1100 Tonluk Tarihi Zeynelbey Türbesi Kendinden Tahrikli Modüler Taşıyıcı Sistemi ile Taşındı

Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Ilısu Baraj Göl alanında kalacak tarihi ve kültürel varlıklar için yoğun çalışmalar gerçekleştirdi. Türkiye'de bir ilke imza atan Orman ve Su İşleri Bakanlığı 1.100 tonluk tarihi Zeynel Bey Türbesi'ni Türkiye'de ilk defa uygulanacak proje ile 2 kilometre taşıyarak, baraj göl alanından çıkarıldı.

TÜRBE KENDİNDEN TAHRİKLİ MODÜLER TAŞIYICI SİSTEMİ İLE TAŞINDI

Zeynel Bey Türbesi'nin taşınması ile alakalı olarak literatürdeki bütün kaynaklar araştırıldı ve bütün metotlar incelendi. Yapıya verilen önem sebebiyle yapı üzerindeki bütün hasarların tespiti yapıldı. Ayrıca daha önceki dönemlerde yapılan restorasyon çalışmaları esnasında yapıya uygulanan müdahaleler ayrı ayrı ele alınarak taşıma esnasında en güvenli metot tespit edildi. Bu bilgiler ışığında ilk olarak restorasyon ilkeleri doğrultusunda yapının güçlendirme çalışmaları tamamlandı.

Türbenin temelden kesilmesi işlemi dahil kaldırılma öncesindeki bütün çalışmalar gerçekleştirildi. Bu kapsamda türbenin etrafında 30 cm yüksekliğinde kaldırma temeli ve duvarların alt kısımlarında 28 adet kaldırma kirişi imalatı yapıldı. 90 cm yüksekliğinde art germe uygulanarak kaldırma plağı tamamlandı ve 44 adet hidrolik kriko yerleştirildi.

Taşıma esnasında kullanılacak ek düzenekle birlikte toplam 1.150 ton ağırlığındaki türbe Kendinden Tahrikli Modüler Taşıyıcı (SPMT) sistemi ile taşındı. Taşıma esnasında herhangi bir sıkıntı yaşanmaması maksadıyla Nisan ayı sonunda yüzde 40 daha fazla ağırlıkla taşıma yolunun testini yapan ekipler herhangi bir sıkıntıya rastlamadı.

Sonuç itibariyle türbenin içten kesilmesi tamamlanarak, hidrolik krikolar vasıtasıyla türbe 2 cm yukarı kaldırıldı ve taşımaya hazır hale getirildi. Gerekli bütün teknik hazırlıkların yapıldığı ve test edildiği bu sistemle yapı herhangi bir hasar almadan tamamen güvenli bir şekilde yeni yerine taşındı.

DÜNYADAN ÖRNEKLER

Tarihi yapıların gerek duyulduğunda taşınması, uzun yıllardan beri bütün Dünya'da uygulanan bir yöntem. Bugüne kadar yüzlerce tarihi yapı taşındı. Bu yapılar arasında; Hollanda- Oudewater'da bulunan 8 bin ton ağırlığındaki Aziz Francis Kilisesi, Amsterdam'da bulunan 7 bin ton ağırlığındaki Atık Arıtma Tesisi ve Maastricht'te bulunan 1.400 ton ağırlığındaki demiryolu köprüsü bulunuyor.

Ayrıca Mısır'da Aswan Barajı'nın suları altında kalmaktan kurtarılan Abu Simbel Tapınağı da önemli bir örnek. Söz konusu tapınağın nakledilmesine UNESCO öncülük ederek, çalışmaları destekledi. Toplamda 300 bin ton ağırlığında olan Ebu Simbel Tapınağı 1960 - 1966 yılları arasında bulunduğu noktadan 65 metre yukarı ve 200 metre ileriye taşındı.