2026 Bütçesi TBMM Genel Kurulu'nda.

(TBMM) - CHP İzmir Milletvekili Deniz Yücel, TBMM Genel Kurulu'ndaki 2026 yılı bütçesi görüşmelerinde, "'EYT kapsamına girmeyenler için kademeli emeklilik hakkını konuşalım, mağduriyetleri giderelim' dedik, reddettiniz. 'Vergide adaleti sağlayalım' dedik, reddettiniz. 'Antidemokratik kayyum uygulamasını kaldıralım' dedik, reddettiniz. Asgari ücretin insan onuruna yakışır bir seviyeye yükseltilmesini teklif ettik, reddettiniz. Halkın yararına olan her şeyi reddettiniz, iktidarınızın ömrünü uzatmaktan başka hiçbir şeyi dert etmediniz" dedi.

TBMM Başkanvekili Tekin Bingöl'ün başkanlığında toplanan TBMM Genel Kurul'nda, TBMM Başkanlığı, Adalet Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı'nın 2026 yılı bütçeleri görüşülüyor. Bütçeler üzerinde grubu olan siyasi partiler görüş ve önerilerini dile getiriyor.

CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı, hukukun üstünlüğü ve yargı bağımsızlığı ile ilgili sorunların her sorunun temeli olduğuna dikkati çekti. CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu'nun yargılandığı davaların hakimlerinin tayin edilmesine tepki gösteren Arı, şunları söyledi:

"Birçok davada yaşanan örnekler var ama özellikle Ekrem İmamoğlu dosyalarıyla ilgili birkaç örnek vermek istiyorum. Dün görülen davasında 59. Asliye Ceza Mahkemesi'nde diploma ceza davasındaki hakim değiştirildi ve Kahramanmaraş'a sürgün edildi ve yine İstanbul 5. İdari Mahkemesi Başkanı ve üyeleri yazdıkları müzekkerelerin cevaplarını göremeden Bölge İdare Mahkemelerine tayin edildi. Anadolu 7. Ceza Asliye Mahkemesi hakimi 5'inci duruşmasından sonra Samsun'a gönderildi. İstanbul BAM 24. Ceza Dairesi başkanı ve üyeleri karar veremeden diğer dairelere gönderildi. Yapmak istediğinizi de milletin gözüne soka soka yapmaya devam ediyorsunuz. Bağımsız hareket etmek isteyen hakim mi arıyorsunuz yoksa sizin talimatınıza uygun mahkumiyet kararı verecek hakim mi arıyorsunuz?

"Yargıya güveni bugün yüzde 20'lere düşürdünüz çünkü ülkede tarafsız ve bağımsız bir yargı bırakmadınız"

Modern hukuk sistemlerinde, delilden şüpheye gidilir ancak bugün görüyoruz ki önce şüpheliler gözaltına alınıyor hatta tutuklanıyor ve onlardan delil yaratmaya çalışıyorsunuz. İşte belediyelerimiz üzerine yapılan baskılar ve operasyonlar da bu yöntemle devam etmekte. Örneğin, Antalya'da Büyükşehir Belediye Başkanımız Muhittin Böcek haksız ve hukuksuz şekilde tutuklu bulunmakta. Ancak Antalya'da yürütülen soruşturma ne zaman ki AKP ile bağlantısı olan kişilere dayandığında o soruşturmanın orada kaldığını gördük. Bu uygulama da vicdanları yaralamıştır çünkü bu işlemlerde AKP'li kişilerin olduğunu herkesin bildiği ve o kişilere dokunulmaması bu soruşturmalardaki samimiyeti ve tarafsızlığı maalesef yok etmiş durumdadır. Büyükşehir Belediye Başkanımız Muhittin Böcek sağlık sorunları yaşamaktadır, 14 ilaç ile girdiği cezaevinde 21 ilaç kullanır duruma gelmiştir. Geri dönülmesi mümkün olmayan sağlık sorunları yaşıyor. O nedenle öncelikle tahliyesine, hiç olmazsa ev hapsiyle bu sürecin devam etmesini talep ediyoruz.

Yargıda tarafsızlığı ve bağımsızlığı nasıl sergiliyorsunuz? Daha yakın tarihte Meclis Genel Kurulu'nda bir oylama yapıldı, İsmail Ergüneş isimli bir şahsı HSK'ya aday gösterdiniz ancak bu şahıs seçilemedi. Gaziosmanpaşa AKP İlçe Başkanı yaptınız. Daha bir hafta önce HSK'ya üye yapılacaktı, Gaziosmanpaşa'ya AK Parti İlçe Başkanı yaptınız. Böyle mi sağlıyorsunuz tarafsız ve bağımsız yargıyı? Geçmiş dönemde de AKP içinde il başkanlığı, belediye meclis üyeliği yapmış bine yakın kişi bugün hakim, savcı. Bu yöntemle mi tarafsız yargıyı sağlayacaksınız? Bu nedenle size kimse inanmıyor, güvenmiyor. Daha 3 sene önceye kadar yüzde 85'lerde yargıya güven varken önce yüzde 37'lere, bugün de yüzde 20'lere düşürdünüz, çünkü ülkede tarafsız ve bağımsız bir yargı bırakmadınız."

