2. Uluslararası Yüksek Mahkemeler Zirvesi

Yargıtay Başkanı Ali Alkan,  "Hukuk kurallarının ve hukukun üstünlüğünün egemen olmadığı hiçbir devletin uzun süreli ayakta kalması mümkün değildir, yıkılmaya mahkumdur" dedi.

Alkan, Çırağan Sarayı'nda düzenlenen, "Yargıda şeffaflık" konulu 2. Uluslararası Yüksek Mahkemeler Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, zirvenin dünyanın çeşitli üyelerinden saygın yüksek mahkeme başkanları ve mensuplarının bir araya gelerek, iyi ilişkiler kurmasına zemin teşkil edeceğini söyledi.

Türkiye'de yargı kurumlarının girişinde "Adalet devletin temelidir" vecizesinin yazılı olduğuna dikkati çeken Alkan, adaletin toplum halinde yaşayan insanlar için vazgeçilmez bir unsur olduğunu söyledi.

Alkan, devletleri devlet yapanın, hak ve hukukun gözetildiği bir adalet anlayışı ve uygulaması olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Bir devletin ekonomisi bozulabilir, iç siyasetinde sıkıntıları olabilir ancak zaman içerisinde bu problemler çözülür. Ne var ki bütün olumsuzluklara karşın bu süreçte devlet varlığını devam ettirir. Buna karşılık hukuk kurallarının ve hukukun üstünlüğünün egemen olmadığı hiçbir devletin uzun süreli ayakta kalması mümkün değildir, yıkılmaya mahkumdur. Adalet, hukuk, bir devletin olmazsa olmazıdır."

-Hukukun evrenselliği

Alkan, günümüz dünyasında hukukun evrenselleştiğini anlatarak, bu konuda imzalanan uluslararası sözleşmelerin buna örnek teşkil ettiğini bildirdi.

Hukukun evrenselleşmesiyle dünya devletleri arasındaki ortak paydaların artacağını ve barışın sağlanmasına katkıda bulunulacağını belirten Alkan, "İşte 3 gün sürecek bu ve benzeri çalışmalar hukukun evrenselleşmesine katkı sağlayacaktır. Gelecek nesillere karşı bu yönde sorumluluğumuzun olduğunu da asla unutmayalım" diye konuştu.

Alkan, her ülkenin sosyal yapısına uygun bir iç hukukunun mutlaka olacağına vurgu yaparak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ancak yargının bağımsızlığı, temel hak ve hürriyetlere saygı, yargının saydamlığı gibi evrensel ilkelerden hiçbir zaman ödün verilmemelidir. Ülkemiz İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ni, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ni imzalamış ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yargı yetkisini kabul etmiştir. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hepimizin bildiği gibi temel ilke olarak insan hakları ve temel özgürlüklerin korunmasını amaçlamıştır. Bu bağlamda İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 10. maddesiyle, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesi adil yargılanma hakkını teminat altına almıştır."

-Davaların açık görülmesi

Adil yargılanma hakkının en önemli öğelerinden birisinin de davaların açık görülmesi ilkesi olarak ortaya çıktığını anlatan Alkan, bu düzenlemeyle yargının işleyişinde saydamlık sağlanarak, keyfiliğin önlenmesi, yargılamanın yapılmasında kamu denetiminin sağlanmasının amaçlandığını kaydetti.

Yargıtay Başkanı Alkan, yargılama faaliyetlerinin en önemli unsurunun, yargıda şeffaflık ilkesi gereği mahkemelerde görülen davaların açık olarak yapılması olduğunu dile getirdi.

Dava ile ilgili tüm iddialarla, taraf ve tanık beyanlarının herkese açık bir şekilde mahkeme önünde yapılan duruşmalarda dile getirilmesi gerektiğini ifade eden Alkan, şöyle devam etti:

"Dava dosyasına tek taraflı olarak hiçbir iddia ve belge konulmamalı, mutlaka tarafların bu belgelere ve iddialara erişimi sağlanarak, bu konudaki beyanları alınmalıdır. Mahkeme hakimleri özellikle şeffaflık konusunda taraflarda herhangi bir kuşkuya asla mahal vermemelidir. Tabii ki kanunlarla düzenlenmiş istisnai durumlarda gizli duruşmalar yapılabilir. Bazı temyiz incelemeleri de sadece dosyadaki evrak üzerinden yapılabilir. Bu halde bile taraflar dava ile ilgili her türlü belge ve bilgiden haberdar edilmelidir."

Alkan, proje kapsamında Birleşmiş Milletler'in uzmanlarıyla yargıda şeffaflığa ilişkin İstanbul bildirgesi taslağının hazırlandığını kaydederek, zirve boyunca yapılacak toplantılarda bu taslak üzerinde karşılıklı görüş alışverişinde bulunulacağını söyledi.

Oturumların sonucunda ise taslağa son şeklini verip, bildirge şeklinde imzalamayı düşündüklerini anlatan Alkan, "Temennim odur ki ortak bir metin üzerinde uzlaşır ve uluslararası kamuoyuna çok güzel bir miras bırakırız" diye konuştu. - İstanbul