Cumhuriyet'in İlk Gözlem Evi Yenilendi

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ ASTRONOMİ BİNASI YENİLENDİ, GÖZLEMEVİ RESTORE EDİLİYOR

İÜ ASTRONOMİ VE UZAY BİLİMLERİ BİNASI VE GÖZLEM EVİ YENİLENDİ

İstanbul Üniversitesi 560. Yılı Kutlamasını yenilenen İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Binası ve Gözlem Evi'nin açılışı ile yaptı. Ülkemizin ilk Astronomi Bölümü olan İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Binasının ve Cumhuriyet'in ilk Gözlem Evi'nin yenilenmiş halinin açılışını İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet yaptı.

Yıllık 10.000 Kişiye Eğitim verilebilecek

İstanbul Üniversitesi tarihi yarımada da bir ilke imza atarak İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Binası ve Gözlem Evi'ni gerekli izinleri alarak yeniledi ve 2013-2014 Akademik Yılı'na hazır hale getirdi. Gökyüzünün 360° detaylı olarak izlenebildiği Planetaryum ile evrenin büyüleyici yapısını kapı açan İÜ Gözlemevi, halka da açık olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Gözlem Evi'nde önemli günlerde akademisyen ve öğrencilerle birlikte gönüllü katılımcılarda güneş ve ay tutulmasını izleyebilmekte, gök izlencelerine ve teleskop gözlemlerine katılabilmektedir.

Lisans ve lisansüstü eğitiminde oldukça başarılı bölüm, yeni planetaryum ve gözlemevi ile toplum eğitiminde yıllık 10.000'in üzerinde halktan misafirine eğitim verebilecek. İstanbul Üniversitesi Çocuk Üniversitesi'ne de hizmet veren bölüm

İÜ Astronomi ve Uzay Bilimleri'nin kuruluşunda Einstein'ın çalışma arkadaşlarından E. F. Freundlich görev almıştır.

Bir yıl gibi kısa bir süre de tamamlanan tarihi merkez bina iyi bir güçlendirmeden geçerek Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanlığı, İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü, Güneş Gözlemevi, Güneş Laboratuvarı, Astronomi Bilgi İşlem Sistem Merkezi, Astronomi Müzesi ve Gözlem Terasları'yla hizmete devam edecek hale getirilmiştir.

Tarihi bina ile uyum içerisinde yenilenen diğer binalar ile birlikte kompleks Türkiye'nin en iyi organize olmuş Astronomi Bölümü haline geldi.

Yeni Astronomi Bölümü eskisine göre bilimsel çalışmalarda ve toplum eğitiminde muazzam bir üstünlük sağlayacak. Gece gözlemlerine olanak sağlayan yeni binada amfiler, yeni laboratuvarlar, yeni bir öğrenci uygulama gözlemevi ve planetaryum, teleskop yapım atölyesi yer alıyor.

İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ile ortak bir protokol çerçevesinde bölüme ait Çanakkale'de çalışan Türkiye'nin dördüncü büyük (0.6 m çaplı) teleskobuyla entegre gözlemler yapıyor.

Cumhuriyet'in İlk Gözlem Evi 1936 Yılında Faaliyete Başladı

Bugün Beyazıt'ta İstanbul Üniversitesi bahçesinde bulunan Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, 1933 yılında İÜ Fen Fakültesi bünyesinde Astronomi Enstitüsü olarak kurulmuştur. Enstitü, 1936 yılında mimar Arif Hikmet Holtay'ın (1896–1968) yine Merkez Yerleşke'de yaptığı "Gözlemevi" ile birlikte bilimsel çalışmalarına başlamıştır.

Zaman içerisinde Gözlemevi etrafına eklenen yapılarla genişlemiş olan Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Binaları, yapıların gelişen teknoloji ve ihtiyaçlara cevap verememesi yüzünden yetersiz hale gelmiştir. 1999 depremi de binaları yıpratmış ve güvenlik yönünden sakıncalı hale getirmiştir. Bunun üzerine İÜ Rektörlüğü Yapı İşleri Teknik Daire Başkanlığı tarafından Gözlemevi ve binaların yeniden yapılandırılma çalışmalarına ivedilikle başlanmıştır. 2010 yılında yapılan ihale ile mevcut eski yapılar yıkılmıştır. Bu binaların yerine günümüz eğitim ve mimari şartlarına uygun yeni bir bina yapılması ve mimari özellikleri ile korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillenmiş olan Gözlemevi Binası'nın restore edilmesini içeren bir proje hazırlatılmıştır. AD Mimarlık (Asuman Dülek) tarafından hazırlanan ve Kültür Varlıkları Korunma Kurulu onayı alınarak uygulama safhasına getirilen projeler, İÜ Yapı İşleri Teknik Daire Başkanlığı'nca ihale edilmiştir. İhaleyi kazanan Yapım İnşaat – SGM İnşaat Ortaklığı 2011 yılı Kasım ayında yeni bina yapım işi çalışmalarına başlamıştır. Bu arada eğitime ara vermeyen bölüm geçici olarak aslına uygun olarak restore edilen İÜ Eczacılık Fakültesi yanında bulunan İÜ MSB Yurtlarına nakledilmiştir.

