Fizyoterapist İpek Murat: Kanser, Lenfödemi Tetikliyor

İNSAN bedeninde bulunan dolaşım sistemlerinden birinin lenf damarları ve düğümlerinden oluşan lenfatik dolaşım sistemi olduğunu söyleyen Medicana Bahçelievler Hastanesi Fizyoterapisti İpek Murat, bu sistemdeki bozukluklar nedeniyle proteinden zengin içeriğe sahip olan sıvının dokularda birikmesiyle oluşan klinik tabloya lenfödem adı verildiğini söyledi ve lenf ödem belirtileri ile oluşma nedenleri hakkında dikkat çeken uyarılarda bulundu.

Lenfödemin belirtilerinin, etkilenen bölgelerde şişlik, çap artışı, ağırlık, sıkılık hissi, harekette kısıtlılık ve cilt üzerinde anormal değişimler olduğunu belirten Murat şöyle devam etti:

"Bu semptomların yanı sıra ağrı ve enfeksiyona yatkınlık belirtileri ortaya çıkabilir. Hastalığın ilerleyen evresinde kozmetik deformiteler oluşarak kol ve bacak fonksiyonlarında kısıtlılıklara sebep olur. Genel semptomlar, aşırı egzersiz ve yorgunluk sonrası artış gösterir. Bu durum kişinin yaşam kalitesini ve sosyal yaşamını olumsuz yönde etkiler.

NASIL ORTAYA ÇIKAR?

Lenfatik sistem de ortaya çıkan patolojilerin en önemli nedeni vücudumuzda bulunan damar ve bez ağlarının dolaşımının bozulmasıdır. Lenfatik sistemin birincil görevi aşırı sıvının dokularda dolaşmasını sağlamak ve vücudun enfeksiyonla mücadelesine yardımcı olur.

LENFÖDEM HASTALIĞININ İKİ TİPİ BULUNUYOR

Lenfödem hastalığının iki tipi vardır. İlki birincil (Primer) tip lenfödemdir. Lenfatik sistemdeki patoloji genetik kaynaklıdır. Herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir, ancak genellikle bebeklik, ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde daha sık karşılaşılır. Primerlenfödem nadiren ortaya çıkar. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki her 6000 kişide yaklaşık 1 kişi de genetik kaynaklı lenfödeme maruz kalmıştır.

İkincil (Sekonder) tip lenfödem ise lenfatik sistemin hasarlanması veya lenf akışının boşalması ile ilgili problemler varlığında görülür. Enfeksiyon, travma, kanser tedavisi veya hareketsizlik sonucu olabilir. Sekonder gelişen lenfödem  onkoloji hastalarının artmasıyla çok yaygın olarak karşımıza çıkar. Her meme kanseri olan 10 kadından yaklaşık ikisi, Vulval kanseri her 10 kadından beşi lenfödem hastası olabilir. Penil kanseri olan her 10 erkekten yaklaşık üç kişide lenfödeme rastlanır.

HANGİ UZMANLARA BAŞVURULMALI?

Lenfödem varlığından şüphe duyuluyorsa öncelikle bir onkoloji uzmanına başvurulmalıdır. Onkoloji, dermatoloji, estetik, plastik ve rekonstrüktif cerrahi, iç hastalıkları ve fizik tedavi uzmanlarının multidisipliner tedavi yürütmeleri gerekir. Gerekli tanı ve muayenesi yapılan hasta lenfödem alanında eğitim almış fizyoterapistlere yönlendirilir.

NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Lenfödem tedavisi iki aşamalı olarak uygulanır. İlk aşama hastanın fizik tedavi görmesidir. Fizik tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi operasyon uygulanır. Lenfödem tedavisinde, tüm dünyada  lenf sistemini elle uyararak yapılan manuel lenf drenaj tekniği uygulanır. Tedavi, bu alanda düzenlenen eğitimlere katılmış ve bu alanda yetişmiş özel fizyoterapistlerce gerçekleştirilir. Manuel drenaj ( el ile boşaltma), özel bandajlama teknikleri ve kişiye özel basınçlı giysiler ve cilt bakımı tedavinin en önemli aşamalarıdır. Tedavi programının etkinliğinin devam etmesi, hastanın kendisine öğretilen egzersizleri yapması, hijyen ve bakım kurallarını düzenli olarak uygulamasına bağlıdır."

LENFÖDEM TEDAVİSİ GÖREN HASTALAR NELERE DİKKAT ETMELİ ?

Fizyoterapisti İpek Murat lenfödem tedavisi gören hastaların dikkat etmesi gereken durumları ise şu başlıklarda sıraladı:  "Hijyene önem verilmeli (bölgenin temizliği ve nemlendirilmesi)",  "Cildi kurutan ürünlerden uzak durulmalı (sabun, deterjan )", "Güneş ışığına direk maruz kalınmamalı ve güneş ışığına çıkmadan yarım saat önce koruyucu krem kullanılmalı", "Enfeksiyona karşı dikkatli olunmalı", "Dar giysilerden kaçınılmalı", "Lenf ödem hastası ağır poşet taşımamalı","Dengeli beslenmeye özen göstermeli ve bol su tüketmeli", "Lenfödemin etkilediği bölgeden tıbbı girişimler yaptırılmamalı ( tansiyon ölçümü, kan aldırma, enjeksiyon v.b )", "Alkol ve sigara kullanmamalı", "Lenf ödemden etkilenen bölgenizde sorun tespit ettiğinizde doktorunuza ya da Fizyoterapistinize başvurunuz."

- İstanbul