Gezi Parkı Odaklı Gelişmeler

Stratejik Düşünce Enstitüsü'nün (SDE), "Gezi Parkı Etrafında Yaşanan Toplumsal Olaylara İlişkin İzleme ve Değerlendirme Raporu" açıklandı.

Taksim Gezi Parkı odaklı gelişmelerin toplumsal ve siyasal boyutlarının ele alındığı raporda "Küçük bir grubun, yerel bir sorun için başlattığı bu eylemler yoğun şiddet içeren, seçilmiş meşru bir hükümeti antidemokratik yollarla düşürmeye çalışan bir organizasyona nasıl dönüştü? Bu eylemler kime ve neye hizmet ediyor? Eylemcileri sokağa döken nedenler, talepleri ve hedefleri ne? Eylemlerin uluslararası boyutu nedir? Eylemciler nasıl bir profile sahipler? Süreçte siyasal partilerin tavırları demokrasiyle ne ölçüde bağdaşır durumda?"  gibi sorulara yanıt arandı.

Raporu, aralarında akademisyen, gazeteci ve araştırmacıların bulunduğu 24 kişilik bir heyet hazırladı.

-Gezi Parkı bir bahane ve sembol

Raporda, olayların gelişim süreci, eylemcilerin profili, eylemcilerin amaçları ve söylemleri, eylemlerin uluslararası boyutu, değerlendirme ve öneriler bölümleri yer aldı. Raporda, eylemlerin büyümesinin, "Gezi Parkı ve çevreyi koruma hassasiyetiyle bir ilişkisi bulunmadığı parkın bir bahane ve sembol olduğu" vurgulandı.

Gezi Parkı eylemcileri ve ülke genelindeki eylemcilerin birbirinden farklı olduğuna değinilen raporda, "Gezi Parkı eylemcilerinin sistem karşıtı, küçük bazı sol gruplardan oluştuğu, hükümetin İstanbul eksenindeki projelerine karşı çıkan Taksim Platformu üyelerinin farklı sol kesimlere mensup oldukları ve bu kişilerin ulusalcı sol çizgiye yakın bir kesim olduğu, ülke genelindeki eylemcilerin ise hem devrimci hem de ulusalcı sol çizgiye mensup kişilerden oluştuğu" bilgisine yer verildi.

-Eylemcilerin profilleri

Raporda oldukça geniş bir yelpazeye sahip olan eylemci profilinin ana hatlarına ilişkin veriler de yer aldı. Eylemcilerin, ulusalcı sol eğilimliler, kent elitleri, belirgin bir siyasal eğilimi olmayan, muhalif söylemin etkisinde kalan gençler, devrimci sol parti ve örgüt mensupları, marjinal kesimler, seküler eğilimli milliyetçiler, kendilerini Müslüman kapitalistler veya devrimci İslamcı şeklinde nitelendiren gruplar ile militarist gruplardan oluştuğu belirtildi.

Eylemlerin kısa sürede kitleselleşmesi ve grupların hızlı bir şekilde ortak bir paydada buluşmalarının dikkat çekici bir durum olduğu ifade edilen raporda, davranışları göz önünde bulundurulduğunda eylemcilerin spontane bir şekilde başladığı iddia edilen gösterilerin "mantık" ile izah edilmesinin mümkün olmadığı ve "daha önceden anlaşıldığı" izleniminin oluştuğu aktarıldı.

Raporda, eylemcilere ilişkin şu saptamalara yer verildi:

"Siyasal partilerin kendi aralarına katılmasını istememişlerdir. Kendi içlerinde ayrılmalarına neden olacak siyasal sloganlar atmamışlardır. Sonuçlarını öngörebildikleri için erken seçim çağrısı yapmamışlardır. Bir taraftan icra ettikleri her türlü şiddet eylemlerine rağmen şiddetten uzak durulması çağrısı yapmışlardır. Yolu eylem alanlarından geçen mütedeyyin olduğu anlaşılan kişilere hakaret ve sataşmalarına rağmen dini inançlara saygılı olduklarını vurgulamışlardır. "Bayrak" ve "İstiklal Marşı" gibi ortak değerleri kullanmışlardır. Özgürlük ve demokrasi vurgusu yapmışlardır. Polis müdahalesini gerekçe göstererek sürekli mağduriyet dili kullanmışlardır."

Raporda ayrıca eylemlerin amaç itibariyle Cumhuriyet mitinglerine benzetilirken, kullanılan yöntem ve araçlar açısından onlardan ayrıştığına dikkat çekildi.

-Eylemcilerin talepleri

Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ile görüşen eylemci heyetinin "af talebinin" eylemleri bahane ederek ortalığı yakıp yıkanların affedilmesini de beraberinde getirdiğine işaret edilen raporda, "Gezi Parkı hadisesi yaşanmamış olsa dahi, başka bir bahaneyle ya da kurguyla benzer eylemlerin örgütlenebileceği ve bu doğrultuda hazırlıkların yapıldığı görülmektedir" değerlendirmesinde bulunuldu.

AK Parti iktidarına karşı sistematik şekilde olayları çarpıtarak ya da kışkırtıcı yayınlar yapan bazı günlük gazete ve televizyonların son derece etkili olduğuna vurgu yapılan raporda, hükümetin bazı icraatlarının medya tarafından ajite edilerek ve büyütülerek verildiğine dikkat çekildi.

- Ankara