Mısır İstihbarat Teşkilatı'ndaki Görev Değişikliğinin Sebepleri

HÜSEYİN MAHMUD KABBANİ - Mısırlı siyaset uzmanları, Halid Fevzi'nin sürpriz bir şekilde İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı görevinden alınmasının en önemli nedenleri arasında bir istihbarat subayına ait ses kayıtlarının basına sızmasını ve Filistin uzlaşısına dair sonuç alınamamasını gösteriyor.

Mısır Cumhurbaşkanlığı basın bürosundan perşembe günü yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin, Özel Kalem Müdürü Abbas Kamil'i İstihbarat Teşkilatı Başkanlığına vekaleten atadığı bildirildi.

Açıklamada, Aralık 2014'te Mısır istihbaratının başına Sisi tarafından getirilen Fevzi'nin görevden alınma nedenine dair bilgi verilmedi.

Mısır'da bu görev değişikliğin işaretleri pek görülmese de kararı değerlendiren uzmanlar son dönemdeki bazı gelişmelere dikkati çekiyor.

Muhtemel 3 neden

Siyaset sosyolojisi uzmanı Said Sadık, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kesin nedenleri bilinmemekle birlikte bu grev değişikliğine yol açan 3 muhtemel sebep olabileceğini söyledi.

Sadık, ilk olarak bir istihbarat subayının gazetecilere Kudüs konusu ve 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin talimatlarını içeren ses kayıtlarının basına sızmasını hatırlattı. Sadık, Mısır yönetimi ses kayıtlarını yalanlasa da bu olayın Fevzi'nin görevden alınmasında etkisi olabileceğini belirtti.

İkinci muhtemel sebep olarak Filistin uzlaşısında yaşanan sıkıntılara dikkati çeken Sadık, "Ancak bu konuda İstihbarat Başkanı mı eleştirilmeli, yoksa diğer taraf mı? Kaldı ki daha önceleri de aynı konuda birçok sıkıntılar tekrar tekrar yaşandı." ifadelerini kullandı.

Sadık, Sisi'nin "ölüm kalım meselesi" olarak değerlendirdiği Etiyopya'daki Hedase Barajı'na ilişkin çalışmaların istenen sonucu vermemesini de üçüncü muhtemel neden gördüğünü kaydetti.

Mart ayında yapılması planlanan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden dolayı görev değişikliği ihtimalini reddeden Sadık, "Fevzi'nin bizzat kendisinin sağlık sorunları nedeniyle istifa ettiğini duyurması daha evlaydı." dedi.

Arap Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkan Yardımcısı Muhtar Gubaşi de Fevzi'nin görevden alınmasında iki nedenin öne çıktığını söyledi.

Gubaşi, bu sebeplerin Filistin uzlaşısında istenen sonucun alınmaması ve istihbarat subayına ait ses kayıtlarının sızması olduğunu dile getirdi.

Fevzi yaklaşık 4 yıl görevde kaldı

Halid Fevzi 1954'te kurulan Mısır İstihbarat Teşkilatı'nın 20'nci başkanıydı. Ülkede 25 Ocak Devrimi sonrasında teşkilatın başına getirilen üç isim (Murad Muvafi, Muhammed Refet Şahate, Muhammed Ferid Tuhami) bir yıldan fazla görevde kalmayı başaramamıştı.

Teşkilatın başında yaklaşık 4 yıl kalmayı başaran Fevzi'nin yerine getirilen Cumhurbaşkanı Sisi'nin Özel Kalem Müdürü Kamil, başkanlığa geçici olarak atanan ikinci kişi olarak tarihe geçti.

Mısır İstihbarat Teşkilat başkanlığı ve yardımcılıklarına dair atamalar ve görevden alma ancak Cumhurbaşkanı'nın onayıyla gerçekleşiyor.

Önemli 4 görev

Mısır basını ve bazı raporlara göre Fevzi'nin başkanlığı döneminde İstihbarat Teşkilatı, biri içeride, diğerleri dış ilişkilerde 4 önemli konuda başarılı sonuçlar aldı. Binlerce dar gelirli aileye erzak dağıtımındaki çalışmaları, teşkilatın içerideki kayda değer başarısı olarak gösterildi.

Mısır'ın Filistin'deki Fetih ve Hamas hareketleri arasındaki uzlaşı görüşmelerine ev sahipliği yapması ve uzlaşı anlaşmasında imzaların atılması teşkilatın dış ilişkilerdeki başarı hanesine yazıldı. Ancak anlaşma tam olarak hayata geçirilemedi.

Mısır İstihbaratı, Filistin uzlaşı görüşmelerinin dışında Hamas ile ikili konularda da görüşmeler yaptı. Bu temaslar sonucunda Hamas, Gazze ile Mısır sınırında 100 metre genişliğinde bir tampon bölge oluşturmayı kabul etti ve bu yönde çalışmalara başladı.

Mısır İstihbarat Teşkilatı'nın dış ilişkilerdeki üçüncü başarısı olarak, Suriye'deki "Ceyşul İslam", "Ceyş Ebabil" ve "Eknaf Beytulmakdis" adlı üç grubun Mısır'ın ev sahipliği ve Rusya'nın garantörlüğünde Şam'ın güneyindeki bölgede ateşkes sağlamaya yönelik 12 Ekim 2017'de anlaşmaya varması gösterildi.