Sakatat Krizi Sakatatçıları Vurdu

Sakatat krizi sakatatçıları vurdu ADANA - Adana'da oldukça ilgi gösterilen Şırdan dolmasının fiyatı canlı hayvan kesiminin azalması nedeniyle son birkaç yılda 3.5 liradan 10 liraya kadar yükseldi. Suriye ve Irak'taki iç savaş nedeniyle de ucuz canlı hayvan ithalatının durması, Şırdan bulamayan küçük esnafı büyük oranda kepenk kapatma noktasına getirdi.

Suriye ve Irak'taki karışıklıklar nedeniyle Ortadoğu'dan ucuz canlı hayvan ithalatı noktalanırken, karkas et ithalatı da canlı hayvan kesiminin çok azaldığı günlerde tüm sakatat fiyatlarının artmasına neden oldu.

Sakatat enflasyonunun en önemli kalemlerinden biri ise şırdan oldu. Koyunun midesinin bir bölümü olan şırdan, içi pirinç doldurularak tanesi birkaç yıl önce 3.5 liraya satılırken, bugün 8-9-10 lira arasında fiyatlara satılıyor. Bir koyundan bir şırdan elde edilmesi de şırdanın bulunmasını oldukça zorlaştırıyor.

Diyarbakırlı Erhan Karadeniz, şırdan için Adana'ya sık sık geldiğini belirterek, "Görüntüsü itibarıyla insan güzel bir şey beklemiyor ama yediği zaman mutlaka bir daha yemek istiyor" diye konuştu.

Sedat Erzik isimli vatandaş ise fiyat artışının herkesi rahatsız edecek seviyede olduğunu vurgulayarak, "Eskiden 3-4 tane yerken şimdi 2 tane yiyoruz. Fiyat nedeniyle 2 taneyle doyuyoruz. Eskiden arkadaşlarımızla yarışıyorduk, 20 tane yiyen vardı ancak şu an fiyat çok yüksek. Herkesi etkiliyor" diye konuştu.

"Her gün gelen müşterimiz 2-3 güne bir geliyor"

Mücahitler Caddesi kaldırımında mütevazı bir işletmede şırdan satan Bekir Güvenmez ise 9 liraya sattığı şırdan dolmasının bazı yerlerde 10 liraya satıldığını aktararak, fiyat artışlarına ilişkin şu bilgileri verdi:

"Fiyat artışının sebebi yurt dışından gelen ithal etten kaynaklı. Kesimler olmadığı için şırdan bulabilmek için birbirimizle yarışıyoruz. O da ister istemez fiyatları artırıyor. Daha önce her şey çok daha rahattı. 3 sene önce 1.5 liraya satıyordum. Birçok tezgahımız kapandı. Şırdanı kendisi dolduran, atölyesi olan arkadaşlar ayakta ama yüzde 70'i kapandı, yüzde 30'u hizmet ediyor. Oturduğunda 30'a kadar yiyen arkadaşlar vardı şimdi 1-2 ya da bilemedin 3 tane yiyor. Her gün gelen müşterimiz 2-3 güne bir geliyor şu anda."

"Dükkanımız eskiden doluydu şimdi sinek avlıyoruz"

Toros Caddesi'nde bir dükkanda şırdan satan Ahmet Argün ise kentte ayakta kalan birkaç şırdancının şehir dışından yüklü alımlar yaparak ayakta kalabildiğini kaydederek şunları söyledi:

"Alım gücü azaldığı için vatandaşın ilgisi de azaldı. Kolay kolay şırdan bulunmuyor çünkü hayvancılık bitmiş. İsim yapmış işletmeler bir yerelere gelebiliyorlar. Adana gibi bir yerde isim yapmışsan taş satsan gider. Biz küçük esnaf olarak eziliyoruz. Her zaman için küçük balığı büyük balık yer. Özellikle Suriye savaşı küçük hayvan kesimini baya etkiledi. Dükkanımız eskiden doluydu şimdi sinek avlıyoruz."

