Anayasa Mahkemesinin Üç Milletvekili Hakkındaki İhlal Kararı Resmi Gazete'de

Anayasa Mahkemesi, KCK davası sanıklarından BDP Şırnak milletvekilleri Selma Irmak ve Faysal Sarıyıldız ile Van Bağımsız Milletvekili Kemal Aktaş'ın, tutukluluklarının makul süreyi aştığı ve seçilme haklarının ihlali iddiasıyla yaptıkları başvuruda "ihlal" kararı verdi. Yüksek Mahkeme'nin kararında "Başvurucuların makul olmayan bir şekilde tutuklu kalması, yasama faaliyetlerine katılmalarını engellemiştir" denildi.

Anayasa Mahkemesi'nin tutuklu milletvekillerinin bireysel başvurusuna ilişkin kararının gerekçesi Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Yüksek Mahkeme KCK davası sanıklarından BDP Şırnak milletvekilleri Selma Irmak ve Faysal Sarıyıldız ile Van Bağımsız Milletvekili Kemal Aktaş'ın, tutukluluklarının makul süreyi aştığı ve seçilme haklarının ihlali iddiasıyla yaptıkları başvuruyu haklı buldu. Anayasa Mahkemesi, özgürlük ve güvenlik hakkına yönelik müdahale nedeniyle yalnızca ihlal tespitiyle telafi edilemeyecek ölçüdeki manevi zararlarının varlığı ve somut olayın özelliklerini dikkate alarak başvurucuların her birine 5 bin TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Oybirliği ile alınan kararın gerekçesinde yasama yetkisinin sahibi parlamento ve onu oluşturan milletvekillerinin anayasal sınırlar içinde toplumda var olan farklı siyasi görüşlerin temsilcileri oldukları kaydedildi. Kararda, serbest seçimlerle halkın adına karar alma yetkisi verilen milletvekillerinin asli görev alanının parlamento olduğu ve sahip oldukları görev alanının üstün kamusal yarar ve önem içerdiği belirtildi.

-SİYASİ FAALİYET VE TEMSİL HAKKI ENGELLENMİŞTİR-

Siyasi faaliyetlerde her ülkenin kendi koşulları içinde yasalar ile sınırlamalar getirilebileceği, ancak milletvekillerinin yasama faaliyetlerinde anayasal bir koruma alanına sahip olduğu belirtilen kararda, halkın siyasi iradesinin engellenmemesi ve hakkın özünün etkisiz hale getirilmemesi esası vurgulandı. Seçilmiş milletvekillerinin yasama faaliyetlerini yerine getirmelerini engelleyecek ölçüsüz müdahalelerin halk iradesiyle oluşan siyasal temsil yetkisini ortadan kaldıracak, seçmen iradesinin parlamentoya yansımasını önleyeceğinin ifade edildiği kararda, başvurucular hakkındaki soruşturmanın, milletvekili seçilmelerinden önce başlatıldığı, tutuklu yargılanırken 12 Haziran 2011'deki genel seçimde milletvekili seçildikleri anımsatıldı. Yürütülen kovuşturmaların ve tutukluluk halinin başvurucuların milletvekili seçilmelerine engel teşkil etmediği vurgulanan kararda, "Başvurucular, milletvekili seçildikten sonra tahliye edilmediklerinden Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yemin edememiş ve milletvekilliği görevini fiilen yerine getirememişlerdir. Bu görevin yerine getirilmesine engel olan tutukluluk halinin milletvekili olarak siyasi faaliyet ve temsil hakkını engellemesi nedeniyle seçilme hakkına bir müdahale teşkil ettiği açıktır" denildi.

-SİYASİ FAALİYETTE BULUNMA HAKKINA YÖNELİK AĞIR MÜDAHALE ÖLÇÜLÜ DEĞİL-

Başvurucuların milletvekili seçildikten sonraki tahliye taleplerinin ilgili mahkemeler tarafından reddedildiğine dikkat çekilen kararda, başvurucuların milletvekili seçildikten sonraki tahliye taleplerinin reddine ilişkin kararlarda başvurucuların seçilme ve temsil hakkıyla yargılamanın tutuklu olarak sürdürülmesindeki kamu yararı arasında makul bir dengenin gözetilmeyerek Anayasa'nın 19. maddesinin yedinci fıkrasının ihlal edildiğine karar verildiği vurgulandı. Başvurucuların makul olmayan şekilde tutuklu kalmasının, yasama faaliyetlerine katılmalarını engellediği kaydedilen kararda, "Başvurucuların milletvekili olduktan sonra tutuklu kaldıkları süre de gözetildiğinde, seçilme ve milletvekili olarak siyasi faaliyette bulunma hakkına yönelik bu ağır müdahalenin ölçülü ve demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olduğu söylenemez. Açıklanan nedenlerle Anayasa'nın 19. maddesinin yedinci fıkrasıyla bağlantılı olarak 67. maddesinin birinci fıkrasının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir" denildi.