Analiz- "Irak'ta İbadi'nin Tahtı Sarsılıyor Mu?"

HAYDAR HADİ - Irak'ta Başbakan Haydar el-İbadi'nin aldığı reform kararlarında "kimseye danışmadığı" gerekçesiyle üyesi olduğu Dava Partisi tarafından istenmediği iddia ediliyor.

Eski Başbakan Nuri el-Maliki'nin lideri olduğu Dava Partisi'ndeki "Maliki kanadı"nın İbadi'den güven oyunu çekmek istediği ve yerine Maliki'ye yakın birinin getirilmesinin düşünüldüğü öne sürülüyor.

İbadi, bu reform kararları çerçevesinde Maliki'yi cumhurbaşkanı yardımcılığı görevinden azlettiği için hem Maliki hem de parti içindeki destekçileri tarafından eleştirilmiş ve kararların anayasaya aykırı olduğu dile getirilmişti. Dava Partisi içinde ilk defa "Maliki kanadı" ve "İbadi kanadı" isimleri altında oluşan bir çatlaktan bahsediliyor.Bu çatlak, İbadi ve Maliki'nin zaman zaman yaptıkları açıklamalarda birbirlerini eleştirmesiyle daha da ayyuka çıktı. Hatta İbadi, bir konuşmasında, yönetimi Maliki'den devralırken devlet bütçesinde milyarlarca dolarlık açık olduğunu söylemişti.

-"İbadi, çok hata yaptı"

Kanun Devleti Milletvekili Avatıf Nime, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İbadi'nin aldığı reform kararlarında üyesi olduğu Kanun Devleti ve diğer siyasi gruplara danışmadığını belirterek, "İbadi'ye yazı gönderdik ve atacağı adımlarda bizimle istişare etmesini istedik. Bunu da siyasi sürecin sağlam bir şekilde ilerlemesi için yaptık. Çünkü o çok hata yaptı." dedi.

Nime ayrıca, İbadi'nin alacağı kararlarında Kanun Devleti ile  istişare sürecinin takibi için komisyon oluşturduklarını ifade etti.

-"Her şeyi Sistani belirliyor"

Adının açıklanmasını istemeyen Kanun Devleti Koalisyonu'ndan bir milletvekili, Necef'te bulunan Şii mercii Ali Sistani'nin İbadi'yi desteklediğini belirterek, "Necef, Irak'taki siyasi kararın merkezi. İbadi, hiçbir değişim olmadan 4 yıllık başbakanlık görevini tamamlayacak. Onun değiştirilmesi için koalisyon içerisinden aday isimler ortaya atıldı ancak buradan bir sonuç çıkmaz. Maliki, son seçimlerde en yüksek oy oranına sahip olmasına rağmen Başbakan olamadı. Irak'ta bunu İran, ABD ve dini merci (Sistani) belirliyor. İran, Maliki'yi sadece "sembol bir lider" olarak tutuyor. Dini merci, tüm Şii gruplara sözünü geçirebilir ve bir konuda ne derse o olur. Buna Mukteda Sadr bile itiraz edemez. Maliki'nin derdi ise Cumhurbaşkanı Yardımcılığı görevinden azledilmesi" diye konuştu.

Parlamentodaki Kanun Devleti Koalisyonu içerisindeki Bedir Grubu milletvekili Siham el- Musevi de Maliki'nin üçüncü dönem başbakanlığının Şii otorite Ali es-Sistani, halk ve diğer siyasi gruplar tarafından desteklenmediğini ifade ederek, bunun yerine İbadi'nin seçildiğini kaydetti.

Musevi, "Irak, büyük bir güvenlik ve mali kriz geçirdiği için üzerine uzlaşılamayan ve tepki çeken bir lideri kaldıramazdı" dedi.

"Hükümetin reform hamlesi Sistani ve sokak tarafından kabul gördü ve desteklendi" diyen Musevi, "Fakat bu reformlar yüzeysel olup idari bir dizi değişimden ibaretti. Irak'ın yaşadığı kriz bu reformlardan daha büyüktür. Reformların çoğu anayasa ve kanunlara aykırıdır ve çoğuna da itirazımız var" ifadelerini kullandı.

-"İbadi'nin yerine başka biri seçilecek"

Parlamentonun İbadi'den yasama yetkisini geri çektiğini anımsatan Musevi, "İbadi'nin reformlarında yeryüzünde hiçbir karşılığı yok" diyerek, "Ülkenin içinde bulunduğu sorunlarına karşı çözümlerini ve kriz yönetimi politikasına sahip olup olmadığını görmek için İbadi'ye fırsat tanıyacağız. İbadi, eğer ülkedeki mali, hizmet ve güvenlik alanındaki sorunların çözümünde başarısız olursa Şii gruplar başbakanlığa başka birini seçecek" değerlendirmesinde bulundu.

Şii Yüksek İslami Konseyi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği "Muvatın Grubu" Milletvekili Muhammed el-Laggaş ise, Kanun Devleti içerisindeki Maliki kanadının İbadi'den güvenoyunu çekip yerine Dava Partisi'nden birini getirmek istediğini öne sürerek, "Kanun Devleti içerisindeki Maliki kanadı, Maliki'nin görevini kaybetmesini hazmedemediğinden İbadi'den güvenoyunu çekmek için imza topladı ve onun yerine başka birini getirmenin peşindeler. Fakat Ulusal Koalisyon (Şii) içerisindeki Muvatın ve Mukteda es-Sadr'a bağlı Ahrar Grubu'nun İbadi'nin başbakanlık görevinde kalmasından yana olduğunu ifade etti.

Türkmen Milletvekili Niyazi Mimaroğlu da, İbadi'nin Dava Partisi içerisinden değişitirilmek istendiğini öne sürerek, "İbadi'ye verilen güvenoyunun tamamen çekilmesi için çalışılıyor. Yakın gelecekte Irak'ta ciddi siyasi değişiklikler yaşanacak" dedi.