Kocavezir Mahallesi'nde kentin en işlek şırdancılarından birinin yetkilisi ise kentin en büyük sakatattçılarından biri olmaları nedeniyle ayakta kalabildiklerini ve günde bin 500 şırdan sattıklarını belirtti ancak röportaj vermekten kaçındı. ŞANLIURFA - Şanlıurfa'da canlı hayvan kesimin azalmasıyla ciğer fiyatlarında artış yaşandı. Kırmızı et fiyatı ile yarışan ciğer, kebapçı esnafını da tedirgin ediyor.

Şanlıurfa'da canlı hayvan kesiminin azalmasıyla birlikte kebapçılarda sakatat ürünleri sıkıntısı yaşandı. Kentte günlük küçük ve büyükbaş hayvan kesiminin azalmasıyla birlikte 20-25 liradan satılan sakatat, 30-35 liradan satılmaya başlandı. Ciğer fiyatlarının artmasıyla birlikte kebapçılar, müşterilerini boş göndermemek için çevre illerden sakatat ürünleri sipariş ediyor.

Şanlıurfa'da gün boyu tüketilen ciğerde sıkıntı yaşandığını belirten Kasaplar Odası Başkanı Abbas Tumbul, "Bundan bir ay öce bir kilo ciğer 25 liraydı. Şimdi ciğer fiyatı 35 lirayı bulmuş yine de ciğer bulunmuyor. Buradaki toptancılar, Gaziantep'ten, Diyarbakır'dan ciğer getiriyorlar. Urfa deyince akla ciğer kebabı geliyor. Ciğer de olmayınca ister istemez sıkıntı yaşanıyor. Bunun nedeni ise etin dışarıdan gelmesi. Et dışarıdan geldi mi sakatat burada olmuyor " ifadelerini kullandı.

"Fiyatlar daha da artabilir"

Ciğer kebabı esnaflarından Sinan İkiler, ciğer fiyatlarının artmasıyla ilgili yaptığı açıklamada, "Urfa'da ciğerin azalmasından dolayı fiyatlarda yükselme oldu. Bir ay içerisinde iki kere zam yaşandı. 20 liraya aldığımız ciğer, önce 25 lira, daha sonra 28 lira, bugün yarın 30 lirayı da bulabilir. Toptancılar da ciğer bulamıyor, yakın illere gidiyorlar orada da bulamıyorlar. Şu an bir lira zam yaptık. İster istemez müşteriye de yansıdı. Müşterilerimizde ciğerin zamlanmasından yakınıyorlar" şeklinde konuştu.

"Yılın 12 ayı ciğer temin ediyoruz"

Toptan sakatat satışı yapan Kasap İzzetin Saldırıcı ise, "Canlı hayvan olmadığından dolayı kesimler az oluyor. Az olduğundan dolayı da sakatat az çıkıyor. Bu yüzden fiyatlar yükseliyor. Sağ olsun Bakan Fakıbaba, et fiyatlarını düşürdü. Bir an önce bu sakatata da bir çözüm bulunursa iyi olur. Şimdi bir kilo ciğer et fiyatına denk geliyor. Şanlıurfa ciğer kebabı ile özdeşleştiği için, fiyatlar yüksek olsa da mecburen ciğer getirmek zorundayız. Yılın 12 ayı ciğer temin etmemiz lazım. Yüksek fiyat, yemek sektörüne de ister istemez yansıyor. Urfa'da kesim olmadığı için Gaziantep, Adana ve Kayseri'ye kadar gidip oradan sakatat alıyoruz" şeklinde konuştu.

GAZİANTEP - Türkiye genelinde artan et fiyatları bakanlığın devreye girmesi ile aşağı çekilirken bu kez de sakatat fiyatlarında 5 yıl içerisinde yüzde yüz oranda artış yaşandı.

