Duterte'den Çin'e, Güney Çin Denizi'nde uluslararası mahkeme kararlarına uyma çağrısı

KUALA Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, Güney Çin Denizi'ndeki anlaşmazlıklara dair Lahey'deki Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin Filipinler lehine aldığı kararlara Çin'in saygı duyması gerektiğini söyledi.

Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği'nin (ASEAN) 37. Liderler Zirvesi'nde konuşan Filipinler Devlet Başkanı Duterte, Güney Çin Denizi'nde Çin'in hakimiyet iddialarına dair değerlendirmelerde bulundu.

2016'da Uluslararası Tahkim Mahkemesi'nin, Çin'in Güney Çin Denizi'nde 9 kesik çizgili haritayla bölgenin yaklaşık yüzde 80'i üzerinde hak iddia etmesini yasa dışı bulmasına yönelik kararını hatırlatarak, "Alınan karar uluslararası hukukun bir parçasıdır. Hiçbir ülke bu konudaki uluslararası mahkeme kararını görmezden gelemez." dedi.

Duterte, Filipinler'in diğer ASEAN ülkeleri gibi Güney Çin Denizi'ni barış ve istikrar denizi haline getirmekte kararlı olduğunu belirtti ve "Güney Çin Denizi'ndeki davranış ve protokol kurallarını sağlam ve etkili kılma çabalarından taviz vermeyeceğiz." diye konuştu.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına değinen Duterte, yaklaşık bir sene boyunca halkın sağlık güvenliğini koruma konusunda Filipinler'in büyük mücadeleler verdiğine dikkati çekerek, "Sağlık güvenliği en öncelikli gündemimizdir. Bölge ülkeleri olarak sağlık sistemimizi güçlendirmeli, tıbbi ekipman ve teknoloji alanında ilerlemeli ve salgın gibi acil durumlarda etkili müdahale yapabilecek duruma gelmeliyiz." ifadelerini kullandı.

Duterte, zirve kapsamında pazar günü imzalanması beklenen Bölgesel Kapsamlı Ekonomik İşbirliği (RCEP) sözleşmesini de olumlu karşıladığını vurguladı ve uzun süren müzakerelerin ardından ASEAN'ın, sözleşmeyi imzalamak üzere mutabakata varmasından memnuniyet duyduğunu ifade etti.

Güney Çin Denizi Anlaşmazlığı

Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken, yeraltı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.

Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki adalara üs inşa ederek egemenlik hakkı iddiasına, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.

Uluslararası kamuoyunda "Paracel" ve "Spratly" olarak bilinen takım adalar, Vietnam tarafından "Hoang Sa" ve "Truong Sa", Çin tarafından ise "Şişa" ve "Nanşa Çündao" olarak adlandırılıyor.

Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.