ABD'de Hükümetin Kapanması

Selçuk Acar - ABD'de devlet dairelerinin kepenk kapatmasına neden olan ve ekonomik olduğu kadar siyasi yönüyle öne çıkan "hükümetin kapanması" olayının en büyük mağduru düşük gelirli Amerikalılar oldu. Olay, zenginlere de borsada kazançlarının düşmesi ve bazı aktivitelerden mahrum kalmaları şeklinde yansırken, başta İsrail olmak üzere, ABD'nin birçok ülkeye yaptığı askeri yardımların kesintiye uğrama riski de bulunuyor.

Merkezi New York'ta bulunan kredi kuruluşu Moody's'in, Anadolu Ajansı'nın devlet dairelerinin büyük bir çoğunluğunun kepenk kapatmasının, Amerikan ekonomisine etkisiyle ilgili sorusuna verdiği cevapta, "Mark Zandi'nin Ortak Ekonomik Komitesi'ndeki yazılı ifadesinde, yıllık GSYİH'nın yüzde 2 puanında 3-4 günlük kapatma maliyetinin 8 milyar dolar, 3-4 haftalık yüzde 1,4 puanındaki etkisinin 55 milyar dolar olabileceğini" bildirdiği kaydedildi.

Bu konuda Zandi ile çalışan Moody's analisti Brian Kessler de "ABD'nin Kapatması'nda Saatler İşlemeye Başladı" başlıklı analizde de günlük maliyet ortaya çıkarıldı. Kessler, 2 milyon 100 bin devlet çalışanından 800 bininin ülke genelinde salıdan beri ücret almamasının maliyetinin haftada yaklaşık 200 milyon dolar olduğunu ifade etti. Kessler, en büyük ve geniş etkinin başkent Washington DC bölgesinde olacağını belirtilirken, sözkonusu krizin iki haftadan daha fazla sürmesinin, parasız izinli işçilerin etkin bir şekilde işsiz kalmalarına ve tüketimde büyük düşüşlerin yaşanmasına neden olacağını kaydetti.

Konuyla ilgili görüş bildiren bazı analistler ise bütçenin dengelenmesi için GSYİH'nin yaklaşık yüzde 4'ü ya da bütçedeki harcamaların yüzde 20'sinin kesilmesinin gerekebileceği düşüncesini dile getiriyor. Bunun da ülkeyi yeni bir durgunluğun eşiğine getirebileceği ileri sürülüyor.

Daha önce de değişik defalar yaşanan devlet dairelerinin kepenk kapatması olayı, en uzun süreli 1995 yılında gerçekleşirken, birçok analist ABD'deki bu durumun çok uzun süreli olmayacağı düşüncesinde.

-En ciddi zararı fakirler gördü-

Sosyal Güvenlik çekleri ve bazı diğer soysal güvenlik ağı programları "hükümetin kapanması"na rağmen, uygulamalarına devam edileceği belirtilirken, Kadın, Bebek ve Çocuklar İçin Özel Beslenme Prgramı (WIC) çerçevesinde yapılan ödemelerin durdurulması nedeniyle ciddi bir mağduriyet yaşanıyor. Tarım Bakanlığından yapılan açıklamada ise yaklaşık 9 milyon anne, bebek ve çocuğun devlet desteğindeki gıda parasını alamaycak.

Bazı eyaletlerin merkezi hükümetten destek alamamasına rağmen bütçeleri oranında bu uygulamaya devam edebilecekleri kaydedildi. Ek Beslenme Yardım Programı  (SNP veya gıda pulları) gibi Tarım Bakanlığı kontrolü altında yürütülen beslenme programları ve okullarda öğle yemeğinin verilmesine ise devam edileceği belirtildi.

Ekim sonu itibarıyla Gazi İşleri Dairesi, 3 milyon 600 bin gaziye tazminat ve emeklilik ödemelerini yapamayacak duruma gelmesi bekleniyor.

Kısaca "Obamacare" diye adlandırılan, Hasta Koruma ve Karşılanabilir Sağlık Bakım Yasa Tasarısı'na karşı çıkan Cumhurieytçilerin, Obama yönetiminin bütçe tavaının yükseltilmesi talebini Kongre'deki engellemeleriyle meydana gelmesi ekonomik olduğu kadar siyasi olarak öne çıkıyor.

-Zenginler de etkilencek-

ABD'deki "Hükümetin kapanması" olayından sadece fakirler etkilenmeyecek. Zenginler de belli kayıplara uğrarken, birçok hizmetten mahrum kaldılar. ABD'de Kongre'nin borçlanma tavan limitini artırmaması nedeniyle devletin otomatik olarak harcamalardan kesinti yapması nedeniyle sadece düşük gelirli ailelerin çocuklarının eğitimi ve uygun fiyatlı konut programları dışında, daha çok zenginleri ilgilendiren bazı alanlarda aktiviteler durmuş durumda.

Tenis kortlarının bulunduğu Ulusal Park Servisi de Kongre'nin sorunu çözene kadar hizmet dışı olacak. Ata binme, golf, kürek, yelken ve yatçılık sporları benzer nedenlerden dolayı imkansız hale geldi. Zenginlerin diğer en büyük uğraşlarından biri borsada oynamaları da kazançların düşmesi nedeniyle sekteye uğramış durumda.

-En fazla etkilenecek ülkelerden biri İsrail-

ABD'nin birçok ülkeye yaptığı askeri yardımların kesintiye uğrama riski de bulunuyor. ABD Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail ve diğer müttefiklere yapılacak askeri finansmanın da kesintiye uğrayabileceği ifade edildi.

Obama yönetimi 1 Ekim'de başlayan 2014 mali yılı için 3 miyar 100 milyon dolarlık yardım talebinde bulunmuştu. Dışişleri Bakanlığının verilerine göre, 2011 yılında ABD toplam 80 ülkeye benzer yardımda bulunurken, yardımın toplam oranının ise 5 milyar 500 milyon olarak gerçekeştirildi. - New York