Dış ticaretin yeni yönü

Çalışıyoruz diyorum, zira gelişmeleri yakalamak öylesine güç ki her geçen gün yeni bir habere, yeni bir gelişmeye uyanıyoruz. Kurucu Başkanlığını yürüttüğüm DIŞYÖNDER'in (Dış Ticarete Yön Verenler Derneği) gündeminde ele aldığımız konuların çokluğuna bakınca her gün birkaç yeni maddeyi ajandamıza eklediğimizi belirtmeliyim.

Geçtiğimiz haftalarda sık sık dile getirdiğimiz dış ticaretin kesintiye uğramadan devam etmesinin önündeki bürokratik engellerin azaltılarak devam edebilmesi yönünde Ticaret Bakanlığımızın önemli kararlar aldığını belirtmek isterim. Ancak bu alınan önlemlerin yaşamımıza getirdiği kolaylık ve avantajların, bundan sonraki süreçte de devam edebilmesi, en azından bazılarının yaşamımızda kalıcı hale gelmesine dair beklenti yarattığını da söylemek durumundayız.

İşte tam bu noktada biz dernek olarak Ticaret Bakanlığımıza sunmak üzere Covid-19 önlemlerinin yaşamımıza nasıl girmesi gerektiğine dair bir çalışmayı sürdürüyoruz ve çok yönlü olarak sahanın beklentilerini raporlamaya hazırlanıyoruz. Dış Ticaret ve Gümrük bürokrasilerinde şu anda uygulanan sadeliği, kısaca dış ticaretin yeni yönünü belirlemekte etkili olabilmesi de en büyük arzumuz. Umarım gelişmeleri de size iletme fırsatımız olur, ancak ben bu etapta alınan bu tedbirlerden önemli gördüğüm birkaçına kısa kısa değinmek isterim. Bunu da konunun dışında yer alan kişilerin dahi anlayacağı bir basitlikte yaparken, herkesin bilgi sahibi olması gerektiğine olan inancımı da dile getirmeyi arzularım.

Ticaret Bakanlığı evvela muayene risk kriterlerini değerlendirerek, salgın hastalıkla ile ilgili öngörülebilir bir süre için canlı ve cansız varlıklarla teması mümkün oldukça ortadan kaldırmak için sarı ve kırmızı hat kriterini en düşük seviyeye çekti. Bu da gümrük işlemlerinin beyana göre elektronik ortamda gerçekleştirilmesini mümkün hale getirdi. Diğer taraftan gümrük vergisi, ek mali yükümlülük, anti damping gibi gümrük vergilerinin dolaşım belgeleri ve menşe şahadetnamesinin ibraz edilememesinden kaynaklı olarak ödenecek vergilerin karşılanamaz rakamlara ulaştığı, global salgın nedeni ile oluşabilecek ek maliyetlerin dış ticaret firmalarına ve tüketici fiyatlarının gereksiz artışı doğrultusunda getireceği negatif etkileri dikkate alınarak; eşyanın menşeine ilişkin beyan edilenin aksine bir durumun tespiti halinde vergilerin ve cezanın derhal itiraz edilmeden ödeneceğine dair bir taahhütname verilerek ve 6 ay içinde de menşe şahadetnamesi ve diğer dolaşım belgelerinin ibraz edilmesi koşuluyla, bu belgeler ve bu belgelere istinaden teminat aranılmadan işlem yapılmasına izin verildi ki, bu dış ticaretçileri büyük ölçüde rahatlatan bir uygulama oldu.

Bir diğer uygulama, Onaylanmış Kişi Statüsüne ilişkin olarak yalnızca gerekli şartları sağlayan ihracatçılara değil tüm OKSB sahibi ihracatçıların bu süreçte mavi hattan yararlanmalarının, yani ithalat işlemlerinde de sonradan kontrol sisteminin önünün açılması idi. TSE, Dış Ticaret Standardizasyon Grup Başkanlıkları, Tarım İl Müdürlükleri ve diğer kurumlar tarafından fiziki olarak denetimlerde, denetime gönderilen dosyaların sayısı azaltıldı. Gümrük idarelerine yapılacak başvuruların elektronik ortamda yapılması sağlandı ve ibraz edilmesi gereken kağıt ortamındaki belgelerinde belirlenecek makul bir süre sonunda ibraz edilmesine olanak tanındı.

İhracat işlemlerinin elektronik ortamda yürütüldüğü ve ithalat işlemlerine ilişkin olarak beyanname, beyanname ekleri ve ithalata ilişkin diğer dilekçelerin elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin sistem ve mevzuat çalışmalarına devam edilirken; ithalatta kullanılan yük teslim belgeleri (eski adı ordino) alınamadan ithalat işlemlerine başlanılamadığı mevcut durumda, ithalat sürelerinin malum durumun etkisi ile uzadığı buna bağlı olarak da konteynerlerin beklemesinden kaynaklı demuraj ücretlerinin arttığını göz önünde bulundurarak Bakanlık, gelen gemi ve tırlara ait özet beyan ve varış bildirimlerinin varış gerçekleştirilmeden önce onaylanması, varış öncesi ithalat uygulamasının firma ayrımı gözetmeksizin uygulanmasını sağlamış oldu.