Yorum: Doğu Akdeniz Enerji Denkleminde Yeni Aktör: Mısır

Son yıllarda geniş hidrokarbon sahalarının keşfiyle gündeme gelen Doğu Akdeniz havzası, geçtiğimiz haftalarda Mısır açıklarında önemli bir doğalgaz sahasının keşfine dair haberlerle sıcak gelişmelere ev sahipliği yaptı.

Gelişmeler, Mısır sularında yer alan Noor sahasının, Doğu Akdeniz'in en geniş doğalgaz rezervlerini içerisinde barındırdığı yönünde.

Bölgede en son 2015 yılında Mısır'a ait sularda 850 milyar metreküplük doğalgaz kapasitesine sahip Zohr sahası keşfedilmişti. Tabii bu havzanın kaynak bakımından zengin bir potansiyele sahip oluşu, uluslararası enerji şirketleri için bölgeyi her geçen gün daha da cazip bir hale getirdi.

MISIR'DA DÜNDEN BUGÜNE ENERJİ

Kalabalık bir nüfus yapısına sahip olan Mısır'da enerji talebi, nüfus artışına paralel bir trend izlemektedir. Yani nüfusun günden güne artıyor olması ülkedeki enerji tüketimini artırmakta ve bu tüketimi karşılayacak yeterli miktarda kaynak ihtiyacını doğurmaktadır.

Mısır'ın doğal kaynaklar açısından konumu gereği stratejik bir bölgede bulunması ülkeyi hem enerji ticaretinde hem de enerji transferinde önemli bir rol sahibi yapıyordu. Ancak 2010 yılında bölgede yaşanan Arap Baharı ve devamında ülkede yaşanan askeri darbenin Mısır'ın enerji anlamında bölgedeki üstünlüklerini kaybetmesinde büyük oranda etkili olduğunu söyleyebiliriz.

Hatta şöyle ki bu süreçte ülke, petrol ve doğalgaz ihracatı yapamaz hale gelmişti. 2011 yılında 61,4 milyar metreküp doğalgaz üretimi gerçekleştiren Mısır'ın 2016 yılında üretimi 41,8 milyar metreküpe geriledi. Aslında bu durum ülkede artan enerji talebini karşılayacak yeterli miktarda kaynağın olmadığını gösteriyordu. Nitekim bu süreçte Mısır da enerji talebini karşılamak için enerji ithalatına başvurdu.

Dolayısıyla Mısır'ın son yıllarda özellikle enerji tedarikinde yaşadığı bu sorunların en önemli sebebi olarak ülkede yaşanan siyasi karmaşanın ekonomide yarattığı kriz ve problemlerin gösterilmesi oldukça makul.

Bugünkü Mısır'ın en önemli ihtiyaçlarından biri, önce kendi iç tüketimini karşılayacak miktarda enerji üretmek sonra bölgedeki enerji ticaretinde yeniden üstünlük sağlayabilmektir. Bunun için de yeni hidrokarbon rezervlerine ve yeni enerji sahalarına ihtiyacı bulunuyor.

Bu kapsamda Doğu Akdeniz şüphesiz Mısır'ın enerji ihtiyacını karşılayabileceği en ideal platform. Uluslararası enerji şirketlerinin Mısır sularında gerçekleştirdiği yoğun çalışmalardan da anlaşılacağı üzere Mısır, bölgedeki enerji denkleminin bir parçası olma konusunda oldukça ısrarlı.

DOĞU AKDENİZ'DEKİ GELİŞMELER GÖLGESİNDE MISIR

Doğu Akdeniz'de doğalgaz sahalarının keşfedilmesi bir yandan rezerv sahibi ülkeleri pazar arayışı içerisine sokarken diğer yandan da bölge ülkeleri arasında gerçekleşecek anlaşma ve ittifakları gündeme getirdi.

Bu ittifak arayışları arasında en fazla gündemde olan ve bölge doğalgazını Avrupa pazarına ulaştırma hedefi taşıyan Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı'nda ise şu an hala net bir gelişmekle olmamakla beraber bölge ülkeleri ile Yunanistan ve İtalya arasında zaman zaman temaslar sağlanmaya devam etmektedir.

Doğu Akdeniz'de en son İsrail'in doğalgaz sahalarında faaliyet gösteren şirketlerle Mısır arasında imzalanan bir anlaşma gündeme gelmişti. Enerji tedarikini sağlamak için ithalat arayışlarını sürdüren Mısır'ın İsrail ile vardığı bu anlaşma aslında Doğu Akdeniz ülkeleri arasındaki işbirliğinin bir göstergesi.

Ancak şu da bir gerçek ki geçtiğimiz haftalarda Doğu Akdeniz'in en büyük doğalgaz sahalarının Mısır sularında keşfedildiği haberi, İsrail sahalarında doğalgaz çalışmaları yürüten şirketlerin hisselerinde düşüşlere sebep oldu. Yani dün imzalanan anlaşma, bugünkü gelişmelerin etkisiyle farklı bir boyuta da taşınma ihtimali de var.

Bakalım önümüzdeki süreçte Doğu Akdeniz'de enerjiye dair gelişmelerin seyri ne yönde olacak? Mısır, Doğu Akdeniz'deki doğalgaz potansiyelini en makul şekilde kullanıp enerjide üstünlük mü sağlayacak yoksa mevcutta devam eden sorunlar gölgesinde enerji tedariki karşılama çabalarını devam mı ettirecek?

Erdal Tanas Karagöl/