Ukrayna'nın AB Kararı

Haber Analiz/GÜVEN ÖZALP - Avrupa Birliği'nin (AB), Ukrayna ile imzalamayı planladığı ancak Kiev'in askıya alma kararı verdiği derin ve kapsamlı serbest ticaret anlaşmasının (DCFTA) imzalanmaması, "AB'den çok Ukrayna ekonomisi açısından kayıp" olarak değerlendiriliyor.

AB'nin daha önce üçüncü ülkelerle imzaladığı benzer nitelikli anlaşmalardan farklı içeriğe sahip olan, 15 başlık, 14 ek ve 3 protokolden oluşan DCFTA'nın Ukrayna ekonomisinin hemen her alanına olumlu katkı yapması öngörülüyordu.

Belge ile ilgili müzakerelere hakim AB yetkililerinin AA'ya verdiği bilgilere göre, DCFTA'nın Ukrayna'nın gayri safi milli hasılasına yıllık yüzde 0,5 oranında büyüme katkısı yapması bekleniyordu. Hesaplamalar, anlaşmanın Ukrayna halkının genel refah seviyesine katkısının ise yıllık yüzde 1,2 olacağını ortaya koyuyor. Uluslararası Ekonomi Enstitüsü'nün verileri, imzalanması halinde anlaşmanın uzun vadede Ukrayna'nın büyümesine sağlayacağı ek katkının yüzde 12 olacağını gösteriyor.

AB kanadının hesaplamalarına göre, ekonomik göstergeler açısından da belirgin bir artıştan bahsetmek mümkün. Anlaşmanın, Ukrayna'nın AB'ye yönelik ihracatında yüzde 6,3'lük, AB mallarının ithalatında yüzde 5,8'lik ve Ukrayna'daki ortalama maaşlarda yüzde 5,5'lik bir artış sağlayacağı da yetkililerin aktardığı bilgiler arasında yer alıyor.

AB, Ukrayna'nın en önemli ticaret ortağı konumunda. Ukrayna ihracatının yüzde 25,3'ünü AB'ye yapıyor. Denklemin tersi için aynı tespitte bulunmak ise mümkün değil.

Ukrayna'nın AB pazarına etkili ve kolay bir şekilde girebilmesi için ürün düzenlemelerinin ve sağlık standartlarının AB müktesebatıyla uyumlu hale gelmesi gerekiyor. Yetkililer, bu uyum seviyesinin yakalanması ve DCFTA'nın uygulamaya sokulmasının ardından Ukrayna mallarının yüzde 99'dan fazlasının AB pazarına gümrüksüz girişinin söz konusu olacağının altını çiziyor. Kamu ihaleleri alanında sağlanacak uyumla Ukrayna iş dünyasının AB'nin ihalelerine bölgesel, ulusal ve AB düzeyinde katılmasına izin verilmesine olanak sağlayacak olması da anlaşmanın bir başka olası faydası olarak gösteriliyor.

Rusya'nın eli güçlü

DCFTA'nın bürokratik süreç nedeniyle tam olarak devreye girmesinin zaman alacak olması ise Rusya'nın elini güçlendiren bir unsur olarak görülüyor. "Maaşları ödemek durumunda olan" bir ülke söz konusu olduğundan ve çarkın dönmesine yönelik en büyük katkı Rusya'dan geldiğinden Moskova, Kiev üzerinde ciddi düzeyde baskı kurabiliyor.

Ekonomisi gelecek yıl yüzde 1,4 küçüleceği hesaplanan Ukrayna'nın, Rus gaz şirketi Gazprom'a ödemesi gereken 1,3 milyar dolarlık faturası bulunduğu, gelecek yıl borçlarını döndürmek ve gaz faturalarını ödeyebilmek için 17 milyar doları aşan bir kaynak bulmak zorunda olduğu düşünüldüğünde "AB yerine Rusya'yı tercih etmesinin" ana nedenlerinden biri daha net anlaşılıyor.

AB'den sokağa destek

Anlaşmanın imzalanmasına yönelik sürecin Ukrayna tarafından askıya alınmasını protesto eden eylemcilere AB'den güçlü destek var. Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu (AFET) Başkanı Elmar Brok ve Doğu Ortaklığı'ndan sorumlu parlamenterlerden Jacek Saryusz-Wolski, yaptıkları ortak açıklamada, Ukrayna halkına kapının açık olduğu vurgusunda bulundular. Parlamenterler, Ukrayna hükümetinin aldığı kararın Ukraynalıları, "Avrupalı gelecekten" mahrum ettiğini belirttiler.

Liberal Grup'tan Belçikalı parlamenter Annemie Neyts de Ukrayna'nın kararı nedeniyle bu hafta Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta yapılacak zirvenin darbe aldığını kaydederek, "Ukrayna için en iyi geleceğin, AB'yle hem ekonomik hem de siyasi bağlarını ve işbirliğini güçlendirmek olduğuna inancım sürüyor" dedi. - Brüksel