Selçuklu Mezarlığındaki Ejder Motifleri

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Cengiz Alyılmaz, tarihi Selçuklu Meydan Mezarlığında bulunan ejder, yılan, timsah motiflerini yorumladı.

Mezarlığı bir grup akademisyenle gezen Prof. Dr. Cengiz Alyılmaz, gazetecilere yaptığı açıklamada, mezar taşlarında kullanılan ejder motiflerinin gerçekte var olmadığını, bunun birkaç canlının farklı özellikleri alınarak taşlara işlendiğini söyledi.

Alyılmaz, şöyle konuştu:

"Aslında ejder diye bir şey yok. Ejder, bir kaç canlının güzel ve değerli görünen özellikleri alınarak taşa işlenmiş. Özellikle bazı motiflerin başı kurt olarak tasarlanmış. Taşlarda sağlı sollu kurt başları var. Kurt asaleti, yalnızlığı sembolize ediyor. Ejderin gövdesi yılan olarak çizilmiş. Çünkü yılan zenginliğin, Nevruzun, yenilenmenin işareti. Aynı zamanda yılan kıvraktır, zeyrektir. Motiflerde yılanı kabuklu işlerler ve böylece yılan timsaha benzer. Yılan ve timsah hem suda hem karada yaşar. Ayaklar da dinazor ayağı şeklinde çizilmiştir."

Ejder motifinin Türklere ait başka eserlerde de bulunduğunu, Uygur dönemine ait Köktürk harfleriyle yazılan Karabalgasun Yazıtı'nda da ejder motiflerine rastlandığını belirten Alyılmaz, bu tasvirlerde ayak ve pençelerin çok açık ortaya konduğunu ifade etti.

Alyılmaz, "Çift başlı ejderler katun mezarlarında da var. Bu sembol hem kağanı hem katunu, hem böriyi, hem börtiçineyi sembolize etmek adına kullanılır" dedi. - Bitlis