Yaklaşık 1300 m2 taban alana inşa edilen yeni yapı betonarme olup; giriş kat, bodrum bat ve 1. normal kattan oluşmaktadır. Dört bloktan oluşan yeni yapı içerisinde 72 ve 144 kişilik 4 adet amfi, planetaryum, gözlemevi, gözlem terası, laboratuvarlar, kütüphane, seminer odası, kantin, öğretim görevlisi odaları, teknik atölye, sığınak gibi mekanlar bulunmaktadır.

İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Binaları yapımı ve Gözlem Evi Restorasyonu 2013 yılı mayıs ayında tamamlanmıştır. Çevre düzenlemesinin ardından eğitime hazır hale getirilen bina yeni akademik yılda öğrencilerini kabul edecek.

Yenilenen İÜ Astronomi ve Uzay Bilimleri Binası ve Gözlem Evi İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet Tarafından Hizmete Açıldı

Açılış için düzenlenen törende konuşan İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet, Astronomi Bölümü ve Gözlem Evi'nin kurulduğu günden bugüne yaptığı bilimsel katkılara değinerek, yenileme sürecinde yapılan çalışmalar hakkında bilgi verdi. İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet, İstanbul Üniversitesi'nin başarılarını akademik ve idari personeli ile öğrencilerinin birlikteliğinden doğan bereket ile gerçekleştirdiğini ifade etti.

İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet, sözlerine şöyle devam etti:

"Bugün çok güzel bir açılış için de bir aradayız. İÜ Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Binası ve Gözlemevi binamızın yenilenmesi projesi, 4 yılda yaptığımız 90 proje arasında ki 65. projemiz. Yaklaşık 1300 metre kare taban alana inşa edilen ve 4 bloktan oluşan yeni yapı tamamlandı. Ayrıca tarihi eser olan gözlemevi binasının restorasyon işleri de tamamlanmıştır."

İstanbul Üniversitesi Gözlemevi Ülkemizin İlk Üniversite Gözlem Evi

İÜ Rektörü Prof. Dr. Yunus Söylet, konuşmasının ikinci bölümünde ise yenilenen İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Binası ve Gözlem Evi hakkında bilgi verdi.

"İstanbul Üniversitesi'nin Beyazıt Yerleşkesi bahçesinde yer alan gözlemevimiz, 1933 Üniversite Reformu ile Ülkemizde yükseköğretimin yeniden yapılandırılması çerçevesinde İÜ Fen Fakültesi bünyesinde kurulan Astronomi Enstitüsü'nün bir uzantısıdır. Planlaması, Enstitü'nün Almanya'dan davet edilen ilk müdürü Prof. Dr. E. F. Freundlich'in istekleri doğrultusunda Mimar Prof. Dr. Arif Hikmet Holtay tarafından yapılmıştır. Temeli 1935 Aralık'ında atılmış, Yüksek Mühendis Ekrem Hakkı Ayverdi tarafından altı ay içerisinde tamamlanmıştır. Ülkemizin ilk modern astronomi gözlemevi olarak 1936 yazında hizmete açılmıştır.

Gözlemevinin en önemli gözlem aleti astrograftır. Dört mercekli bu dürbün sistemiyle 24 x 24 cm ebadında geniş alan gökyüzü görüntüleri alınabilmektedir. 1936 sonbaharında halihazırdaki kubbesine yerleştirilmiştir.

Gözlemevimiz, öğretim dönemi boyunca okulların ziyaretine açıktır. Ziyaretçilerimize, Astronomi Enstitüsü'nden müstakil Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü'ne uzanan sürece en önemli katkıyı yapan Ord. Prof. Dr. Wolfgang Gleissberg adına düzenlenen salondaki astronomi aletleri sergisi gezdirilerek, geçmişten günümüze kullanılan gözlem ve değerlendirme aletleri hakkında bilgiler verilmektedir. Bu binada birçok bilimsel yayına imza atan Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan'ı da rahmetle anıyorum. Emeği geçenlere çok teşekkür ediyor saygılarımı sunuyorum."

İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Binası ve Gözlem Evi kurdele kesiminin ardından İstanbul Üniversiteli öğretim üyeleri ve öğrenciler binayı gezdiler.