Etna'ya Hücum

Avrupa'nın en yüksek aktif yanardağı Etna, Ocak ayından itibaren sürdürdüğü uyanışlarını sıklaştırsa da, turist hücumuna uğramaya devam ediyor. En son Ağustosta lav püskürten yanardağın zirvesine her gün binlerce ziyaretçi çıkıyor.

Etna'nın oluşumu tam 500 milyon yıl öncesine dayanıyor. Milyonlarca yıl içinde Etna'nın büyük değişimler geçirdiğini saptayan bilimadamları 'yaşayan dağ' olarak tanımlanan yanardağın bu süreç içinde beş kez yeniden doğduğunu belirtiyor.

Yaklaşık 100 yıldır turist ziyaretine açık olan Etna'da ilk başlarda sadece 700 metre yükseklikteki Nicolosi Kasabası'na kadar yol vardı. Oradan zirveye çıkmak için eşek üstünde bir kaç gün süren uzun bir seyahat gerekiyordu. Günümüzde ise 1910 metre yükseklikteki Rifugio Sapienza noktasına kadar arabayla ulaşmak mümkün. Buradan teleferiğe binip bir kaç dakikada kendinizi 2 bin 500 metre yükseklikte buluyorsunuz. Buradan da jeep-otobüs şeklindeki araçlarla 3 bin 300 metreye kadar devam edebiliyorsunuz. Bundan sonrası ise tamamen bacaklarınızın ve kalbinizin gücüne göre değişiyor.

HER GÜN ORTALAMA BEŞ KAYIP

Ancak gerek 55 euroluk teleferik ücretinden kaçmak, gerekse macera yaşamak isteyenler, Rifugio'dan yukarıya belli belirsiz patikalardan tırmanmaya kalkışıyor. Özellikle hava koşullarının bir anda değişim göstermesi nedeniyle maceraperestler yollarını çabucak kaybediyor. Bu nedenle de bölgede her daim hazır tutulan arama kurtarma ekipleri aralıksız çalışıyor. Etna'da hergün ortalama beş kişi kayboluyor.

ÇOK TEHLİKELİ

Avrupa'nın en büyük aktif yanardağı Etna, bölge halkı tarafından 'ölüm ve yaşamın simgesi' olarak adlandırılıyor. Turizmin yanısıra verimli toprakları ve bitki örtüsünün ev sahipliğinde tarım ve arıcılık merkezi olması nedeniyle Etna, tam anlamıyla halkın 'yaşam' kaynağı. Ama , lav püskürtmeye başladığında, püskürttüğü lavların 1200 derecede ve çok akıcı likit halde olması nedeniyle tam anlamıyla ölüm kusan Etna, çok kısa bir sürede koca bir şehri yerlebir edecek güce sahip. 1669 yılında depremler ve patlamalar Etna Yanardağı'nda Monti Rossi olarak bilinen yeni bir krater oluşturdu. Monti Rossi, yaklaşık dört ayda 1 milyar metre küp lav püskürttü. Farklı yönlerden gerçekleşen lav akıntısı, üzerindeki köyleri de yerle bir edip, Catania kentinin bir bölümünü de haritadan silerek 15 kilometere mesafedeki denize kadar ulaştı.

İRONİK TARİH

Bu patlama sürecinde, sadece bir rahibin liderliğindeki bir avuç köylü tarafından volkan tarihi açısından da önemli bir adım atıldı. Etna üzerindeki Malpasso Köyü yakınında bulunan San Nicola Kilisesi rahibi Don Diego Pappalardo, lavlarının kilisesini yerle bir etmesini önlemek için köy kalkını örgütlledi. Üzerlerinde ıslak sığır derileri kuşanan köylüler, kazma küreklerle kilisenin etrafında kanallar açıp, tarihte ilk kez lavların yönünü değiştirme girişiminde bulunmuş oldu. İşin garibi bir ölçüde başarılı da oldu. Lav akıntısının kilisenin üst tarafından ikiye bölünüp kanallar yoluyla kilisenin etrafından geçmesini sağladılar. Ancak lavların yönünün değişmesi, çevredeki diğer köyleri tehdit altına alınca, sözkonusu köylerde yaşayanların engellemesiyle karşı karşıya kaldı. Yine de bu girişim, lavların yönünün müdehale edilebilir olduğunu gösterdi. Etna'dan 1991 yılında püsküren lavların yönü askeriyenin bombalı operasyonuyla değiştirilip, Zafferana Etnea kenti mutlak bir felaketten kurtarıldı.

MAĞARALARLA ETNA'NIN KALBİNE

Etna üzerinde lav ifrazatlarının oluşturduğu sayısız mağara mevcut. Yol üzerinde bulunan Cassone Mağarası en çok ziyaret edilenler arasında. Dışarda 30 dereceği bulan sıcaklıktan sonra bir anda kendinizi 15 derecelik bir serinlikte bulduğunuz mağara, 250 metre uzunluğunda. Mağaranın sonu aslında lavların akış yönünün başlangıcını oluşturuyor. Mağarada ilerledikçe Etna'nın kalbine doğru ilerlediğinizi hissediyorsunuz. Lavların havayla temas halindeki bölümü çabuk soğuyup cam gibi bir yapı oluşturuyor ve bu aynı zamanda iç kısımda akan lavların ısısını uzun süre koruyarak daha uzak noktalara ulaşmasını sağlıyor. Geçmişte uzun süre kanun kaçaklarına barınak olmuş mağaralar, günümüzde sadece turistik ziyaret amaçlı kullanılıyor.Tüm Etna seyahati sırasında ise aklınızda 'ya şimdi patlama olursa' tedirginliğini hissetmemek mümkün değil. Yine de Etna, her koşulda ziyaretçi akınına uğruyor.