Sanal Dünyanın Gerçek Tehditleri - "Cep Telefonları 'Bakıcı Anne' Gibi Kullanılıyor"

ABDULLAH YILDIZ - Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı ve Çocuk Gelişimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Neriman Aral, 0-3 yaşlarında çocuğu olan bazı ebeveynlerin cep telefonlarını "bakıcı anne" gibi kullandığını belirterek, aileleri çocuklarda teknoloji bağımlılığına karşı uyardı.

Kırşehir'de verdiği "Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı" konferansı sonrasında AA muhabirine açıklamalarda bulunan Aral, teknolojik bağımlılığın çocukların dışında yetişkinlerde de çok ciddi boyutta olduğunu ifade etti.

Aral, Türkiye İstatistik Kurumunun 16-74 yaşlarındaki kişiler arasında yaptığı bir araştırmada, bilgisayar ve internet kullanımının 2018'de, bir önceki yıla göre yüzde 10 artış gösterdiğinin belirlendiğini, erkeklerin kadınlara göre daha bağımlı olduğunun anlaşıldığını söyledi.

Çocuklara rol model olan ebeveynlerin, teknoloji bağımlılığıyla kötü örnek olduğunu dile getiren Aral, çocuklardaki bağımlılığın güç geçtikçe arttığına dikkati çekti.

Aral, 2017 yılında yaptıkları bir araştırmada, çocukların 6 yaşından önce hem bilgisayar hem cep telefonu kullandıklarını, yoğun bir şekilde televizyon izlediklerini ortaya koyduklarını aktararak, şöyle devam etti:

"Elde ettiğimiz verileri değerlendirdiğimizde çocukların büyük bir çoğunluğu hem bilgisayar hem de internet kullanıyor. Bunun sonucunda da bilinçsiz kullanım, çocukları bağımlılığa doğru bir sürece götürüyor. Özellikle 0-3 yaş grubunda çocukların bilgisayar, cep telefonu ve televizyonla tanıştırılmaması gerektiğine inanıyoruz. Bununla ilgili yapılmış çalışmalar var. Özellikle Amerika Pediatri Derneğinin verileri var. Onlar, elde ettikleri veriler ışığında 18 aylıktan önce çocukların teknolojik araçlarla tanıştırılmaması gerektiğini vurguluyor. Ben de 3 yaşından önce çocukların hiçbir şekilde teknolojik araçlarla tanıştırılmaması ya da çalıştırılmaması gerektiğini düşünüyorum."

"Gelişimi olumsuz etkiliyor"

Bilgisayar, cep telefonu gibi cihazların "bakıcı anne" gibi değerlendirilmeye başlandığına dikkati çeken Aral, şunları kaydetti:

"Özellikle 0-3 yaşlarında, ebeveynler teknolojiyi bir bakıcı anne gibi kullanıyorlar. Yemek yedirmek, herhangi bir ortamda arkadaşlarıyla rahat sohbet edebilmek ve kendilerine engel olmaması için çocukların ellerine cep telefonlarını veriyorlar. Sanki o telefon bir bakıcıymış gibi çocuğun kendi içine kapanmasına bağımsız olarak orada sessiz şekilde oturmasına sebep oluyor. Annelerin gözünde teknolojik araçların 'bakıcı anne' gibi görevleri var. 0-3 ya da 0-6 yaşında çocuklar çok fazla teknoloji ile karşı karşıya kalırsa ilerleyen yıllarda dil gelişimini, sosyal gelişimini ve bilinçsel gelişimini etkileyebiliyor."

Teknolojinin bilinçli kullanılması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Aral, "Yaşlara göre kullanım süreleri var. 3-6 yaşta bir çocuk teknolojik araç kullanıyorsa günlük 20-30 dakika sınırını koymak lazım. Yaş ilerledikçe bunun süresi biraz artabilir. Çocuklar 3 yaşından önce teknolojik alet kullanmasın. Kullanırken de uygun olan teknolojik araçları kullanmalılar. Uygun programları izlemeliler." diye konuştu.