7'nci Kez Taşınacak Yusufeli Sakinlerinin Yeni Yer Heyecanı

ARTVİN'de, 151 yıllık tarihinde 6 kez yeri değiştirilen ve baraj inşaatı nedeniyle 7'nci kez taşınmaya hazırlanan Yusufeli ilçesinde, yöre sakinleri, ilçenin yeni yerleşim bölgesi Yansıtıcılar mevkisini ziyaret etti. 69 yıldır yaşadıkları bölgeye vedaya hazırlanan Yusufeli sakinleri, Yansıtıcılar mevkisinde yükselen binaları ve iş yerlerini ilk kez gördü, cadde ve sokakları gezdi. Gezi sırasında kimileri heyecandan gözyaşlarını tutamadı, kimileri ise yeni yerleşim yerini cep telefonları ile görüntüledi.

Türkiye sınırları içerisinde 410 kilometrelik uzunluğa sahip, Kuzeydoğu Anadolu'nun en büyük nehirlerinden olan Artvin'deki Çoruh Nehri üzerinde, 26 Şubat 2013 tarihinde dönemin Başbakanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından temeli atılan Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali'nin (HES) inşaatı sürüyor. 270 metre gövde yüksekliği ile Türkiye'nin en yüksek, dünyanın ise Çin'deki 292 ve Gürcistan'daki 272 metre yüksekliğindeki barajlardan sonra çift eğrilikli ince kemer baraj tipi kategorisinde 3'üncü en yüksek barajı olacak olan Yusufeli Barajı, ilçeyi sular altında bırakacak. İlçe merkezi ile 4 köyün sular altında kalacağı Yusufeli'nde yaklaşık 5 bin konut, 270 iş yeri ile 9 bin 430 dönüm tarım arazisi sulara gömülecek. 151 yıllık tarihinde 6 kez yerleşim yeri değiştirilen ve 7'nci kez taşınmaya hazırlanan Yusufeli'nde geri sayım başladı.

MEZARLAR TAŞINIYOR

1950 yılında son yerleşim yerinde kurulun Yusufeli ilçe merkezi, yaklaşık 12 kilometre uzaklıkta bulunan Yansıtıcılar mevkisindeki yeni yerleşim yerine taşınacak. Yeni yerleşim yeri için başlatılan altyapı çalışmalarında sona gelindi. Altyapı yatırımları ile 1638 konut inşaatının planlandığı Yansıtıcılar mevkisine mezarlar taşınmaya başladı. Yusufeli Belediyesi ekipleri, sular altında kalacak 7 toplu mezar yerinde bilirkişiler, muhtarlar ve belediye meclis üyelerinden oluşan komisyonlarla birlikte inceleme yaptı, taşınacak mezarları kayıt altına aldı. İlçe sakinlerinin talepleri ile tespit edilen yaklaşık 500 mezar, yeni yerleşim yerindeki toplu mezar alanına taşınıyor.

İLK KEZ GÖRDÜLER

Yusufeli için ayrılan yaklaşık 150 hektarlık yeni yerleşim alanına 334 konut inşa edilecek, 1600 yetişmiş ağaç, 16 bin çalı türü peyzaj bitkisi ekilecek. Bölgede, 100 dönümlük alan tarımsal alan olacak. Yansıtıcılar mevkisinde kurulan yeni yerleşim yerinde kamu binaları, ev ve iş yerleri ile yol, kaldırım ve parklar ortaya çıkmaya başladı. İlçenin 69 yıllık yerleşim yerine veda etmeye hazırlanan Yusufeli sakinleri için Yansıtıcılar mevkisine gezi düzenlendi. Burada yükselen binalar ve iş yerlerini ilk kez gören ilçe sakinleri, cadde ve sokakları gezdi. Geziye katılanlardan kimisi heyecandan gözyaşlarını tutamadı, kimisi de cep telefonlarıyla yeni Yusufeli'ni görüntüledi.

'BACA VAR MI, SOBA KURABİLECEK MİYİZ?'

