DEAŞ'ın havaya uçurduğu El Nuri Camii yeniden onarılıyor

UNESCO tarafından DEAŞ terör örgütünün 2017 yılında havaya uçurduğu El Nuri Camisi'nin onarımı sürüyor.

Irak'ın DEAŞ terör örgütünden temizlenen ve ülkenin en büyük ikinci kenti olan Musul'da evlerin yeniden inşa ediliyor. Kent sakinlerinin çoğu evlerini ve dükkanlarını yeniden inşa etmek için Musul'a döndü. Kentte bulunan işçiler de şiddetli savaşlara tanık olan Musul'un batısında bulunan şehir merkezinin dar sokaklardaki moloz yığınlarından geçerek bazı evlerin ve dükkanların duvarlarını yeniden inşa etmek için çalışmalara başladı. DEAŞ yanlıları, Musul'un merkezindeki sokaklarda bir araya gelerek bubi tuzaklı mayınları binaların altına döşemiş, çok sayıda yol kenarına bomba yerleştirip patlatmıştı.

El Nuri Camii restore ediliyor

Çatışmalarda, şehrin simgesi olan El Nuri Camii de dahil olmak üzere binlerce bina zarar gördü ve binlerce kişi hayatını kaybetti. Musul sakinleri evlerini ve pazar yerlerini yeniden inşa etme konusunda kararlılığını sürdürürken yerel makamlar da şehrin altyapısını ve kamu hizmetlerini yeniden inşa etmek için çalışmalara başladı. Birleşmiş Milletler (BM) tarafından finanse edilen sivil toplum kuruluşlarının ve diğer özel şirketlerin etkin bir şekilde desteklendiği yeniden yapılanma süreci, kent halkı için de umut vaat ediyor. Şehir merkezindeki birçok caddede asfalt yenileme çalışmaları tamamlandı ve geleneksel pazar yerleri de canlanmaya başladı. Çalışmalar kapsamında 2017 yılında tahrip edilen El Nuri Camii de UNESCO tarafından onarılarak yeniden ibadete açılacak. El-Hadba ve kambur isimleriyle anılan ve eğik minaresiyle ünlü olan El-Nuri Ulu Camisi'nin yeniden inşası için kente çok sayıda uzman, mühendis ve işçi getirildi.

Evler yeniden onarılıyor

Genç bir inşaat mühendisi olan Imad Nizar, onlarca işçiyle birlikte çok sayıda yıkılan evden yüzlerce ton molozu çıkarmak için harekete geçti. Nizar ve işçi ekibi, 145 hasarlı evden enkaz kaldırmak için BM örgütü ile sözleşmesi olan özel bir şirket tarafından görevlendirildi. Nizar, "145 evden molozları temizlememiz gerekiyor ancak biz yeniden inşa için 200 evi onarmayı kabul ettik, çünkü bize ödeme yapılmasa bile daha fazla aileye yardım etmek istiyoruz" dedi.

DEAŞ'ın izi sürülmeye devam ediliyor

Musul'da bir ordu alayının komutanı olan Ali El-Jubouri, Ninova bölgesindeki durumun Musul da dahil olmak üzere istikrarlı bir şekilde ilerlediğini ifade etti. El Jubouri Irak kuvvetlerinin DEAŞ'ın izini sürmeye devam ettiğini belirterek, "Ninova halkı ve güçlerimiz arasındaki işbirliği sayesinde birçoğunu yakalama konusunda büyük başarılar elde ettik" dedi. Ordunun bölgedeki teröristlerin varlığını en aza indirdiğini belirten El Jubouri, çölde ve kırsal alanlarda DEAŞ militanlarının yakalanmasına yönelik çalışmalara devam edildiğini söyledi.

Yetkililerin verdiği bilgiye göre Musul'daki yıkımın oranı yüzde 10'dan yüzde 100'e kadar değişiklik göstermekle birlikte, şehir merkezinde 11 bin 500 bina yıkıldı.

Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin Erbil kentinde 3-5 Aralık tarihleri arasında düzenlenen Ninova Yatırım Forumunda konuşan Ninova Valisi Najim El Jubouri, il için oluşturulan mali bütçelerde eksiklik olmasına rağmen, bölgedeki istikrarlı güvenlik durumunun birçok yabancı insani yardım kuruluşunun ve BM'nin Musul'da faaliyet göstermesinin önünü açtığını belirtti.

"Federal bütçenin toplam yıllık bütçesi Ninova'nın yeniden inşası için yeterli değil. Çünkü son bütçe toplam 1 milyon ABD dolarını geçmiyor" açıklamasını yapan Jubouri, bütçenin arttırılması gerektiğine dikkat çekti.

Güvenlik uzmanı ve emekli Orgeneral Amer El-Obaidi ise Musul da dahil olmak üzere kurtarılmış bölgelerde sürdürülebilir güvenliğe ihtiyaç olduğunu söyledi. El-Obaidi Irak hükümetini, uluslararası örgütleri ve sivil toplum kuruluşlarını terörden temizlenen şehirlerde insanların evlerine geri dönebilmesi için bölgenin yeniden inşasını hızlandırmaya çağırdı.

Öte yandan Irak'ın başkenti Bağdat'ın yaklaşık 400 km kuzeyinde bulunan Musul, Haziran 2014'te DEAŞ militanları tarafından ele geçirilmişti. Irak ordusunun yaklaşık 9 ay süren şiddetli çatışmalar ve ağır bombardıman sonrasında yoğun nüfusa sahip kent, 10 Temmuz 2017'de işgalden kurtarılmıştı. - ERBİL