Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Ergün Açıklaması

"Bugün üniversitelerimizde akademisyenlerimizin gerçekten bu ücretlerle, bu sistem içerisinde bilimsel araştırma yapmaları çok zor. Bunu YÖK'le Bakanlar Kurulu'nda paylaştık. Bazı çalışmalar var, inşallah güzel neticeler alacağız"

"Ders vermekten araştırmaya vakti olmayan bir bilim adamı, araştırmacı profilinin ötesine çıkmamız lazım. Bunun için de yeni mekanizmalar geliştirmemiz gerekiyor"

"Bilim alanında atılacak her adımın bizi diğer alanlarda birkaç adım ilerleteceğini biliyoruz. Zaten bizim adım adım

ilerlemek değil, sıçrama yapma mecburiyetimiz var"

Ergün, Türkiye Bilimler Akademisinın (TÜBA) düzenlediği Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanlarını Ödüllendirme Programı (GEBİP) ve Üniversite Ders Kitapları Telif ve Çeviri Eser Ödülleri Programı'na (TEÇEP) ilişkin ödül töreninde yaptığı konuşmada, ülkenin büyük değerleri olan bilim insanlarına ödül vermenin büyük mutluluk olduğunu söyledi.

Ödül töreninin sembolik bir değer taşıdığını dile getiren Ergün, esas önemli olanının bilim insanları için en uygun şartları hazırlamak olduğunu vurguladı.

Türkiye'nin son yıllarda ekonomiden sosyal politikaya, demokratikleşmeden dış politikaya hayatın her alanında büyük bir ivme yakaladığını, Türkiye'nin artık önemli hedefler koyabilen ülke haline geldiğini ifade eden Ergün, bu çerçevede dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmayı hedeflediğini anımsattı.

Bu yolda en fazla önem verilmesi gereken alanların başında bilimin geldiğini belirten Ergün, şöyle konuştu:

"Dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmayı hedefleyen bir ülke, aynı zamanda dünyanın en büyük üniversitelerine sahip olmayı, en iyi araştırma merkezlerine, akademisyenlerine, bilim adamlarına da sahip olmayı hedefliyor demektir. Bilim alanında atılacak her adımın bizi diğer alanlarda birkaç adım ilerleteceğini biliyoruz. Zaten bizim adım adım ilerlemek değil, sıçrama yapma mecburiyetimiz var. Bize sıçrama yaptıracak alan da burasıdır. Yoksa herkes adım adım ilerliyor. Biz yavaş yavaş giderek hedeflerimize ulaşamayız mutlaka sıçrama yapmamız lazım. Bize sıçrama yaptıracak da bilimsel alanda yapacağımız çalışmalardır."

Toplumu derinden etkileyen birçok meselenin duygusal bir zeminde refleksler ve ezberler üzerinden konuşulduğunu, bu tartışma üslubunun da ülkeye, topluma faydasının olmadığını ifade eden Ergün, oysa sorunlara sosyolojinin, tarihin, psikolojinin veya iktisadın penceresinden bilimin ışığında bakılabilse çok daha iyi çıkarımlara ulaşmanın ve çözümler bulmanın mümkün olacağını söyledi. Ergün, "Bilimin hakim olduğu düşünce ve tartışma ortamının bizi ayağımızda pranga olan birçok sorundan çok daha hızlı ve emniyetli bir şekilde kurtaracağını görmemiz gerekiyor" dedi.

"Lider ülke olmanın yolu bilimden geçiyor"

Lider ülke olmanın yolunun bilim, akademi, eğitim, üniversite gibi alanlardan geçtiğini vurgulayan Ergün, bu alanlarda dünyada nerede olunduğunun önemli olduğunu ifade etti.

Türkiye'nin ekonomik ve sosyal hedeflerine ulaşabilmesinin anahtarının bilimde kat edeceği mesafe olduğuna dikkati çeken Ergün, son 10 yılda bu alanda umutlandıran gelişmeler yaşandığını anlattı. Türkiye'nin artık yükselen bilim ülkeleri arasında sayıldığına değinen Ergün, her ilde üniversite kurulduğunu, niteliklerinin artırılmasına çalışıldığını, 81 ilde bilim merkezleri kurulmasının amaçlandığını, bilimsel yayın sayısının arttığını, Ar-Ge'ye ayrılan kaynağın büyüdüğünü belirtti.

Son 10 yılda önemli mesafeler alınsa da Türkiye'nin daha büyük ve başarılı işler yapabilecek potansiyele sahip olduğunu dile getiren Ergün, bu potansiyelin zorlanması gerektiğini, bu amaçla bir dizi çalışma yürüttüklerini söyledi.

Toplum olarak bilim insanlarına değer verildiğinin daha çok gösterilmesi gerektiğini ifade eden Ergün, iyi iş yapana 'iyi iş yaptın' demek ve motive etmek gerektiğine işaret etti. Ergün, bu çerçevede TÜBA'nın bilim insanlarına daha yakından bakmasını ve daha çok bilim insanını takdir eden mekanizmaları geliştirmesini beklediklerini bildirdi.

