Vakalar Azaldı Ama Verem Hala Büyük Bir Sağlık Sorunu

Türk Toraks Derneği adına, 68. Verem Savaşı ve Propaganda Haftası dolayısıyla açıklama yapan Türk Toraks Derneği Tüberküloz Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Tülin Sevim, tüberkülozu(verem), insanlığın en eski, en çok öldüren hastalıklarından biri olarak tanımladı.

Veremin tedavisinin günümüzde mümkün ve ucuz olduğunu, ancak buna rağmen hala dünyada büyük bir sağlık sorunu olduğunu söyleyen Sevim şöyle devam etti:

"Tüberküloz mikrobu (basili) hava yolu ile hasta kişiden sağlıklı kişiye bulaşır. Öksürük, hastalığın yayılmasında önemlidir. Basil bulaştıktan sonra aylar içinde hastalanma olabileceği gibi yıllar sonra da hastalanma olabilir. En çok akciğerleri tutan hastalık tüm organlarda görülebilir. Tedavisi en az 6 ay sürer ve tümüyle iyileşir. Tedavi ile kısa sürede bulaştırıcılık sona erer. Bu nedenle düzenli ilaç kullanan hasta bulaştırıcı değildir. Tedavisiz kalan ya da düzensiz tedavi alan hastaların bulaştırıcılığı sürer, hastalık ilerler ve ölümlere neden olabilir"

Dünya Sağlık Örgütü'nün 2013 yılında dünya genelinde 9 milyon yeni tüberküloz hastasının ortaya çıktığını hesapladığını ve bunlardan 1,5 milyonunun kaybedildiğini ifade eden Sevim, "Yani günümüzde hala her gün 4.100 kişi verem hastalığından ölmeye devam etmektedir"dedi.

Veremin kontrol altına alınamamasının en önemli nedenleri arasında yoksulluk, sağlık personeli sayısının yetersiz oluşu gibi önemli yapısal sorunlar nedeniyle hastalara tanı konulamaması, ilaç yokluğu, yetersiz tedaviler ve ilaç direnci olduğunu belirten Sevim, şunları söyledi:

"Uygun olmayan tedaviler, ilaçların düzensiz kullanılması gibi durumlar tüberküloz mikrobunun ilaçlara karşı direnç geliştirmesine neden olur. Tüberkülozda ilaç direnci, tedaviyi zorlaştırır; yan etkileri fazla, daha pahalı, çok sayıda ilaçla 2 yıl tedaviyi gerektirir. Bu hastalarda kullanılan tedavi rejimlerinin başarı oranı düşüktür. Umut verici bir gelişme olarak iki yeni verem ilacı bulunmuştur. Yeni tedavi rejimleri araştırılmaktadır. Ancak yine de dirençli tüberküloz sorunu önemini korumaktadır. Her yıl dünya genelinde 480.000 yeni çok ilaca dirençli tüberküloz hastası ortaya çıkmaktadır. Bu hastaların 210.000'i ölmektedir"

"TÜRKİYE'DE VEREM GÖRÜLME SIKLIĞINDA DÜŞÜŞ VAR"

Dünya Sağlık Örgütü, 2015 yılı ve sonrası için yeni bir tüberküloz kontrol stratejisi geliştirdiğini ve Dünya Sağlık Asamblesinde kabul edildiğini belirten Sevim, şu bilgileri paylaştı:

"Ülkemizde verem savaşı dispanserleri ücretsiz çalışmaktadır. Tüberküloz hastalarının hastanede ya da ayakta tetkikleri, tedavileri ve diğer tıbbi hizmetleri ücretsiz yapılmaktadır. Tüm tüberküloz hastalarına ilaçları da ücretsiz olarak verilmektedir. Türkiye'de 2013 yılında 13.409 verem hastasına tanı konulmuştur. Bu rakam, yüzbin nüfusta 17,5 olgu hızına karşılık gelmektedir. Tanı konulan ÇİD-TB sayısı ise 228'dir. 2005 yılında 20.535 tüberküloz hastasına tanı konulurken, 2013 yılında 13.409 hastaya tanı konulması gösteriyor ki, 8 yılda hasta sayısında anlamlı bir düşüş yaşanmıştır. Bu 8 yılda nüfus artışı da olduğu dikkate alınırsa, verem savaşının başarılı olduğu görülmektedir. Bu başarıda yüksek olgu bulma hızı, %90'ları geçen tedavi başarı oranları, temaslı muayenesi ve koruyucu tedavi uygulamaları ile verem savaşı dispanserlerinin rolü büyüktür. Bu başarının devamlılığının sağlanabilmesi için verem savaşı dispanserleri güçlendirilmeli, bu kurumlardaki sağlık çalışanları desteklenmeli ve aile hekimleri de hasta takibinde gerekli rolü üstlenmelidir"

"HASTALAR TOPLUMDA DIŞLANMAMALIDIR"

Tedavisine başlanan ve düzenli ilaç kullanan tüberküloz hastalarında bulaştırıcılığın hızla azaldığını ve kısa süre sonra da ortadan kalktığını ifade eden Sevim, bu hastaların artık toplum için bir risk oluşturmamakta olduğunu ifade etti. Toplumun tüm kesimleri bu konuda eğitilmeli ve tüberküloz hastalarının damgalanması, toplumdan dışlanması, işlerini, sosyal statülerini kaybetmeleri önlenmelidir diyen Türk Toraks Derneği Tüberküloz Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Tülin Sevim, şöyle devam etti:

"Verem savaşında tek başına ilaç tedavisi ile başarılı olmak mümkün değildir. Hastaların maddi ve sosyal ihtiyaçları da karşılanmalıdır. Ülkemizde tüberküloz hastalarının gerek hastane ulaşımları, gerekse günlük yaşamlarını idame ettirebilmeleri için gereken maddi, sosyal ve diğer desteklerin sağlanmasında eksiklikler vardır. Hastaların bu ihtiyaçlarının sağlanması, verem savaşının başarısı için gereklidir. Bu sayede, tedaviyi terk eden hastaların tedavisinin sürdürülmesi sağlanabilir. Yine bu sayede verem hastalığına yakalanmış kişinin ve ailesinin, bu nedenle acı çekmesi önlenmiş olur. Türk Toraks Derneği, göğüs hastalıkları uzmanlık derneği olarak verem savaşı hizmetlerine tanı ve tedavi sunan hekimlere ve Sağlık Bakanlığı'na eğitim, araştırma ve bilimsel destek anlamında yardımcı olmayı sürdürmektedir"