Almanya'da Anayasa Mahkemesi'nin Başörtüsü Kararı

Almanya Türk Toplumu Eş Başkanı Gökay Sofuoğlu, Alman Federal Anayasa Mahkemesi'nin "genel başörtüsü yasağını" anayasaya aykırı bulmasına ilişkin, "İnsanların herhangi bir nedenden dolayı görevlerini yapmasına engel olmak zaten Alman anayasasının içeriğine ve mantığına aykırıdır" dedi.

Gökay Sofuoğlu, mahkemenin başörtüsü yasağına ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlarken, kararı "anayasal çerçevede hakkaniyetli" şeklinde değerlendirdi.

Alman anayasasının kişilerin görevlerini yapmasına engel olamayacağını belirten Sofuoğlu, okullarda "yeterli somut tehlike" görülmesi durumunda başörtüsü yasağının uygulanabilmesi durumuna ilişkin ise şunları söyledi:

"Alman anayasası her ne kadar din özgürlüğünü öngörüyorsa da bu özgürlüğün başkalarının özgürlüğünü engellemesini de engelliyor. Bu kural, Hristiyan din dersi öğretmenleri için de geçerli. Alman anayasası, Hristiyan din dersi öğretmenlerinin misyonerlik çalışması yapmaya başlamasını ve bunun belirgin olmasını engelleyici maddeler de içeriyor."

Alman Federal Anayasa Mahkemesi'nin başörtüsü yasağı hakkındaki kararında devletin tarafsız olma zorunluluğuna dikkat çekilerek, okul huzurunun bozulmasına yönelik "soyut bir tehlikeden" dolayı din özgürlüğünün kısıtlanamayacağı ifade edilmişti. Kararda, ancak okul huzurunun bozulacağı konusunda "yeterli somut tehlike" görülmesi durumunda yasağın getirilebileceği belirtilmişti.

"Bu bir hakkın iadesi" -

Almanya İslam Konseyi Başkanı Ali Kızılkaya ise mahkeme kararını olumlu bir gelişme olarak değerlendirdi ve "Bunu bir hakkın iadesi olarak görüyorum" dedi.

AA muhabirine konu ile açıklamalarda bulunan Kızılkaya, mahkeme kararının iki boyutu bulunduğunu belirterek, "Biri Müslüman bayanların din özgürlüğünün kısıtlanmasının ortadan kaldırılması. İkinci bir boyutu ise sadece Müslümanlara karşı uygulanan din özgürlüğünü kısıtlaması uygulamasıydı. Karar bir eşitliği beraberinde getiriyor" ifadelerini kullandı.

Kızılkaya, mahkeme kararının Hristiyan, Yahudi ve Müslümanlar arasında eşitlik sağlayacağını belirterek, "Almanya'daki Müslümanların, Almanlarla birlikte yaşaması açısından önemli bir gelişme" dedi.

Ali Kızılkaya, karara göre okul barışının zedelenmesi durumunda yasağın yeniden uygulanabileceğini belirterek, "Bu bize çok keyfi bir ifade gibi geliyor" şeklinde konuştu. Kızılkaya, mahkeme kararını detaylı şekilde inceleyeceklerini, kararın kendisinin doğru istikamette olduğunu kaydetti.

"Yasa koyucuya ders" -

İslam Toplumu Milli Görüş (IGMG) Genel Sekreteri Bekir Altaş, yaptığı yazılı açıklamada, Anayasa Mahkemesi'nin başörtüsü yasağıyla ilgili kararının 2003'te alınan kararın eksik bir şekilde düzeltilmesi anlamına geldiğini bildirdi.

Din özgürlüğü konusunda daha net bir karar beklediklerini belirten Altaş, ancak kararın yasa koyucu için ders niteliğinde olduğunu ifade etti.

"Karar olumlu" -

Almanya Yeşiller Partisi Milletvekili ve İç Politika Sözcüsü Volker Beck de "Din özgürlüğü için iyi bir gün. Başörtüsü, kippa ve örtü okuldaki huzuru tehdit etmiyor. Anayasa Mahkemesi'nin bunu böyle görmesi olumlu" ifadesini kullandı.

Beck, yaptığı yazılı açıklamada, kararın Almanya'nın sadece bir din üzerine değil, din özgürlüğü ve hukuk önünde eşitlik üzerine kurulu olduğunu gösterdiğini belirtti.

Almanya Ayrımcılıkla Mücadele Dairesi Başkanı Christine Lüders ise yazılı açıklamasında, "Bu karar Almanya'daki din özgürlüğünü güçlendiriyor. Genel olarak başörtüsü yasağı artık geçmişe ait kalıyor" değerlendirmesini yaptı.

Lüders, Kuzey Ren Vestfalya ve benzer düzenlemelerin olduğu diğer eyaletlere, mevcut başörtüsü yasağının kaldırılmasını gözden geçirmeleri çağrısında bulundu.

Almanya Federal Anayasa Mahkemesi, 2003'te Fereşta Ludin adlı öğretmenin açtığı davada ancak yasal bir dayanağı olması durumunda öğretmenlerin ders sırasında başörtüsü takmalarının ihtiyatlı olarak yasaklanabileceği kararını vermişti. Mahkeme, Kuzey-Ren Vestfalya Okul Yasası'nda Hristiyan dinine ait sembollerin okullarda gösterilmesinin istisna olarak görüldüğü maddeyi de iptal etmişti. Karanın, diğer eyaletler için emsal teşkil edebileceği ifade ediliyor.