Akademisyenlerin ücretleri

Ergün, geçmişte İbni Sina, Farabi, Ali Kuşçu, yakın tarihte Fuat Köprülü,Tevfik Remzi Kazancıgil, Feza Gürsey, Bedri Karafakıoğlu gibi birçok bilim adamını çıkaran toplumdan gelecekte de çok değerli bilim insanları çıkması gerektiğine işaret etti. Bakanlık olarak bilime, bilgiye, öğrenmeye adanmış hayatların her zaman yanında olmaya devam edeceklerini vurgulayan Ergün, şunları kaydetti:

"Bugün üniversitelerimizde akademisyenlerimizin gerçekten bu ücretlerle, bu sistem içerisinde bilimsel araştırma yapmaları çok zor. Bunu YÖK'le Bakanlar Kurulu'nda paylaştık. Bazı çalışmalar var, inşallah güzel neticeler alacağız. Mesela yüksek lisansa, doktoraya göndermişiz birçok akademisyenimizi, gelmiş mecburi hizmet yapıyor şimdi. Bazı arkadaşlarımız geldiler, 'ne kadar ücret alıyorsunuz dedim' 2 bin- 2 bin 500 lira alıyorlar. Bununla idare edebiliyor musunuz diye soruyorum; 'İkinci öğretim var da orada da ders veriyoruz biraz takviye yapıyoruz' diyorlar. 'Araştırmayı ne zaman yapıyorsunuz' diyorum; 'Onu yapamıyoruz' diyorlar. Sabah ders ver, akşam ders ver, araştırma ne zaman olacak? Ders vermekten araştırmaya vakti olmayan bir bilim adamı, araştırmacı profilinin ötesine çıkmamız lazım. Bunun için de yeni mekanizmalar geliştirmemiz gerekiyor. İnşallah o mekanizmaları hep birlikte geliştirerek bilim dünyasına başka pencereler açmak mecburiyetindeyiz."

TÜBA'nın bilim alanına ilişkin önerileri

TÜBA Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar da konuşmasında, bilimsel çalışmaların yanı sıra açık ders malzemeleriyle çalışmalar yaptıklarını, bugüne kadar 294 genç bilim insanına GEBİP kapsamında destek sağlandığını söyledi.

Bu yıl 124 başvuru içerisinden  28 bilim insanının GEBİP ödülüne layık görüldüğünü ifade eden Acar, TEÇEP kapsamında da Türk dilinde üniversite düzeyinde ders malzemesi içeriği üretilmesinin amaçlandığını ve 2 çalışmanın bu kapsamda ödüllendirilmesinin kararlaştırıldığını belirtti.

Bilimsel çalışmaların artırılması noktasında YÖK, TÜBİTAK ve TÜBA arasındaki işbirliği ve koordinasyonun artırılması gerektiğini vurgulayan Acar,  "Bilim insanlarının ücretleri, çalışma koşulları açısından alanımızın çok da iltifat gördüğünü söylemekten maalesef uzağız. Bilim insanları ve bilim mesleğinin cazibesini artırmak bakanlığımızın, hükümetimizin ve devletimizin çok önemsediği uzun vadeli yenilikçilik performansımız açısından belirleyici öneme sahiptir" dedi.

Temel ve sosyal bilimler olmadan bir ülkenin kalkınmasının güç olduğuna işaret eden Acar, temel bilim alanlarına rağbetin azaldığını, sosyal bilimlerin yeterince ciddiye alındığına ilişkin bir manzarayla karşı karşıya olunmadığını dile getirdi. Acar, şunları kaydetti:

"Sosyal bilimlerde proje bazlı ve ülkenin ihtiyaç ve sorunlarına cevap arayıcı çalışma ve araştırmaları özendirilmesine hayati derecede ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Türkiye 30 yılı aşkın bir süredir terör denilen ciddi bir sorunla uğraşıyor ama Türk üniversiteleri ve bilim insanları tarafından bu sorunun çeşitli yönlerden ele alındığı çalışmaların neredeyse yok denecek düzeyde olduğunu üzülerek izliyoruz. Eğer bir sorunuz doğru teşhis edemezsek ortaya koyacağımız çözümlerin isabet oranı yüksek olmayacaktır.

Son günlerde yaşadığımız ve ne olduğu konusunda henüz ham sayılabilecek spekülasyon ve görüşlerin ötesinde çok fazla şeyin net olmadığını gördüğümüz manzara karşısında toplumun, insanların, teknolojinin hızla değiştiğini ve bunların yapıların değişimini de gerekli kıldığını ama bütün bu süreç içerisinde diğer olgularda olduğu gibi bilimsel bir perspektifle olabildiğince ön yargısız olarak ele alınmasının ve işler çözümler üretilmesinin çok önemli ve gerekli olduğunu ifade etmek istiyorum. Bütün bunlara rağmen Türkiye'nin potansiyeline, birikimine ve bütün eksikliklerimize rağmen kültürümüze egemen olan farklılıkları tolere etme yeteneğimize güveniyorum. Türkiye elbette belli güçlükleri yaşayacaktır ama eminin bize göre bugün daha iyi koşullarda yetişen yeni Türk gençliği, yarının daha güçlü Türkiye'sini eski bazı hataları belki tekrarlamadan inşallah inşa edecektir."

Konuşmaların ardından çalışmalarıyla ödüle değer bulunan bilim insanlarına, ödülleri verildi. - Ankara