Son yıllarda artan fahiş rakamlar ulaşan et fiyatları Tarım Bakanlığının devreye girmesi ile düşürülerek et piyasası dengelenmişti. Geçmişte pek rağbet görmeyen kelle, bacak, ciğer, böbrek, yürek, işkembe gibi sakatat ürünlerinin tüketimi son yıllarda artarken, fiyatlarda 2 katı arttış gösterdi. Gastronomi kenti olan ve et ile sakatat tüketiminin yoğun olduğu Gaziantep'te sakatatlardan yemek ve kebap yapan işletmeler, piyatların artışından yakınıyor.

Son 5 yılda her geçen gün sakatatın daha da azaldığını belirten işletmeciler, azalan sakatata ters oranda fiyatların ise artış gösterdiğini kaydetti. İşletme sahipleri ve çalışanlar sakatatın sağlık olarak faydalarının ortaya çıkmasının ilgiyi arttırdığını savundu. Sakatat fiyatlarındaki artışı değerlendiren Gaziantepli işletmeci Sakıp Çadır, "Kesilen koyunların başı ve iç organları insanlara yetmiyor. Bunun başlıca sebeplerinden bir tanesi herkesin yemeye başlaması. Eskiden herkes sakatat yemezdi günümüzde ise birçok bölgede tüketilmeye başlandı. Önceden sadece Doğu bölgeleri sakatat tüketirken şimdi Ege ve diğer bölgelerde sakatat tüketmeye başladı. Yine bunun sebebi ise çeşitli uzmanların sakatat ürünlerinin faydalı olduğunu söylemesiydi" dedi.

"Sakatata ilgi etten daha yoğun"

Sakatata olan ilgilinin kırmızı etten daha fazla olduğunu belirten Sakıp Çadır, "Sakatata ilgi etten daha yoğun. Çok eskiden bundan 25 yıl öncesine kadar bir kilogram ciğer 200 gram et fiyatına tekabül ediyordu. Şimdi ise, bir kilogram ciğer bir kilogram etten pahalı. Sakatatın az bulunması bizim işletmemizde fiyatları arttırıyor. 5 yıl önce kelle paça çorbasını 8 TL iken şu an 16 TL'den satıyoruz" şeklinde konuştu.

İhtiyaca batı illerine gönderilen hayvanlar karşılıyor

Gaziantep'te küçük baş hayvancılığın yaygın olduğunu hatırlatan Çadır, Türkiye'nin batı illerindeki et ihtiyacının karşılanması için Güneydoğu ve Doğu Anadolu illerinden gönderilen hayvanların sakatatların Gaziantep, Şanlıurfa ve Diyarbakır gibi illerde kaldığını kaydetti.bu kalan sakatatlarla bölgedeki ihtiyaca cevap verebildiklerini anlatan Çadır, "Gaziantep koyunu lezzetli olduğu için günlük 2 veya 3 bin civarında batı vilayetlerine koyun gider. O giden koyunların kellesi ve ciğeri Gaziantep'te kalır. Bu bile şehrin ihtiyacını zor karşılıyor. Günlük bu ticaret olmazsa Gaziantep'te ne kelle ne ciğer bulunur" ifadelerini kullandı.

Önceden bedava satılıyordu şimdi fiyatlar 40 TL'ye kadar çıkıyor

Gaziantep'te sakatatın yıllar önce bedavaya aldıklarını vurgulayan Çadır, şimdiki fiyatların ise cep yaktığını kaydetti. Çadır, "Kelle'nin tanesini 17 TL'den alırken Karaciğer, Ciğer, Yürek Böbrek ise kilogramını 40 TL' den alıyoruz. İşkembenin kilosunu ise, 14 TL'den alıyoruz. 10 yıl öncesine kadar gidecek olursak daha öncelerde işkembe ve bağırsak bedava idi. Şimdi tüm Türkiye genelinde sakatat tüketiminin artması ile bu ürünler para ile satılmaya başlandı. Hatta iç yağı bile para ile satılmazdı şu an kilogramı 5 TL oldu" diye konuştu.