Anayasa Mahkemesinin "Özelleştirme" Kararı

Anayasa Mahkemesinin, özelleştirme uygulamaları sona eren kuruluşlar hakkında verilen yargı kararlarının uygulanması konusunda yürütme organına yetki verilmesini öngören kanun hükmünü iptal gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandı.

CHP, 6300 sayılı Bazı Kanunlar ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 10. maddesiyle, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'a ek 5. maddenin iptali ve yürürlüğünün durdurulması için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu.

Davayı esastan karara bağlayan Anayasa Mahkemesi, Kanunun, "borçların ertelenmesine" ilişkin ek 5. maddesini oy çokluğuyla iptal etti. Kararın gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandı.

Gerekçede, iptal istenen düzenlemeyle özelleştirme işlemlerinin bütün sonuçlarıyla tamamlanması suretiyle özelleştirme uygulamaları sona eren kuruluşlar hakkında verilen yargı kararlarının uygulanması konusunda yürütme organına yetki verilmesini öngörüldüğü anlatıldı.

Anayasa'nın 2. maddesindeki hukuk devleti ilkesine atıfta bulunulan gerekçede Anayasa'nın 138. maddesinde de "yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır. Bu organlar ve idare, mahkeme kararlarına hiç bir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez" hükmünün yer aldığına işaret edildi.

-"Anayasal güvenceler varlık nedenini kaybeder"

Mahkeme kararlarının değiştirilememesinin, yasama ve yürütme kesinleşmiş yargı kararlarıyla oluşan hukuksal durumlara dokunamamasının ya da ortadan kaldırılamamasının hukuk devletinin temel ilkelerinden olduğunun vurgulandığı gerekçede, aksi halde yargılama sürecinde taraflara tanınan anayasal güvencelerin varlık nedenlerinin kaybedileceği belirtildi.

Gerekçede, "Adalete olan inancın ve güven duygusunun sarsıldığı haller devletin temeli sayılan adaleti koruyan ve sağlamakla görevli yargı organının işlevsiz hale getirecek, kararının bağlayıcılık ifade etmemesi algısı yaratıldığında ise idareye keyfi davranış sergileme imkanı verilmiş demek olacaktır. Bir uyuşmazlığı mahkeme önüne götürme, mahkemece verilen kararın uygulanmasını isteme, yargılamanın sonuç doğurmasını sağlayan hak arama hürriyetinin olmazsa olmaz koşuludur. Mahkemeye erişim hakkı yargılama sonucunda verilen kararın etkili bir şekilde uygulanmasını da gerektirmektedir. Mahkeme kararlarını uygulanamaz hale getiren düzenlemeler mahkemeye erişim hakkını da anlamsız kılacaktır" denildi.

İdarenin mahkeme kararlarını yerine getirmesinin Anayasa'da öngörülen "bağlayıcılık ilkesi" gereği temel bir ödev olduğu belirtilen gerekçede, bu kararların uygulanmaması gibi bir tercih hakkı bulunmadığı, bu nedenlerle dava konusu kuralın anayasaya aykırı olduğu kaydedildi. - Ankara