MHP'deki Olağanüstü Kurultay Süreci

MHP'li muhaliflerin olağanüstü kongre talebiyle açtığı ve Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından kabul edilen davanın gerekçeli kararında, MHP'nin 1232 delegesinden 531'inin olağanüstü kongre talebinde bulunduğu, bu kişilerin talepte bulunmuş olmasına rağmen, MHP Genel Merkezince olağanüstü büyük kongre çağrısı yapılmadığının anlaşıldığı belirtildi.

Anayasa Mahkemesi'nin siyasi partiler konusundaki yetkilerinin, Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkındaki Kanun ile düzenlendiği hatırlatılan kararda, ilgili kanunların emredici hükümlerine uymayan bir parti hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca Anayasa Mahkemesi'ne başvuru yapılabileceği, mahkemenin de aykırılık bulması halinde parti hakkında ihtar verebileceği kaydedildi. Bu düzenlemelerin adli yargıya başvuruyu engelleyen bir hüküm olmadığı vurgulanan kararda şu tespitler yapıldı:

"Adli yargıya başvurunun amacının parti içi demokrasi kurallarının gerçekleştirilmesi olduğu sonucuna varılmıştır. Adli yargıya, Medeni Kanun'un 75. maddesi gereğince üye görevlendirilmesi ve Siyasi Partiler Kanunu'nun 104. maddesi gereğince Anayasa Mahkemesi'ne başvuru hakkı birbirine paralel nitelikte düzenlemeler olup, sonuç ve yaptırımları farklı olan; Anayasa Mahkemesi tarafından ihtar başvurusu yapılmasının hukuk mahkemelerinin yargısal yetkisini engellemediği sonucuna varılmıştır. Sonuç olarak mahkememizin görevli olduğu kanaat getirilerek, davalı tarafın, yargı yolu farklılığı nedeniyle açılan davanın usulden reddine yönelik talebin reddine karar verilmiştir."

Gerekçeli kararda, MHP Tüzüğünün 63/3. maddesinde büyük kongre üyelerinin 1/5'inin başvurusu üzerine olağanüstü büyük kongrenin toplantıya çağrılabileceği hükmünün yer aldığı ifade edilerek bu hükmün bu hususta partiye takdir yetkisi vermediği sonucuna varıldığı anlatıldı.

"Kanunların hiyerarşik üstünlüğü kuralı"

Siyasi Partiler Kanunu'nun 90. maddesinde siyasi partilerin tüzük, faaliyet ve programlarının anayasa ve bu kanun hükümlerine, Medeni Kanun'un 58. maddesinde de tüzüğün kanuna aykırı olamayacağı açıkça belirtildiği vurgulanan kararda şunlar kaydedildi:

"Siyasi Partiler Kanunu*'nun 14/6. maddesinde olağanüstü toplantıların büyük kongre üyelerinin 1/5'inin başvurusu üzerine toplanacağı hükmü düzenlenmiş olup, MHP'nin iç tüzüğünün 63/3. maddesinde ise 'olağanüstü toplantılarda genel başkan ve merkez yönetim kurulunca gerek görülen hallerde veya büyük kongre delegelerinin 1/5'inin onaylı yazılı talepleri ile çağrılabilir' hükmü bulunduğu anlaşılmakla, Siyasi Partiler Kanunu ile Milliyetçi Hareket Partisi Tüzüğünün aynı konuda farklı düzenlemeler içerdiği görülmektedir.

Anayasanın, Siyasi Partiler Kanunu, Medeni Kanun'un ilgili maddeleri gereğince, kanunların hiyerarşik üstünlüğü kuralı doğrultusunda; uyuşmazlığın Siyasi Partiler Kanunu'ndaki hükümlere göre çözülmesi gerektiği, Anayasa, Siyasi Partiler Kanunu ve bu kanunun atıf yaptığı Medeni Kanun ve Dernekler Kanunu'nda olağanüstü toplantıda üst yönetimin onay ve izninin bulunmasının gerektiğine dair bir hüküm bulunmamakla tüzük hükmünün yönetime takdir hakkı vermediği kanaatine varılmıştır."

Siyasi partilerin organsız kalması durumunda kayyum tayininin Medeni Kanun'un 426 ve 427. maddelerinde düzenlendiği hatırlatılan kararda, organsız kalan siyasi partiye kayyum atanması ile yönetime yeterli başvuru yapılmış olmasına rağmen, yönetimin olağanüstü kongre çağrısını yerine getirmemesi durumunda Medeni Kanun'un 75. madde hükmüne başvurma yolunun tamamen farklı durumları içerdiği aktarıldı.

MHP tüzüğünün, yönetime takdir hakkı tanımadığının altı çizilen kararda, "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığından gönderilen büyük kongre delege listesi ile ilgili noterlikten gönderilen çağrı listesinde ismi bulunan kişilerin isimleri karşılaştırılmış, yapılan incelemede, 6 kişinin delege listesinde isminin bulunmadığı, 2 kişinin hem delege listesinde hem parti listesinde isminin olmadığı, 3 kişinin isminin mükerrer yazıldığı, 1 kişinin iki partiye birden üye olması nedeniyle, 12 kişinin başvurusu kabul edilmemiş, 531 kişi tarafından toplantı çağrısının yapıldığı kabul edilmiştir." tespiti yapıldı.

Kararda, MHP'nin 1232 delegesinden 245'inin başvurusu yeterliyken olağanüstü kongre talebinde bulunanların sayısının 531 kişi olduğuna işaret edilerek, ancak parti genel merkezince olağanüstü büyük kongre çağrısının yapılmadığının mahkemeye iletildiği kaydedildi.

Gerekçeli kararda "Buna rağmen davacı vekillerince dosyaya sunulan medyaya verilen demeçlere ilişkin haber çıktılarından, genel başkan ve yöneticiler tarafından olağanüstü kongre çağrısı doğrultusunda işlem yapılmayacağı, bu hususta mahkemeye başvurmaları gerektiği yönündeki beyanlar birlikte değerlendirildiğinde davalı tarafça olağanüstü kongre çağrısının yanıtsız bırakıldığı anlaşılmakla mahkememizce açılan davanın kabulüne karar verilmiştir." denildi.

(Bitti)