro ihtiyati politika araçları

uygulandığı zaman, sermaye kontrollerine başvurmadan sermaye akımlarında istikrar

sağlanabileceğini) söylüyordu.

Başçı'nın böyle düşünmesinin nedeni Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın

(TCMB) dalgalı döviz kuru rejimini muhafaza ederken sıcak para girişlerini

yumuşatmak için tasarlanan yenilikçi politikaları, diğer gelişmekte olan

ülkelerden önce uygulaması olabilir. 2010 yılı sonundan itibaren, Türk

lirasındaki değerlenme baskısını engellemek için yapılan bir dizi faiz

indiriminin tasarımı ve icra edilmesinin merkezinde de Erdem Başçı bulunuyordu.

TCMB bu dönemde politika faizinin yanında bir de faiz koridoru uygulamasına

başladı. Bu durum güçlü sermaye akımlarının daha düşük getiri sağlamasına yol

açtı ve böylece getiri arayışında olan yabancı paranın Türkiye'ye gelmesini

yavaşlattı.

Yıllık kredi artışı yüzde 30'dan fazla olduğu için düşük faiz oranlarından

korunmak ve aşırı ısınmayı önlemek amacıyla bir çeşit parasal sıkılaştırma

yapılması gerekliydi. Bu sıkılaştırma yüksek zorunlu karşılık oranları ile

sağlandı. Bankalar faiz artış sinyaline daha alışkın olduklarından bu durumu önce

yadırgadılar, ama TCMB ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun ortak

çalışması sinyalin doğru anlaşılmasını sağladı."

-Merkez Bankası'nın yeni politikaları

Bu dönemde Erdem Başçı'nın "Talep bileşimi ve sermaye akımlarının finansman

yapısının istenilen yönde hareket etmeye başladığını ve iç ve dış talep

arasındaki dengelenmenin 2011 ortalarından itibaren devam ettiğini" ifade

ettiğini belirten Dergi, Merkez Bankası'nın son dönemde Rezerv Opsiyonu

Mekanizması'nı (ROM) uygulamaya koyduğunu ve bu mekanizmanın, bankaların TL

zorunlu karşılıklarının yüzde 60'a kadarını döviz, yüzde 30'a kadarını ise altın

olarak tutmalarına imkan verdiğini hatırlattı.

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın, "Bu mekanizmanın para politikasının

esnekliğini artırdığını ve Türkiye'nin karşılaştığı kısa dönem sermaye akımları

için otomatik dengeleyici olduğunu" söylediği de hatırlatılan dergide, şöyle

denildi:

"Sonuçlar en azından şimdiye kadar yumuşak inişin gerçekleştiğini ve

korkulan sert büyüme ve daralma senaryosunun gerçekleşmediğini göstermekte. Ancak

Erdem Başçı hala teyakkuz halinde ve önemli gördüğü bazı noktalara dikkat

çekiyor; 'Euro Bölgesinde daha acil olarak gereksinim duyulan adımlar atılıyor.

ABD ve Japonya'da ise öncelik maliye politikasındaki belirsizliğin bir an önce

azaltılmasındadır. Gelişmiş ülkelerde faiz oranlarının uzun bir müddet düşük

seviyelerde kalacağı beklentisi alternatif getiri arayışını canlı tutmaktadır.

Dolayısıyla, önümüzdeki dönemde kısa vadeli sermaye hareketlerindeki oynaklığın

sürmesi yüksek bir olasılık olarak görülmektedir. Böyle bir konjonktürde zengin

politika araç çeşitliliği, gelişmekte olan ülkeler için çok değerli olacaktır."

Bu arada, 2012 yılında, Kanada Merkez Bankası Başkanı Mark Carney Amerika'da

Yılın Merkez Bankası Başkanı, Filipinler Merkez Bankası Başkanı Amando Tetangco

Asya-Pasifik'te Yılın Merkez Bankası Başkanı seçildi. Suudi Arabistan Merkez

Bankası Fahad El-Mübarek Ortadoğu'da Yılın Merkez Bankası Başkanı ve Angola

Merkez Bankası Başkanı Jose Massano da, Afrika'da Yılın Merkez Bankası Başkanı

seçildi.

Geçen yıl dünyada yılın en iyi merkez bankası başkanı ödülüne Meksika Merkez

Bankası Başkanı Agustin Carstens layık görülmüştü.

Muhabir: Gökhan Kurtaran - Leyla Ataman Özel

Yayıncı: Ali Bayaslan - ISTANBUL