Mermere, Kayalardaki Eski Çekiç ve Çivi İzlerinden Ulaşıyorlar

Halil İbrahim Başer/Tarık Üzgün - Araştırmalara göre Antik Çağ döneminden beri mermer çıkarılan Balıkesir'in Marmara ilçesine bağlı Saraylar beldesinde üreticiler, rezervlere, madenlerdeki kayaların üzerinde bulunan eski dönemlerden kalma izlerden yola çıkarak ulaşıyor.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, halk arasında "Beyaz mermer" olarak bilinen Marmara mermeri, yaklaşık 3 binli yıldan bu yana çıkarılıyor. İlk olarak Antik Çağ'da ardından da Roma İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu ve Osmanlı Devleti döneminde kurulan ocaklarla mermer çıkarılan beldede, şimdi de 25 maden ocağı bulunuyor. Mermerlerin büyük bölümü ise ise ihraç ediliyor.

-"Hayat mermer üzerine kurulu"-

Marmara Mermerciler Derneği Başkanı Recep Ayaz, nüfusu 3 bin olan beldedeki insanların tamamına yakınının mermercilikten ekmek kazandığını söyledi. Beldede 25 maden ocağının yanı sıra, 30 mermer blok işleme fabrikasının bulunduğunu belirten Ayaz, "Burada hayat mermer üzerine kurulu. Yılda 200 bin metreküp mermer çıkartılıyor. Bunun 150 bini Yunanistan, Suriye, Ürdün, İsrail, ABD, Çin gibi ülkelere ihraç ediliyor" dedi.

Kalitesini ölçmek için, çıkarttıkları mermeri birtakım işlemlere tuttuklarını belirten Ayaz, şöyle devam etti:

"Mermerin ekonomik olup olmadığını ölçmek için parçalara ayırıp, inceliyoruz. Eğer rezerv değerliyse, işletilmeye değiyorsa, ocak kurduğumuz madendeki mermerleri elmas tellerle kesip çıkartıyoruz. Ardından bu mermerlerin fazlalıklarını atıyoruz. Kaliteli kısımlarını blok halinde satıyoruz. Değeri nispeten daha düşük olanları ise kendi fabrikalarımıza götürüp, orada işledikten sonra hem yurt içine hem de yurt dışına satıyoruz. Bunları alanlar da otel, hamam, bina iç ve dışında ve daha pek çok değişik alanda kullanıyor."

-'Gavur hafriyatı' yol gösteriyor-

Marmara mermerinin Antik Çağ'dan beri çıkarıldığını ifade eden Ayaz, araştırmalar ve kazılardan elde edilen eserlerin bunu ortaya koyduğunu vurguladı. Ayaz şunları dedi:

"Çok eski zamanlardan kalma ocaklarda kalıntılar var. O kalıntıların içindeki kayalarda, o zamanki insanların mermerleri çıkarmak için kullandığı çekiç, çivilerin izleri var. Ayrıca taşın üstünü açmak için elle ya da değişik aletlerle oluşturdukları hafriyat var. Biz bunlara 'gavur hafriyatı' diyoruz. O zamanlar tabii böyle makineler yoktu, insanlar tüm işlemleri elle yapıyordu. Bir yerde bu izlerden gördüğümüz zaman, 'Demek ki önceden burada çalışma yapmışlar. Çalışma yaptıklarına göre de burada mermer var' diyerek, izleri takip ediyoruz. Burada kurduğumuz ocaklarla maden çıkartıyoruz."

Marmara mermerinin doğada en dayanıklı mermer olma özelliğini taşıdığını anlatan Ayaz, "Dünyada bu mermerin dayanıklılığında bir mermer daha yok. Bunun fiziksel özellikleri farklı. Sürtünmeye dayanıklı ve rengarenk mermerler çıkıyor. Bir yapıda kullanıldığı zaman, o yapıya 100 yıl sonra da gelseniz aynı sağlamlıkta durabiliyor. İstanbul'daki saraylarda ve Osmanlı döneminde Kabe'nin restorasyonunda Marmara mermeri kullanılmış" diye konuştu.

- BALIKESİR