İran ile Varılan Nükleer Anlaşmasının Ardından

ABD Enerji Bakanı Ernest Moniz, İran'ın Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'yla (IAEA) imzaladığı protokolde yer alan tüm erişim haklarını, 15 Ekim 2015'den itibaren sağlamakla yükümlü olduğunu bildirdi.

Beyaz Saray'da yapılan günlük basın brifingine katılan Moniz, basın mensuplarının İran'la sağlanan nükleer anlaşmaya ilişkin sorularını yanıtladı.

Moniz, İran'ın P5+1 ülkelerine beyan etmediği gizli bir nükleer tesis geliştirip geliştiremeyeceğinin sorulması üzerine, istihbarat birimlerinin İran'ın mevcut tesisleri konusunda kendilerinden emin olduklarını belirterek, "Anlaşma en nihayetinde incelemelere dayanıyor. Geçen hafta, ABD Ulusal İstihbarat Direktörü James Clapper'ın söylediği gibi, bazı şeylerden hiç bir zaman yüzde 100 emin olamayız. Fakat bu anlaşma, yıllar boyunca sürecek tedbirler ve İran'da bulunacak kayda değer uluslararası mevcudiyetle, programın iç yüzünü anlamak için muazzam derecede geliştirilmiş bir kavrama imkanı ve kesinlik getiriyor" dedi.

IAEA'nın, İran'ın tesislerine günlük erişim ve çeşitli gözetleme olanaklarına sahip olacağını belirten Moniz, ayrıca bölgedeki uranyum tedarik zincirine tamamıyla şeffaflık kazandırılacağını ve bunun İran'ı gizli bir nükleer program geliştirmekten alıkoyacağını dile getirdi.

Moniz, bununla birlikte İran ve IAEA arasında imzalanan, ancak detayları kamuoyuyla paylaşılmayan protokolün "gizli anlaşma" olarak nitelendirilmemesi gerektiğini belirterek, "İran, IAEA'ya imzaladıkları protokolde yer alan tüm erişim haklarını 15 Ekim 2015'den itibaren sağlamakla yükümlü. Bu kamuoyuna açık" ifadelerini kullandı.

"İran, Hizbullah'ı yine finanse edebilir

Enerji Bakanı Moniz, bir başka gazetecinin İran'ın yaptırımların kalkmasıyla elde edeceği geliri, Hizbullah ve Hamas'ı finanse etmek için kullanması halinde ne yapılacağı sorusu üzerine, "İran'ın yaptırımların kalmasıyla yaklaşık 55 milyar dolar kaynağa ulaşacağını ve bunun bir kısmının sözü geçen gruplara aktarmasının mümkün olduğu" yanıtını verdi.

İran'ın nükleer silah üretemeyeceğinden emin olunmasının, terör finansmanı gibi diğer güvenlik sorunlarına yönelik girişimlerin ikiye katlamasını sağlayacağını ileri süren Moniz, sözlerini "İran'ın istikrarsızlık yarattığı ya da terörü desteklediği durumlarla direkt ve gayretle mücadele edeceğiz" diyerek tamamladı.