Atatürk Köşkü Ormanları'nda Böcek İstilasıyla Kuruyan 456 Ağaç Kesilecek

TRABZON'da, 2,5 hektarlık Atatürk Köşkü Ormanları'nı istila eden ve literatürde 'Ipstypographus' adıyla yer alan on iki dişli çam kabuk böceği, ladin ve sarıçam ağaçlarının kurumasına neden oldu. 1041 ağacın yer aldığı ormanda tamamen kurumuş ve böceklerin istilası altındaki 456 ladin ve sarıçamın kesilmesine karar verildi. Kesilen ağaçların yerine ise meşe, gürgen, kayın, ıhlamur, karaağaç ve kestane gibi daha dayanıklı türler dikilecek. Doğu Karadeniz'de hızla yayılan on iki dişli çam kabuk böceği ormanlık alanları tehdit ediyor.

Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Trabzon, Rize, Artvin ve Giresun'da görülen, literatürde 'Ipstypographus' adıyla yer alan on iki dişli çam kabuk böceği, ladin ve sarıçam ormanlarını istila etti. Trabzon Büyükşehir Belediyesi'nin talebi ile Atatürk Köşkü Ormanları'ndaki ağaçların kurumasına neden olan böcek tehdidiyle ilgili Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Dekanlığı'nca konunun uzmanı öğretim üyelerinden oluşan komisyon görevlendirildi.

326 AĞAÇ KURUDU

Ormanda incelemelerde bulunan komisyon üyelerinin hazırladığı rapora göre; 878 ladin, 108 sarıçam, 54 sekoya ve 1 karaağaç olmak üzere 1041 ağacın bulunduğu 2,5 hektarlık Atatürk Köşkü Ormanları'nda böcek istilası nedeniyle 286'sı ladin, 40'ı sarıçam olmak üzere 326 ağaç tamamen kurudu, 130 ladin ağacın da böcek saldırısı altında olduğu belirlendi.

9 AĞAÇTA 1 MİLYON BÖCEK

Böcek istilası altındaki ladin ağaçlarından 9'unda yapılan özel incelemede 1 milyon dolayında on iki dişli çam kabuk böceği tespit edildi. Ormanda tamamen kurumuş ve böceklerin sardığı 456 sarıçam ve ladin türü ağacın kesilmesine karar verildi. Kesilen ağaçların yerine ise yeniden ağaçlandırma yapılacak. Bu çalışma sırasında Atatürk Köşkü Ormanları'nın bir süreliğine ziyarete kapatılacağı belirtildi.

'AĞAÇLARI KESEREK BÖCEKLERİ İMHA EDECEĞİZ'

Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu ile KTÜ Orman Fakültesi Orman Entomolojisi ve Koruma Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. Mahmut Eroğlu, Silvikültür Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. İbrahim Turna ve Trabzon Orman İşletme Müdürü Savaş Ayaz bir araya gelerek Atatürk Köşkü Ormanları'nda yapılacak çalışmalar hakkında açıklamalarda bulundu.

KTÜ Orman Fakültesi Orman Entomolojisi ve Koruma Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. Mahmut Eroğlu, bu yıl ağaçlardaki kurumanın çok daha şiddetlendiğini belirterek, "On iki dişli çam kabuk böceği olarak bilinen, bu zarara neden olan başlıca tür olarak tespit edilmiştir. Esas üzerinde durulması gereken konu, son yıllarda ve özellikle bu yıl içinde alandaki ağaçların niçin çok ileri boyutta bir böcek zararı ile karşı karşıya kaldığının ve çok yoğun kurumaların nedeninin aydınlatılmasıdır. Ölü ağaçların alanda tutulmasında yarar olmayacağı, aksine ani kırılma ve devrilmeler sonucu çevreye ve insanlara zarar verebileceği düşünülmektedir. Bu nedenle tamamen kurumuş ve böcek istilası altında olan toplamda 456 ağacın kesilmesine karar verdik. Kış dönemine giriyoruz. Bu dönemde böcekler ağaçların kabuklarının altına saklanıyor. Ağaçları keserek böcekleri de saklandıkları yerden çıkarıp imha edeceğiz" dedi.

'DAYANIKLI TÜRLER DİKİLECEK'

Silvikültür Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. İbrahim Turna da "Kesim işlemi yapıldıktan ağaçların yerine yeniden fidan dikilecek. Ağaçlandırma yapılırken böceklendirmeye müsait olan, eskiden burada bulunan sarıçam ve ladin ağaçları yerine böceklere ve hastalıklara karşı daha dayanıklı ağaç çeşitleri dikilecek. Bu ağaç türleri meşe, gürgen, kayın, ıhlamur, karaağaç, akçaağaç ve kestane gibi türleri dikilecek. Ağaçlandırma yapılırken toprağın da iyileştirilmesi gerekiyor. Bu çalışma sırasında orman ziyarete bir süreliğine kapatılacak. İnsan yoğunluğunda dolayı toprakta çok fazla sıkışma var" diye konuştu.

Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu ise bakım ve yenileme çalışmalarının ardından Atatürk Köşkü Ormanları'nın daha gür ve sağlıklı hale getirileceğini belirtti.

DOĞU KARADENİZ ORMANLARINI TEHDİT EDİYOR

Yayılışını hızla sürdüren on iki dişli çam kabuk böceğinin en fazla görüldüğü alanların başında Kaçkar Dağları Milli Parkı geliyor. Milli Park sahasındaki Çamlıhemşin ilçesi Yayla, Elevit, Kale ve Meydan köyleri ile Ayder, Kavron ve Amlakit yaylalarının eteklerindeki ladin ormanlarında kurumalar başladı. Kurumaların yaşandığı bir diğer bölge ise Trabzon'un Ortahisar ilçesi Soğuksu Mahallesi'ndeki Atatürk Köşkü Ormanları oldu. Ladin ağaçlarının tepe kısmının kısmen veya tamamen kızarıklaşmasıyla anlaşılan böcek zararları ile ilgili Doğa Koruma ve Milli Parklar Rize 12'nci Bölge Müdürlüğü ile Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü mücadele eylem planı hazırladı ve hayata geçirdi.

BİYOLOJİK MÜCADELE YÜRÜTÜLÜYOR

On iki dişli çam kabuk böceği ile ilgili mücadele kapsamında Kaçkar Dağları Milli Parkı sahasına 'Feromon' adı verilen 80 tuzak yerleştirildi. Tuzaklar ormanlardaki ağaçlara 10-15 metre mesafe aralıklar ile yerleştirildi. Feromon emdirilmiş kapsüller, karşı cinsin salgıladığı kokuyu yayarak böcekleri tuzaklara çekiyor. Tuzaklar, kapsüle gelen böceklerin yakalanmasını sağlıyor. 7-10 gün arasında kontrol edilen tuzaklardaki zararlı böcekler imha ediliyor, faydalı böcekler ise tekrar tabiata bırakılıyor. Zararlı böceğin tek doğal düşmanı olduğu belirlenen 'Rhizophagus grandis' adlı böcek türü de, bölgedeki 4 ilde yer alan laboratuvarlarda üretilerek, ladin ormanlarına bırakıldı.

- Trabzon