Karbon Ayak İzini Küçült, İklimini Koru"

VEYSEL KARA - Bilim adamları son yıllarda meydana gelen sıcaklık artışının doğal afetlerin etkisini artıracağı uyarısında bulunarak, iklim değişikliğin insan yaşamı üzerindeki olumsuz etkilerin giderilmesi için bir dizi önlemleri öngören karbon ayak izinin küçültülmesi tavsiyesinde bulunuyor.

Gümüşhane Üniversitesi Rektörü ve doğal afet uzmanı Prof. Dr. Halil İbrahim Zeybek, AA muhabirine yaptığı açıklamada, insanın müdahil olduğu afetlerinin doğal olmaktan çıktığını söyledi.

Dünyanın var olduğu andan itibaren jeolojik zamanlar boyunca iklimin değişiklik gösterdiği bilgisini aktaran Zeybek, bu değişikliklerin dünya güneş atmosfer üçlüsünün özelliklerinden kaynaklanan doğal iklim değişiklikleri olduğunu belirtti.

Zeybek, sanayi devriminin ardından insan faktörünün hava olaylarında daha fazla etkili olmaya başladığını bildirerek, "İnsan devreye girdiğinde sera gazları salınımı arttığında atmosferde bulunması gerektiğinden daha fazla gazların artışına sebep olduğu için insan ve faaliyetleri başta fosil yakıtlar kullanmak suretiyle insan bu şeklide hem kendi kaynaklı bir afet türünü ortaya çıkarmış hem de bunu boyutlarının ve şiddetinin artmasına sebep olmuştur." dedi.

Dünyada düzenli meteorolojik kayıtların 1900'lü yılarıın başından itibaren tutulmaya başlandığını ifade eden Zeybek, bütün kayıtların dünyada bir dereceye yakın bir sıcaklık artışı olduğunu doğruladığını vurguladı.

-"Gelecekte sıcak hava dalgalarının sayısı artacak"

Zeybek, uzmanların dünya sıcaklık ortlaamasını 13.5 santrigrat derece olarak kullanırken artık 14.5 gibi dereceler olarak kullanmaya başladığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"Sanayi devriminiden sonra başta fosil yakıt kullanımı ormanların tahribi gibi sebeplerle atmosferde bulunması gerektiğinden daha fazla sera gazı birikmeye başladı. Bu küresel ölçekte iklimde değişmeye, başta sıcaklık artışıyla gösterge oluşturacak bir değişikliğe sebep oldu. Son yüzyıl içerisinde 1 dereceye yakın bir sıcaklık artışı oldu. Bütün modellemelere göre bu yüzyılı sonunda 2.5 santigrat derece ile 3.6 santrigratderece arasında bir sıcaklık artışının olabileceği öngörülüyor. Bir derecelik artış bugün yaşadığımız iklim ve hava olaylarıyla ilgili değişikliklere sebep olmuş ise 2.5 yada 3.6 derecelik sıcaklık artışı çok daha büyük boyutta hava olayları ve iklim özellkilerindeki değişime sebep olacak demektir."

Son yüzyıldaki bir derece sıcaklık artışı ile ortalama deniz seviyelerinin 19 santimetre yükseldiğine dikkati çeken Zeybek, kutuplarda buzulların erimeye başlamasının ve salgın hastalıkların artmasının küresel iklim değişikliğinin sonuçları olduğunu savundu.

Zeybek, iklim değişikliğinin yol açtığı afetlerin en önemlisi etkisinin aşırı hava olaylarında görülebildiğine işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Gelecekte sıcak hava dalgalarının sayısı artacak. Aşırı hava olayları artacak. Bizim meterolojik kayıtlarımıza göre de 2010 yılında 500'ün üzerinde ekstrem hava olayının yaşandığı yılı oluşturur. Bunların sayısının da gelecekte artacağını tahmin ediyoruz. İyimser senaryolara göre 2.5 derece, kötümser senaryolara göre 3.6 derceklik bir sıcaklık artışı gerçekleşirse buzul çağlarının tam tersine sıcaklıkların artacağı buna bağlı olarak kuraklığın artacağı su kaynaklarının azalacağı, yeni göç dalgalarının çıkacağı, tarım ürünlerinde gıda güvenliğinin ve bir çok ürünün üretim alanlarının değişeceği bir dünya bizi bekliyor demektir."

-"Motorlu araç kullanımını azaltmamız gerekiyor"

Küresel iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılmasında bireysel olarak alınacak tedbirlerin önemini vurgulayan Zeybek, bu tedbirlerin en önemlisinin karbon ayak izini küçültmek olduğunu bildirdi.

Zeybek, karbon ayak izinin karbondioksit cinsinden sera gazının hesaplaması yöntemi olduğu bilgisini vererek, bu yöntemin bir takım tedbirleri ifade ettiğini aktardı.

Karbon ayak izini küçültmek için yapılması gerekenleri sıralayan Zeybek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bireysel olarak yapabilceğimiz önlemler arasında karbon ayak izimizi küçültmek en önde geliyor. Bundan kastımız, yenilenebilir enerji kaynaklarınının kullanımını artırmak, fosil yakıt kullanımını azaltmak, su tasarrufuna gitmek, orman alanlarını daraltmamak, çevreye az ısı yayacak tasarruflu elektrikli cihazları tercih etmektir. Mümkünse yaya gidebileceğimiz mesafelere otomobilerle gitmememiz gerekiyor. Toplu taşıma atarçlarını tercih etmemiz gerekiyor. Çünkü karbondioksit salınımının en önemli kaynaklarından birini de bu oluturuyor. Eğer bisikletle gidebileceğimiz imkanlar varsa bisikleti tercih etmemiz gerekiyor. Motorlu araç kullanımını azaltmamız gerekiyor. Karbon ayak izimizi küçültmemiz gerekiyor. Karbon ayak izimizi küçültelim. İklimimizi koruyalım daha güvenli yaşayalım."

Zeybek, afeti tetikleyen ve afet sonucunda da yaşanan olumsuzlukların boyutlarını artıran durumlardan kaçınılması tavsiyesinde bulundu.