İlçe sakinlerine yeni yerleşim yerini gezdiren Yusufeli Belediye Başkanı Eyüp Aytekin, uzun bir sürecin sonuna doğru gelindiğini belirterek, "Bugün, hiçbirimizin hayal etmediği bir yere geldik. Yeni yerleşim yerimiz inşa ediliyor. Toplamda 800 dönüme tekabül eden alanlarımız oluyor. Bu mevcut ilçemizin 2 katı büyüklüğünde. Bu alanlarda tarım faaliyetleri yapılarak gelir elde edilebilecek. Eski yerleşim yerinden daha verimli topraklara sahip oluyoruz. 10 farklı konut tipi inşa ediyoruz. '4+1', '3+1' ve '2+1' konutlar olacak. 3 metrekareden 8 metrekareye kadar balkonları olan evler olacak. Doğal gazımız olacak. Burada oturmak, yaşamak için bir tereddütünüz olmayacak" dedi.

Geziye katılanların sorularını da yanıtlayan Başkan Aytekin, 'Evlerde baca var mı, soba yakabilecek miyiz?' sorusuna "Evler doğal gazlı" cevabını verdi.

YUSUFELİ'NİN TAŞINMA SÜRECİ

Yusufeli bölgesi, Çoruh Nehri havzasında, batıda Bayburt, İspir, doğuda Oltu ve kuzeyde Artvin bölgeleri kültür çevresinde yer almaktadır. Nehir havzaları insanoğlunun ilk önce yerleşik hayata geçerek tarım toplumunu oluşturduğu yerlerdir. 1892 yılına kadar 3 kez yerleşim yeri değişen Yusufeli'nin eski adıyla Kiskim olan ilçe merkezi Öğdem'den Ersis'e taşındı. 29 Haziran 1926 tarihinde çıkarılan kanunla da kaza merkezi yeniden Ersis'ten Öğdem'e nakledildi. 1 Haziran 1933 tarihinde Artvin vilayeti lağvedilerek, merkezi Rize olan Çoruh vilayeti kuruldu. Artvin'in kaza olması ile Yusufeli kazası ve köyleri tekrar Erzurum vilayetine bağlandı. Çoruh vilayetinin merkezi, 4 Ocak 1936 tarihinde çıkarılan kanunla Rize'den Artvin'e nakledildi. Aynı kanunla Yusufeli, Erzurum vilayetinden alınarak, tekrar Çoruh vilayetine bağlandı. 17 Şubat 1956 tarihinde Çoruh vilayetinin ismi Artvin olarak değiştirildi. 18 Şubat 1950 tarih ve 5531 numaralı kanunla Yusufeli ilçe merkezi, Öğdem'den bugünkü merkezi olan Ahalt'a nakledildi.

YUSUFELİ BARAJI VE HES

Artvin'de, 270 metre gövde yüksekliği ile Türkiye'nin en yüksek, dünyanın ise Çin'deki 292 ve Gürcistan'daki 272 metre yüksekliğindeki barajlardan sonra çift eğrilikli ince kemer baraj tipi kategorisinde 3'üncü en yüksek barajı olacak Yusufeli Barajı'nda, 558 megavat kurulu güce sahip santral ile 650 bin nüfuslu bir şehrin elektrik ihtiyacı karşılanabilecek. Türkiye'nin kendi öz kaynakları ile tamamı Türk mühendisler tarafından inşa edilen baraj projesinde, yaklaşık 3 bin kişi vardiyalı 24 saat süreyle çalışıyor. Gövde yüksekliği 100 katlı bir gökdelene eş değer olacak Yusufeli Barajı'nda, Artvin'den Edirne'ye 13 metre platform genişliğinde beton yol veya 120 metrekarelik 60 bin konutun inşa edilebileceği 4 milyon metreküp beton kullanılacak. Gelecek yılın yarısından itibaren su tutulmaya başlanacak, 2020 yılında ise elektrik üretimine geçilecek. 2130 milyon metreküp su depolanacak ve 2,5 milyar liraya mal olması planlanan proje ile günlük 3 milyon lira elektrik enerjisi geliri elde edilecek.

- Artvin