Uaek'tan, Kuzey Kore'ye "Denetim" Çağrısı

Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) Genel Direktörü Yukiya Amano, Kuzey Kore'nin nükleer programının denetlenmesinde rol oynamaya hazır olduklarını belirterek, "Kore Cumhuriyeti'ne, BM Güvenlik Konseyi anlaşmaları çerçevesindeki yükümlülüklerine uymaya, Kurum ile yaptığı denetim anlaşmalarını uygulamaya ve bütün önemli konuları çözmeye davet ediyorum" dedi.

UAEK Yönetim Kurulu, Viyana'daki Birleşmeş Milletler (BM) binasında başladı. Toplantıda, 2013 yılına ait raporlar ile İran, Suriye ve Kore'de nükleer denetimler konuları görüşülüyor.

Amano, toplantının açılışında yaptığı açıklamada, Cibuti ve Komorlar'ın kuruma üye olmak için başvuru yaptığını söyledi. Amano, 2013 Yılı Teknik İşbirliği Raporu'nun nükleer bilim ve teknolojinin barışçıl amaçlarla kullanılabileceğini gösterdiğini kaydetti. Teknik İşbirliği Programı için 2013'te 78,2 milyon avro harcandığını ifade eden Amano, son 10 yılda kurumun yüzde 83,7 oranında en yüksek uygulama oranını yakaladığını vurguladı.

Nükleer Materyallerin Fiziksel Korunması Sözleşmesi'nin Peru, Cibuti ve Kore tarafından 2005'te onaylandığını aktaran Amano, bunun cesaretlendirici olduğunu ancak bu sözleşmenin yürürlüğe girebilmesi için 23 ülkenin daha onaylamasının gerekli olduğunu ifade etti. UAEK'nun Viyana'da 12-13 Haziran'da sözleşmenin onaylanmasının teşvik etmek amacıyla seminer düzenleneceğini aktaran Amano, sözleşmeyi onaylamayan ülkelerinde bu sözleşmeyi bir an evvel onaylaması çağrısında bulundu.

Amano, Kuzey Kore'nin nükleer faaliyetlerinden dolayı endişe duyduğunu belirterek, 5 yıldır denetçilerin denetim yapamadığını hatırlattı. Kuzey Kore'nin nükleer programının denetlenmesinde rol oynamaya hazır olduklarını kaydeden Amano, "Kore Cumhuriyeti'ne, BM Güvenlik Konseyi anlaşmaları çerçevesindeki yükümlülüklerine uymaya, Kurum ile yaptığı denetim anlaşmalarını uygulamaya ve bütün önemli konuları çözmeye davet ediyorum" dedi.

İran'ın denetim anlaşmaları çerçevesinde açıkladığı nükleer materyallerin denetimlerinin sürdüğünü belirten Amano, "Bunun birlikte Uluslarası Atom enerjisi Kurumu, İran'ın açıklanmayan nükleer materyal ve faaliyetleri hakkında teminat verecek pozisyonda değildir" diye konuştu.

Kurum ile İran arasında yapılan İşbirliği Çerçevesi anlaşması kapsamında öngörülen İran'ın pratik önlemleri tamamlamasından memniyet duyduğunu ifade eden Amano, "İran'ın kurum ile angajmanının İran'ın nükleer programının daha iyi anlaşılmasına yardımcı olduğunu" ifade etti.

Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması (NPT) kapsamında Denetim Anlaşması'nın uygulanması ile ilgili olarak Suriye'nin bir önceki toplantıdan buyana hiçbir gelişmenin olmadığını vurgulayan Amano, "Suriye yönetimini, Dair Alzour sitesi ve diğer yerlerle ilgili sorunların çözülmesi için işbirliği yapmaya çağırıyorum" dedi.

Toplantının, 4 Haziran'a kadar devam etmesi bekleniyor. - Viyana