İş Dünyası Etik Olmada Bir Adım Önde

Dünya Etik Günü dolayısıyla etik bilincinin artması gerektiğini belirten Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Mehmet Türkeri, dünyaca ünlü şirketlerin etik ilkeleri olduğunu ve Türkiye'de her alanda etik değerlerle ilgili farkındalık oluşması gerektiğini kaydetti.

Türkeri, 25 Mayıs Dünya Etik Gününde bireylerin etik olmasıyla toplumların ilerleme kaydedeceğine değindi. DEÜ Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Mehmet Türkeri, gerek iş hayatındaki insanlar gerek vatandaşların her alanda etik ilkeler konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğini söyledi. Her kademede ve kesimde etik kurallar içerisinde yetişmiş kişilerin varlığının toplum kalitesini de yükselteceğine işaret eden Türkeri, batı dünyasında bu anlamda ciddi çalışmalar yapıldığını dile getirdi.

"İŞ DÜNYASI ÖNDE, DÜNYADAKİ ŞİRKETLERİN ETİK İLKELERİ VAR"

Politikacılardan tüccara kadar her alanda etik değerlerin büyük önem taşıdığını belirten Türkeri, "Uluslararası düzeyde iş dünyası bir adım önde. Bazı meşhur şirketlerin reklamlarını hatırlarsanız 'İnsanların güvenini kaybetmektense para kaybetmeyi tercih ederim' diye etik ilkeleri vardır. Kendilerini buna göre düzenlemeye başlamıştır. İş dünyasında bu anlamda sevindirici çalışmalar var" dedi.

Bir kişinin etik olma kriterleri olduğunu belirten Türkeri, isteyerek yapmak, iyi niyet, bilinçli olmak, erdemleri dikkate almak, tutarlı olmak, bir şeyi yapmadan önce onun iyi mi kötü mü olduğunu düşünmenin taşınması gerektiğini ifade etti.

"TEK AYAK ÜSTÜNDE KIRK YALAN SÖYLER HALE GELDİK"

Etik olmak için en önemli kriterin dürüstlük olduğunu vurgulayan Türkeri, "Neredeyse tek ayak üzerinde kırk yalan söyler hale geldik. Eğer söylediğimiz yalanları haklı görüyorsak, o zaman dürüstlük dediğimiz değer artık rafa kalkmış demektir. Etik bunun değer olması gerektiğini ve iş hayatı, eğitim hayatı, evlilik hayatının hepsinde olması gerektiğini söyler. Dikkat ederseniz biz daha çok yalanı kılıflandırarak haklıymış gibi gösteririz. Temel değerler, etik bu şekilde gitmiş olur" dedi.

"TEMİZLİK GÖREVLİSİ Mİ GENEL MÜDÜR MÜ DEĞERLİ"

İnsanların etikliği makam ve mevki ile bir tuttuğunu kaydeden Prof. Dr. Mehmet Türkeri, "Sıradan bir insana 'temizlik görevlisi mi değerlidir yoksa bir genel müdür mü' diye sorsak, tereddütsüz 'genel müdür' diyebilir. O zaman değeri makamla eşitlemiş oluyor ya da parayla eşitlemiş oluyor. Niçin çocuğunuz iyi bir okul okusun? İyi bir hayat diyorsun, bununla da maddi refahı kastediyorsun. Erdemli, iyi insan olsun demiyorsun. Onlar aklımıza bile gelmiyor" diye konuştu.

"SİYASETTE ZATEN YALAN SÖYLENİR DERSEK.."

Etiği ciddiye alan insanın maddiyattan ziyade erdemli olmak için yaşayan, insani değerleri ciddiye alan ve bu tutumu da her türlü deneyim alanına (siyaset, eğitim, ticaret, bilim gibi) yansıtan insan olduğunu belirten Türkeri, "Dürüstlüğü ciddiye alıyorsam ben tüccarsam da siyasetçiysem de bilim adamıysam da dürüst olmalıyım. Her tür meslek erbabı açısından geçerlidir. Mesela avukatın dürüst davrandığını, doktorların etik değerlere göre davranış ortaya koyduğunu düşünelim. Mesela' siyasette zaten yalan söylenilir, ticarette menfaatine göre iş çevrilir' dersek o zaman toplumların yok oluşu dediğimiz, insan olma açısından temel problemlerin, buhranların olduğu, yıkılışın kaçınılmaz olduğu bir aşamaya gelmiş oluruz" ifadelerini kullandı.

Pazarcıdan siyasetçiye kadar dürüstlük değerine önem verilmesi gerektiğini kaydeden Türkeri, şunları söyledi: "Pazarcı bazen iyileri öne kötüleri arkaya koyabiliyor ve bu konuda kurnazlık yaptığını zannediyor. Orada dürüstlük değeri gidiyor ve bu gidiyorsa etik de gidiyor demektir. İnsanları kandırmamamız gerekiyor. Bu sadece bir alanla ilgili değil pazarcıdan siyasetçiye, doktorundan mühendisine kadar hepimizi ilgilendiren nokta. Bu değerleri ilkeler yoluyla dikkate alarak hayatımızı sürdürürsek, mesleki ilişkilerimizi sürdürürsek o zaman etiği dikkate almış oluruz. Etikten beklenen değerler ortaya çıkmış olur."

"BENİM ÇIKARIM NE OLACAK YERİNE, İYİ Mİ KÖTÜ MÜ"

İnsanların bir şey yapmadan önce 'benim ne çıkarım olacak' diye düşünebildiğini ve bu durumda etik olmanın ortadan kalktığını kaydeden Türkeri, bundan önce 'iyi mi kötü mü' diye düşünmek gerektiğini ifade etti.

"ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE BİRBİRLERİNİN ARDINDAN İŞ ÇEVRİLİYOR"

Etik bireylerin etik toplumlar oluşturacağını belirten Türkeri, bugün uluslararası düzeyde yaşanan bazı sorunların etik olmamaktan kaynaklandığına dikkat çekti. Prof. Dr. Mehmet Türkeri, "Uluslararası ilişkilerde herkes birbirinin ardından iş çeviriyor ama temel sıkıntı insanların ve toplumların çıkara göre davranıyor olmasıdır. Çıkara göre mi davranacağız etiği ciddiye alıyorsak, etik şartlara göre mi? Yani yaptığımız şey iyi mi kötü mü, adalete uygun mu değil mi, hak mı değil mi, erdemli mi değil mi diye soracakken, bizim ülkenin çıkarına mı değil mi diye sorarsak sizce burada etikten söz edebilir miyiz?" - İZMİR