İran ile Nükleer Müzakerelerde Anlaşma Sağlanması

WASHINGTON (AA) – ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, P5+1 ülkeleri ile sağlanan anlaşmanın İran'ın nükleer silah elde edebileceği tüm yolları tıkayacağını belirterek, "Müzakerelerin başından beri kapsamlı, teyit edilebilir, efektif ve kalıcı bir anlaşmadan başka bir şeyi kabul etmeyeceğimizi açıkça ifade ettik" dedi.

Kerry, İran ile varılan nükleer anlaşma konusunda Philadelphia'da bulunan Ulusal Anayasa Merkezi'nde konuştu.

ABD Kongresi'nin önümüzdeki haftalarda İran ile varılan nükleer anlaşmayı oylayacağını belirten Kerry, oylamanın sonucunun yakın tarihteki hiçbir dış politika kararı kadar önemli olmayacağını vurguladı.

Kerry, ABD Başkanı Barack Obama yönetiminin, uluslararası toplumla İran'ın nükleer silah elde etmesini önlemek için bir çerçeve belirlediğini, bu doğrultuda iki yıla yakın süre müzakereler yapıldığını ve sonucunda da sağlanan mutabakatla İran'ın nükleer silah edinme amacının önüne geçilmiş olacağını anlattı.

İran'a yönelik uzun yıllardır yürürlükte olan yaptırımların ise Tahran yönetiminin nükleer programının gelişmesini önleyemediğine dikkati çeken Kerry, "Tek başına yaptırımlar, yakından uzaktan, bu işi başaramıyordu. Yaptırımlar İran'ın nükleer silah kapasitesine ulaşmaya yönelik amansız ilerlemesini yavaşlatmakta başarısız oluyordu. Dolayısıyla başından beri kapsamlı, teyit edilebilir, efektif ve kalıcı bir anlaşmadan başka bir şeyi kabul etmeyeceğimizi açıkça ifade ettik" diye konuştu.

İki yıl önce müzakerelere başladıklarında, o dönemde İran'ın nükleer bomba üretecek seviyeye ulaşmak üzere olduğunu anımsatan Kerry, ancak sağlanan anlaşmayla bugün İran'ın nükleer silah elde edebileceği tüm yolların önünün kesilmiş olacağını dile getirdi. Kerry, "İranlılar, bu anlaşma olmadan bomba için birkaç potansiyel yola sahip olabilirlerdi. Ancak bu anlaşmayla, onlar böyle bir yola sahip olamayacaklar" ifadesini kullandı.

"Tahmin edilemeyecek boyutlarda bedel öderiz"

Anlaşmanın yürürlüğe girmesinde önemli rol oynayacak olan Kongre'nin anlaşmayı "öldürmesi" halinde uluslararası yaptırımların etkisiz kalacağı ve dağılacağı uyarısında bulunan Kerry, aynı zamanda ABD'nin uluslararası arenadaki liderliğinin de zarar göreceğine işaret etti. Kerry,  sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ulusumuzun güvenirliliğine ve liderliğine, sadece bu konuda değil, aynı zamanda ekonomik, siyasi, askeri ve hatta ahlaki konuları da kapsayacak şekilde daha hızlı veya kendi kendine zarar verecek bir darbeyi düşünmek zor. Bu anlaşmayı tek yanlı yürürlükten kaldırmakla tahmin edilemeyecek boyutlarda bedel öderiz."

İsrail yönetiminin nükleer anlaşmaya tepkisine de değinen Kerry, ABD'nin, müttefikleri olan İsrail ve Arap ülkelerine kendileri korumaları için gerekli "siyasi ve askeri desteği" sunacağını kaydetti. Kerry, ülkesinin İsrail'in güvenliğini sağlamak için çabaladığını belirterek, "Bu nükleer anlaşma ile İsrail halkı ve bölgedeki insanlar daha güvenli olacak" değerlendirmesinde bulundu.

Öte yandan John Kerry, bugün Senato ve Temsilciler Meclisi üyelerine nükleer anlaşmaya ilişkin mektup gönderdi.