TÜRKİYE'NİN İKLİM HARİTASI PEK ÇOK SEKTÖRE IŞIK TUTACAK

İSKENDERUN Teknik Üniversitesi (İSTE) Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr Abdulla Sakallı, Türkiye'de ilk defa oluşturacakları iklim haritası verilerinin başta tarım, turizm ve enerji olmak üzere pek çok sektöre ışık tutacağını açıkladı.

İSTE Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulla Sakallı, Türkiye'nin üçüncü iklim değişikliği uygulama ve araştırma merkezini, İskenderun Teknik Üniversitesi bünyesinde temmuz ayında kurduklarını belirtti. Sakallı, merkezde alınan veriler ile Türkiye'ye özgü hava tahmin modeli geliştirdiklerine dikkat çekti.

Halihazırda yürütülen hava tahmin modelinin 2019 yılından beri kesintisiz 5 günlük hava tahmini verdiğini kaydeden Sakallı, Beş günlük hava tahmini hem alansal hem zamansal çözünürlükte Türkiye'de yapılan ilk çalışmadır. Uydudan aldığımız verileri çeşitli algoritma, hesaplamalar ve ölçüm aletlerinden aldığımız verilere, yapay zekayı da entegre ederek yaptığımız modelleme çalışmaların sonuçlarını sunmaya başladık. Türkiye'nin ilk yağış haritasını çıkardık. Hedefimiz bu tarz verileri ileri götürerek Türkiye'nin iklim haritasını ortaya çıkarmak dedi.

SEZONLAR DEĞİŞİYOR

Yabancı kaynak verileri yerine kendi verileriyle çalışmak istediklerini vurgulayan Sakallı, Türkiye'deki 30 yıllık iklim değişikliklerinin tüm sektörler üzerindeki etkilerini bilimsel verilere dayandırarak saptama yapmayı amaçlıyoruz. Yapılan son ölçümlere göre maalesef sezonlar değişiyor. Ortalama sıcaklık sürekli artıyor. Aylar içerisinde minimum ve maksimum sıcaklıklar birbirine çok yakın görülebiliyor. Mesela kış mevsiminde, ocak ayında bir bakıyorsunuz ortalamanın üzerinde sıcaklık görülürken bir sonraki hafta ortalamanın çok altında gözlemleniyor. Bu değişim en çok tarım sektörünü etkiliyor. Birçok bitki bu kadar ani değişime uyum sağlamıyor çünkü hazırlıklı değil. Seralarda da aynı durumlar söz konusu. Bu durumlar çiftçinin maliyetini artırıyor diye konuştu.

YAĞIŞ PERİYOTLARI DEĞİŞTİ

Yıllık bazda yağış miktarı değişiklik göstermezken, periyotlarının değiştiğini aktaran Sakallı şunları söyledi

Hatay bölgesinde eskiden yılın 365 gününde 180 gün yağışlı geçerken bu süreç kısa periyotlara doğru gidiyor. Yıllık toplam yağış miktarı bu kısa periyotlarda düşmeye başlıyor. Sıcaklığın artmasıyla birlikte kuraklık yaşandığında tarım başta olmak üzere hayvancılık ve enerji sektörlerini olumsuz etkileniyor. Örneğin turizm sektörü de bunun içinde. Kar turizmi yapan işletmeler bunu ciddiye almak durumundalar. Kar düşme periyodu da değişiyor. Atmosferdeki bir parametredeki değişim yer üstünde yaşayan canlılar üzerindeki birçok süreci etkileyip değiştirebiliyor. İklim değişikliğinde kendini rahat hisseden türler, hareketli hayvanlar ise kendilerine daha rahat ortamlar arayacak. Bitki de tutunamazsa yok olacak. Bunlar kısa dönemde olmayabilir ama zaman içerisinde bizim beklediğimiz etkilerden bir tanesi. Şu anda zeytin hasadı dönemi. Rekoltesi çok düşük gösteriyor. Bunun sebeplerinden bir tanesi bu yıl doğru zamanda doğru miktarda yağış alamaması. Bu olay zeytinyağının kalitesinin de düşmesine sebep oluyor. Bu bölgede yetiştirilen, üretilen defne yağı var. Bu bitki de ciddi şekilde bu durumdan etkilenecek. Geleneksel tarım ile üretilen birçok bitki burada zamanında üretilmemeye başlanacak. Zamanında üretilmediği zaman verimlilik azalacak. Belki de birkaç yıl sonra çoğu bitkinin üretimi ortadan kalkacak. Bu durumu çiftçiler göz önünde bulundurarak alternatif tarıma yönelme durumunda kalabilirler.?

Türkiye'de ilk defa oluşturacakları iklim haritası verilerinin başta tarım, turizm, inşaat, hayvancılık ve enerji olmak üzere pek çok sektöre ışık tutacağını sözlerine ekledi.