Anayasa Mahkemesinden Hak İhlali Kararı

Anayasa Mahkemesi, eşine ve çocuklarına yaklaşmamasına yönelik tedbir kararı bulunan baba hakkında, bir başka mahkemenin "çocuklarla şahsi ilişki kurabileceği" yönünde hüküm vermesi üzerine, anne ve çocukların hukukunu koruyan bir karara imza attı. Başvurucu anne ile 9 ve 10 yaşlarındaki iki çocuğunun talebini yerinde gören Yüksek Mahkeme, "kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ile aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğine" karar verdi.

Başvurucu kadın ve eşi boşanmak için dava açtı. İstanbul 11. Aile Mahkemesi, çiftin boşanmasına karar vererek, üç erkek çocuğun velayetinin babaya, iki kız çocuğun velayetinin ise anneye verilmesini kararlaştırdı.

Boşanma davası sürecinde başvurucu kadın, eşinin kendisine ve çocuklarına şiddet uyguladığını belirterek, İstanbul 1. Aile Mahkemesine müracaat etti. Mahkeme, başvurucunun eşi hakkında başvurucunun ve yanında bulunan iki kız çocuğunun oturduğu ev ile çocukların okuluna belirli mesafeden fazla yaklaşmaması yönünde karar verdi.

Tedbir kararına uymaması nedeniyle baba A.L'ye açılan davada ceza verildi. Daha sonra A.L, İstanbul 17. Aile Mahkemesine verdiği dilekçeyle velayetleri annede bulunan çocuklarıyla şahsi ilişki tesisi talebinde bulundu.

Mahkeme, boşanma kararı kesinleşinceye kadar, tedbiren şahsi ilişki tesisine karar verilmesine hükmetti.

Şahsi ilişki tesisi kararı verilmeden önce İstanbul 1. Aile Mahkemesinin eşi hakkında kendisine ve çocuklarına yaklaşmaması yönünde tedbir kararı verildiğini hatırlatan "başvurucu" anne, eşiyle ilgili ceza davası ve tedbir kararı dikkate alınmadan çocuklarla şahsi ilişki kurulmasına dair verilen kararın kaldırılmasını isteyerek, Anayasa Mahkemesine başvurdu. Başvurucular arasında, velayetleri annede olan iki kız çocuğu yer aldı.

Anayasa Mahkemesi, eşine ve çocuklarına yaklaşmamasına yönelik tedbir kararı bulunan baba hakkında, bir başka mahkemenin çocuklarla şahsi ilişki kurmasına yönelik hükmü üzerine, "kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ile aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğine" karar verdi.

Yüksek Mahkeme ayrıca ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın İstanbul 17. Aile Mahkemesine gönderilmesine hükmetti.

Karardan

Kararda, İstanbul 1. Aile Mahkemesince çeşitli tarihlerde verilen kararlarla baba A.L'nin, başvurucuya ve annelerinin yanında bulunan çocukların yaşadığı eve yaklaşmamasına hükmedildiği hatırlatıldı.

Temyiz aşamasında olan boşanma davası sonucunda ise baba A.L. hakkında söz konusu iki çocukla şahsi ilişki kurmasına yönelik hüküm tayin edildiğinin bildirildiği kararda, sorunun, şiddet nedeniyle A.L'nin başvurucu ve iki kız çocuğuna yaklaşmamasına yönelik tedbir kararı olmasına rağmen, başka bir mahkeme tarafından babanın çocuklarla şahsi ilişki kurmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmesi olduğu vurgulandı.

Kararda, "Söz konusu şahsi ilişki kurulmasına dair kararın başvurucuların maddi ve manevi varlıklarının korunması ile özel hayata ve aile hayatına saygı hakkına müdahale oluşturduğu açıktır." ifadesine yer verildi.

Anayasa Mahkemesinin kararında, tedbiren şahsi ilişki kurulmasına hükmeden İstanbul 17. Aile Mahkemesinin boşanma davası dosyasının tamamını incelemeden karar verdiği ve baba aleyhine verilmiş, boşanma davasına delil olarak sunulan koruma tedbir kararının dikkate alınmadığına işaret edildi.

Kararda şunlar kaydedildi:

"Babanın çocuklara karşı şiddet uygulama ihtimali olup olmadığı, bu ihtimal söz konusu ise buna karşı alınacak tedbirler ile ek önlemler, örneğin çocuklarla babanın bir uzman gözetiminde görüşmeleri gibi ihtimaller hiç değerlendirilmeden karar verildiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle çocuklar ile hakkında şiddet nedeniyle koruma tedbir kararları bulunan baba arasında kişisel ilişki kurulmasına dair karardaki gerekçelerin aile hayatına saygı hakkı bağlamında ilgili ve yeterli olmadığı, aile hayatına saygı hakkının gerektirdiği güvencelerin özellikle sağlık, güvenlik ve gelişimleri açısından üstün menfaati bulunan çocuklar bakımından gözetilmediği sonucuna varılmıştır."

Yüksek Mahkemenin kararında ayrıca, başvurucunun karar sonucunu etkileyecek, esaslı nitelikteki iddia ve görüşlerini hiçbir yargısal makama dinletemediği vurgulandı.