İsrail'de Yahudilerin Hanuka Bayramı Başladı

İsrail'de Yahudilerin 2014 yılındaki son dini bayramı "Hanuka" başladı. 9 kollu Şamdan Hanuka'nın ilk mumları havanın kararmasının ardından yakıldı.

Kudüs'te Ağlama Duvarı'na da bayram nedeniyle 9 kollu dev bir şamdan yerleştirildi. Güneş battıktan bir saat sonra da şamdanın ilk mumu yakılmasının ardından Ağlama Duvarı'na gelen çok sayıda ultra ortadoks Yahudi dua etti.

Şamdanın ortasındaki diğerlerinden daha uzun kola İbranice adıyla Şamaş yani "Görevli" adı veriliyor ve şamdanın bu kolunun bayram boyunca sürekli yanması gerekiyor. Bu bayramda Yahudiler 7 kollu şamdanları Menorah yerine, Hanukiya adı verilen 9 kollu şamdan yakıyor. 8 gün süren bayram boyunca 9 kollu şamdanın her gün bir kolu yakılıyor. Sadece ikinci gün şamdanın iki kolu birden yakılıyor.

Eski şehrin içindeki Yahudilerin yaşadığı bölümde ise evlerin önlerine yakılan kandiller bırakıldı. 8 gün sürecek bayram süresince, "Hanuka" adı verilen şamdanın hergün kolundaki mumlardan biri yakılacak.

İbrani takvimine göre 8 gün sürecek Hanuka bayramı Yahudiler arasında "Işık Bayramı" olarak da anılıyor. Hanuka Tevratta yer almayan ve sadece Tevratın tefsiri olan Talmud kitabının yorumu olarak Hahamlar tarafından sonradan Yahudiliğe eklenen bir uygulama olarak biliniyor.

Hanuka Bayramı

Yahudi kaynaklarına göre Romalılar tarafından toprakları işgale uğrayan Yahudilere tapınak tepesinde ibadet yasaklanır. Yahudilik Kudüs'te yasa dışı ilan edilir. Romalıların bu tavrı, bir süre sonra Yahudi rahip Yehuda HaMakabi'nin başı çektiği ayaklanmaya neden olur ve tapınak yeniden kurtarılır.

HaMakabi, tapınağı temizlettikten sonra şamdanı yakar. Rivayete göre, üzerinde sadece bir gece yetecek kadar yağ bulunan şamdan, 8 gün boyunca tükenmeden yanar. Yahudiler mucize saydıkları bu olayı o günden sonra her yıl 8 günlük bayram olarak kutlamaya başlarlar.

Hanuka bayramı 8 gün boyunca her gün devam eden dini ritüellerle kutlanıyor. Güneş battıktan bir buçuk saat sonra akşamüstü şamdanların mumları yakılıyor. Tüm ailenin bir arada olmasına dikkat edilerek akşam yatana kadar yakılabiliyor. Şamdanlar dışarıdan da görünecek şekilde pencere kenarlarına konulurken, Mumlar, İbranice gibi yakana göre en sağ uçtan başlayarak ve her gün mum sayısını birer tane artırarak sola doğru dizilmesi gerekiyor. Önemli bir ayrıntı ise Hanuka ışığından faydalanılması yasak. Hanuka'nın amacının belirgin bir şekilde ortaya koyabilmek için Hanuka mumlarının ışığı başka bir amaç için kullanılmaz. Hanuka yanarken mutlaka odada başka bir ışık açık bırakılır.

Yahudiler evlerinde yağın önemini anmak adına bayram boyunca çoğunlukla kızarmış yemekler pişiriyorlar. Çocuklarsa topaç çeviriyor. İbranice "Sevivon" olarak adlandırılan dört yüze sahip olan topacın her yüzünde bir İbranice harf bulunuyor Bu harfler İbranice Nes, Gadol, Haya, Sham  kelimelerinin kısaltmaları. Bu kelimeler birleştiklerinde "Burada büyük bir mucize gerçekleşti" cümlesi ortaya çıkıyor.

İsrail'de okullar da Hanuka'nın ikinci gününden itibaren bir hafta boyunca kapalı olacak. - Kudüs