"Halkın yararına olan her şeyi reddettiniz, iktidarınızın ömrünü uzatmaktan başka hiçbir şeyi dert etmediniz"

CHP İzmir Milletvekili Deniz Yücel de AK Parti iktidarı döneminde Meclis'in denetim yetkilerinin ve yasama faaliyetlerinin etkisizleştirildiğini söyledi. Yücel, yeni sistem nedeniyle ülke çapında yaşanan felaketlerden sorumlu olduğunu belirttiği Bakanların Meclis karşısında hesap vermediğini ve Cumhur İttifakı'nın Meclis çalışmalarını sadece kendi iktidarlarının ömrünü uzatmak için kullandığını ifade ederek, şöyle konuştu:

"AKP'nin 23 yıllık iktidarında etkisizleştirdiği kurumlardan biri de TBMM'dir. Önce denetim yetkileri tırpanlandı, sonra yasama faaliyetleri teknik ve içerik olarak niteliksizleşti. En sonunda da millet iradesinin tecelli ettiği Gazi Meclis, 2017 Anayasa değişikliğiyle, tek adamın her şeye karar verme, millet iradesinin üzerinde olma isteği ve hayali ülkemizi demokrasi ve ekonomi alanında her geçen gün daha da kötüye götürdü. Bir prosedür haline indirgenen bütçe hakkı sakatlanmış, yasama faaliyetleri etkisizleştirilmiş, milli irade adına yapılan denetim yetkisi elinden alınmış bir Meclis'le karşı karşıyayız.

Ülkedeki toplumsal kuralların belirlenmesinde yaptığı yasalarla etkin bir rol oynaması beklenen Meclis, bugün sadece bir onay makamı haline getirilmiştir. Geçmişte sözlü soru ve gensoru gibi mekanizmalarla denetleyen Meclis, bugün gerçek anlamda denetim yetkisini dahi yitirmiş durumdadır. Bolu Kartalkaya'da 78 insanımızın yanarak can vermesinde sorumluluğu olan Turizm Bakanı da İliç maden kazasında 9 madencimizin hayatını kaybetmesinde ihmali olan Çevre ve Şehircilik Bakanı da güvencesiz bir şekilde çalıştırılan çocuk ve kadınların iş cinayetlerinde ölmesinde vebali olan Çalışma Bakanı da okul çağındaki çocuklarımızın can vermesinde sorumluluğu olan Milli Eğitim Bakanı da milletin Meclisi'ne hesap vermemektedir.

28. Dönem boyunca Meclis'e 37 bin 231 soru önergesi verilmiş, bunların 10 bin 381'i hiç cevaplanmamıştır. Sadece 5 bin 745'i süresinde cevaplanmıştır. 'Konu hakkında araştırmalar sürüyor' ya da 'Bu konu, Bakanlığımızın konusu dışındadır' gibi geçiştirici ifadeler de cevaptan sayılmış. 28. Dönem'in başından bu yana her 100 kanun teklifinin 60'ını CHP vermiş ama her biri AKP ve MHP grubu tarafından reddedilmiştir. 'EYT kapsamına girmeyenler için kademeli emeklilik hakkını konuşalım, mağduriyetleri giderelim' dedik, reddettiniz. 'Vergi dilimlerini yeniden belirleyelim, vergide adaleti sağlayalım' dedik, reddettiniz. 'Antidemokratik kayyum uygulamasını kaldıralım' dedik, reddettiniz. Asgari ücretin insan onuruna yakışır bir seviyeye yükseltilmesini teklif ettik, reddettiniz. Halkın yararına olan her şeyi reddettiniz, iktidarınızın ömrünü uzatmaktan başka hiçbir şeyi dert etmediniz."

"Atanamadığı için intihar eden gencecik öğretmenlerin dayısı siz olamaz mıydınız"

Meclis'teki Ombudsmanlık makamının yürütmeyi denetlemek adına önemli bir yapı olduğunu belirten CHP İzmir Milletvekili Salih Uzun da şunları söyledi:

"Ombudsmanlık esasen parlamenter sistemlerde ortaya çıkmış bir kurumdur. Parlamentonun yürütmeyi çeşitli düzeylerde denetleyebildiği düzeylerde makro düzeydeki denetimlerden kaçan, mikro adaletsizlikleri çözsün diye kurulmuştur ama Türkiye'de yürütme hem tam yetkili hem tam sorumsuz olduğu için aslında bir tamamlayıcı kurum olarak tasarlanmış olan ombudsmanlık kendisinden çok şey beklenen bir kurum haline gelmiştir. Çünkü bu kadar hesap verilmeyen, haksızlık üreten bir sistemde vatandaş sığınacak bir liman arıyor.

Ombudsman Ankara'da dayısı olmayanın dayısıdır, kimsesi olmayanın devletteki dayısıdır. Keşke vatandaş, sizi devletteki dayısı olarak görebilseydi. Rojin Kabaiş'in babası aylarca valilikte, rektörlükte, emniyette, adli tıpta hak ararken sizi dayısı olarak arkasında görebilseydi. Onun gibi devletin karşısında kendisini çaresiz hissedenlerin size başvurabilecekleri bir mekanizmanız yok mu? Rojin'in dayısı siz olamaz mıydınız? Atanamadığı için intihar eden gencecik öğretmenlerin dayısı siz olamaz mıydınız? Kendilerini bu kadar umutsuz hale getirinceye kadar size başvurabilecekleri bir yolunuz yok muydu? KPSS'de derece yapmış ama mülakatta hakkı yenmiş binlerce genç var, onların da mı dayısı olamazdınız?

Bir kamu idaresi düzenli olarak milyonlarca kişinin hakkını yiyor. TÜİK, düzenli olarak enflasyon oranlarını düşük hesaplıyor. Bu saçmasapan hesabını nasıl yaptığını izah etmiyor. Madde sepetini açıklamıyor. Milyonlarca vatandaşın hakkını topluca yiyor. Bu kamu idaresine söyleyecek bir sözünüz yok mu? Hiç olmazsa ifşa edecek kadar da mı mecaliniz yok? Neden korkuyorsunuz? Bari siz korkmayın Sayın Ombudsman."