Tandır Kazalarına "Emniyet Kemerli" Önlem

Narman ilçesinde arkadaşının tandıra düşmesi sonucu hayatını kaybetmesinden etkilenen ortaokul öğrencisi, tandırda ekmek pişirirken yaşanan can kayıplarını önlemek için "emniyet kemerli" proje geliştirdi.

Başkale Ortaokulu öğrencisi Merve Doğan, köylerde ekmek pişiren kadınların yaşadığı sıkıntıları ortadan kaldırmak, can kaybını önlemek ve kazaları en aza indirmek için "Tandır Yansın, Canlar Yanmasın" projesi hazırladı.

Doğan, Milli Eğitim Bakanlığı'nın düzenlendiği, "Bu Benim Eserim Proje Çalışması" kapsamında, danışman öğretmeni Bükra Aktaş gözetiminde geliştirdiği projeyle özellikle Doğu ve Güneydoğu'da sık yaşanan tandır kazalarını önlemeyi hedefliyor.

Tandıra kadın ve çocukların hiç düşmemesi için araçlardaki gibi emniyet kemerini, koltuğa monte eden Doğan, koltuğun esneklik özelliği sayesinde kadınlar daha rahat hareket edebiliyor, tandıra düşme riski de ez aza iniyor.

Doğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tandırın 'tennur' sözcüğünden türediğini ve kapalı ocak, fırın anlamına geldiğini belirterek, kazılarak yapılan tandırların derinliğinin 130-150 santimetre, genişliğinin ise 50-65 santimetre arasında değiştiğini söyledi.

Sıkı çamur, saman ve keçi tüyüyle hazırlanan karışımla yapılan tandırların, güneşte kurutulup daha sonra kazılan çukura yerleştirildiğini belirten Doğan, "Köyümüzde annelerimiz tandırda ekmek pişiriyor. Tandırı yaktıkları zaman genelde dumandan ve yüksek ateşden kaynaklanan baş dönmesi ve tansiyon nedeniyle tandırın içine baş üstü düşebiliyorlar. Çıkmaları da imkansız oluyor. Bu nedenle çok fazla zarar görüyorlar" dedi.

"Tandıra düşmemek için emniyet kemeri takmamız gerekiyor"

Aynı nedenden dolayı çocukların da yaşamını yitirdiğini ifade eden Doğan, şunları kaydetti:

"Bizim köyde arkadaşım 11 yaşındaki Akdoğan Akyürek, tandıra düşmesi sonucu hayatını kaybetti. Ben de bu ölümleri önlemek, yaralanmaları en aza indirmek için araçlarda kullanılan emniyet kemerini, bir koltuğa sabitledim. Kemerin sabit olması annemin hareketini kısıtlar diye düşündüm ve sonra döner koltuk yaparak, annemin daha rahat şekilde ekmeği pişirmesini sağladım. Koltuğun esnek olması ve emniyet kemeri sayesinde ekmeği daha rahat pişirebilecek ve tandıra düşmesi engellenecek. Ekmeği tandıra koymak için kullanılan rapatadan dolayı da elleri yanıyor. Rapatanın arkasına çıkıntı koyarak, alüminyum folyoyla kapladım. Annemin eli daha az yanacak."

Doğan, "Tandıra kadınların hiç düşmemesi için araçlardaki gibi emniyet kemeri uygulamasını geliştirdik. Döner koltuğa monte ettiğimiz emniyet kemeri sayesinde, kadınlar ekmek pişirirken istediği gibi hareket edebilecek ancak tandıra düşmeyecek" ifadelerini kullandı.

Fen Bilgisi öğretmeni Aktaş da tandır kazalarının bir daha yaşanmamasını istediklerini ifade ederek, "Tandıra düşmemek için emniyet kemeri takmamız gerekiyor. Kazaların, ölümlerin, yaralanmaların önlenmesini hedefliyoruz. Bu nedenle basit ama işlevli bir proje yaptık. Maliyeti düşük bir proje. İsteyen herkes kendisi uygulayabilir. Köylerde bunu yapmak istiyoruz. Hakkari, Batman, Bingöl, Erzurum gibi illerde tandır kazaları çok yaygın. Çünkü tandırlar Doğu'da yerin altında, Batı'da ise yerin üstünde. Bu nedenle Doğu ve Güneydoğu'da tandır kazalarından kaynaklanan ölümler yaygın" diye konuştu. - Erzurum