Ihlamur Vadisi'nde hem doğa hem insan kazanıyor

Proje kapsamında uygun hasat konusunda köylülere verilen teknik desteğin yanı sıraDüzce'nin Yığılca ilçesine bağlı Gökçeağaç köyünde oluşturulan ıhlamur bahçesi ve İğneler köyünde kurulan ıhlamur kurutma tesisi ile hem doğa hem insan kazanacak.

Kış mevsiminin vazgeçilmez içeceklerinden biri olan ıhlamur çayı, özellikle sağlık alanındaki faydaları ile bilinen, ancak kış geçince genellikle unutulan bir değer. Oysa doğal bitki örtümüzün bir parçası olan ıhlamur sadece sağlık açısından değil, biyolojik çeşililik ve ekosistem hizmetleri açısından da değerli bir ağaç.

WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), Doğadan'ın işbirliği ve Coca-Cola Vakfı'nın katkılarıyla ıhlamur ağaçlarının ve ormanlarının bir "odun dışı orman ürünü" olarak kırsal kalkınmadaki potansiyeline dikkat çekmek amacıyla, Düzce'nin Yığılca İlçesinde yaklaşık bir yıldır "Doğa ve İnsan için Ihlamur Vadisi Projesi" adlı bir proje yürütüyor.

Yığılca Kaymakamlığı, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Yığılca Orman İşletme Müdürlüğü, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Ziraat Odası, Balköy Kooperatifi ve köy muhtarlıkları gibi yerel ortaklarla işbirliği içinde yürütülen proje kapsamında Gökçeağaç köyünde düzenlenen etkinlikle, bir ıhlamur bahçesi kuruldu. İğneler köyünde ise bir ıhlamur ayıklama, depolama, kurutma tesisi oluşturuldu. Proje kapsamında köylülere ağaçlara zarar vermeden çiçek hasadı yapabilmeleri için teleskopik budama aletleri dağıtıldı ve eğitimler verildi. Yöredeki ıhlamur varlığının arttırılması amacıyla, 45 köy ve mahallede 5 binden fazla ıhlamur fidanı dağıtıldı.

WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli etkinlikle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı :

"Ihlamur ağacı sadece çiçeklerinden çay yapılan bir bitki değildir. Kuşlardan, küçük memeli hayvanlara kadar birçok canlı için doğal yaşam ortamıdır. Özellikle bu bölgeye özgü 'Yığılca arısının' doğal polen ve nektar sağlayıcısıdır. WWF-Türkiye olarak bu projeyi, ıhlamurun özelikle ormanlarımızda ve zirai alanlarda biyolojik çeşitlilik ile toprağı ve suyu korunmasında önemli role sahip bir tür olduğunu göstermek ve ona hak ettiği değerin verilmesini sağlamak için yürütüyoruz. Ihlamur çiçeği gibi odun dışı orman ürünleri kırsal kalkınmada en az sanayi odunu kadar önemli. Bu nedenle, yöre insanının atalarından kalan bu ormanlara sahip çıkmalarını teşvik ediyoruz. Ağaçlara zarar vermeden faydalanabilecekleriuygun hasat yöntemleri ve topladıkları çiçekleri daha iyi değerlendirebilmek için ihtiyaç duydukları uygun kurutma tesisi konusunda kendilerine yardımcı olmaya çalışıyoruz. Bu işbirliğinden hem doğanın hem insanın kazançlı çıkacağını umuyoruz."

Doğadan Genel Müdürü Sumru Atalay ise görüşlerini şu şekilde dile getirdi: "Doğadan olarak; uzmanlık, iyilik ve doğallık değerlerimizden hareketle ilk olarak ülkemizin zengin florasında yer alan ve en çok tercih edilen bitki çaylarının başında gelen Ihlamurla ilgili kazanımlara odaklandık.2019 itibariyle WWF ile birlikte Coca-Cola Vakfı'nın katkılarıyla "Doğa ve İnsan için Ihlamur Vadisi Projesi"ni hayata geçirdik. Bu projeyle kadınların ve gençlerin katılımıyla sürdürülebilir ıhlamur üretimine destek olmayı ve ülkemizin toplam ıhlamur verimliliğine katkıda bulunmayı hedefliyoruz. Böylece Düzce'nin Yığılca bölgesindeki çiftçiler için sürekli bir gelir yaratırken ıhlamur ithalatına olan ihtiyacı önemli ölçüde azaltabileceğiz. Doğa dostu yaklaşımımızla, sürdürülebilir ıhlamur toplama, bakım ve büyütme yöntemlerinin benimsenmesini sağlamak, ormanlardaki ıhlamurların önemine dikkat çekmek, doğanın gücünün kırsal kalkınmadaki yeri ve önemini vurgulamak için çabalıyoruz. Bir sonraki adım olarak, bölgedeki ekoturizm potansiyelini ortaya çıkartarak projenin doğal çevreye ve bölge halkına faydasını artırmayı amaçlıyoruz."

Etkinliğe katılanlar, projenin sağladığı imkanlardan duydukları memnuniyeti dile getirerek, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum örgütlerinin el ele vererek hayata geçirdikleri bu tür projelerin, geçiminin bir bölümünü ıhlamur çiçeğinden sağlayan köylüler için çok anlamlı olduğunu dile getirdiler.

Ihlamur bazı bölgelerde kırsal kalkınma için önemli bir kaynak olabilir!

WWF-Türkiye'nin yaptığı araştırmalara göre, ıhlamur çiçeğinin hasadında, dalların kırılması gibi yanlış müdahaleler ağaçlara zarar veriyor, hastalanmasına neden oluyor. Teleskopik makas gibi aletler ve uygun hasat yöntemleri bu riski azalttığı gibi çiçeklerin toplanmasını kolaylaştırıyor. Toplanan çiçeklerin uygun koşullarda kurutulması gerekiyor. Ihlamur ihtiyacının önemli bir kısmının yurt dışından karşılandığı ülkemizde, ıhlamur çiçeği üretim potansiyelinin daha iyi değerlendirilebileceği öngörülüyor.

Proje kapsamında yürütülen çalışmalarda yöre kadınları ıhlamur çiçeğinin toplanması, kurutulması ve işlemesinde çalışarak aile bütçesine önemli katkılarda bulunuyor. Ihlamurun toplanması, işlenmesi gibi konularda yerel kapasitenin geliştirilmesinin, yöredeki tarım ürünleri üreticilerinin mensubu olduğu Balköy Kooperatifi'nin çalışmalarına olumlu yansıması bekleniyor.

Kamu kurum ve kuruluşları, yerel sivil toplum kuruluşları, yöre halkı ve özel sektör iş birliğiyle gerçekleştirilen proje kış aylarında düzenlenecek çeşitli eğitim çalışmaları ve pratik uygulamalarla devam edecek.